برای نهمین سال درگذشت مرتضی احمدی؛ حافظه سرخ و صدای َخاطره ساز «تهرون»

پایگاه خبری هشت صبح ـ گروه هنر: با هربار شنیدن صدایش، گویی سال‌هاست می‌شناسیمش. بسیاری صدای آشنای او را با «پینوکیو»‌، «سندباد»، «سلطان صاحبقران» و «شکرستان» به خاطر می‌آورند. مرتضی احمدی راوی و صداپیشه شناخته شده کشور ۱۰ آبان ۱۳۰۳ در تهران متولد شد. علاقه به فوتبال باعث شد تا در ۱۵ سالگی وارد این رشته شود و به روایت خودش در ساخت زمین اصلی ورزشگاه شماره ۱ راه آهن نیز به عنوان کارگر داوطلب مشارکت داشت. 

پاییز ۱۳۲۲ در تئاتر فرهنگ برای اولین بار پیش پرده‌خوانی کرد و در نتیجه آن بازیگر تئاتر هم شد. مدتی بعد پدرش از فعالیت او در تئاتر آگاه شد و او را از خانه بیرون کرد. هنگامیکه که ۱۹ ساله بود پیش پرده خوانی را که معروفترین هنر او بود آغاز کرد و تا پیش از زمان مرگ نیز همچنان به عنوان یکی از شاخص ترین پیش پرده خوانان تهران باقی ماند.

صدا و تصویری آشنا برای عموم مردم

دوبلورها برخلاف چهره‌های سینمایی و تلویزیونی عموما در میان مردم عادی شناخته شده نیستند و به جای تصویری آشنا، صدایی آشنا را از خود به یادگار می‌گذارند. اما مورد منحصر به فرد مرتضی احمدی در این میان نیز به چشم می‌خورد. احمدی به همان میزانی که صدایش برای عموم مردم آشناست، جامعه با چهره‌ او در سینما و تلویزیون نیز خاطرات بسیاری دارد. 

در سال ۱۳۲۳ به رادیو تهران آمد و برنامه‌های کمدی اجرا کرد. در سال‌های پایانی حیاتش دل خوشی از رادیو نداشت و می‌گفت سال‌هاست که با رادیو قهر کرده است. اعتقاد داشت تلویزیون با رادیو فرق دارد چون در تلویزیون احترام آدم را نگه می‌دارند و در رادیو نه. مرتضی احمدی از جمله هنرمندان منحصر به فردی است که می‌توان او را در چهار حوزه سینما، تلویزیون، رادیو و تئاتر صاحب سبک دانست.

«شب مرتضی احمدی» در مجله بخارا – ۲۰ مهر ۱۳۹۲

گفته شده او پس از کودتای ۲۸ مرداد بازیگری را کنار گذاشت و ۷ سال به اهواز رفت اما پس از بازگشت به تهران از نو کار بازیگری را در سریالی تلویزیونی به نام «تک‌مضراب» از سر گرفت. «سلطان صاحبقران»، «آئینه و زیر بازارچه»، «بخش چهار جراحی»، «تهران ۱۱» و «خانه پدری» از جمله مجموعه‌های تلویزیونی است که مرتضی احمدی در آن‌ها نقش آفرینی داشته است. وی همچنین تجربه حضور در آثار سینمایی ناصرالدین‌شاه آکتور سینما، گراند سینما، تا غروب، ساده لوح، کلاه‌قرمزی و پسرخاله و… را نیز به ثبت رسانده است.

احیای ترانه­‌های قدیم با دو آلبوم «صدای تهرون قدیم ۱ و ۲»

احمدی برخی از قدیمی‌ترین ترانه‌های کوچه بازاری تهران را به صورت «ضربی خوانی» بازخوانی کرده است. او به طور کلی بیش از ۴۰۰ ترانه ضربی و ۱۵۰ ترانه فکاهی خوانده‌ است. 

پیش­ پرده­ خوانی باعث شناخت بیشتر و عمیق­تر او از فرهنگ فولکلور مردم تهران شده بود و همان­طور که خودش گفته «اغلب ترانه­‌های آن زمان را به دلیل حافظه خوبی که داشتم با یکی دوبار شنیدن حفظ می‌­کردم». همین تجربه، امروز باعث احیای ترانه­‌های قدیم تهران توسط مرتضی احمدی در قالب دو آلبوم صوتی به نام «صدای تهرون قدیم ۱ و ۲» شده است.

هواداران دو آتشه پرسپولیس و شاهد دربی ۵۲

مرحوم مرتضی احمدی از هواداران دو آتیشه تیم پرسپولیس بود و سال‌ها به عنوان مسئول افتخاری هواداران سرخ‌ها فعالیت داشته است.

بهزاد فراهانی در رابطه با وجوه کمتر شناخته شده و جنبه‌های ورزشی شخصیت مرحوم احمدی می‌گوید:«تصور می‎کنم آنچه که باید درباره زندگی هنری و آثار این بزرگمرد بدانید در کتاب‎‌های ایشان خوانده باشید و یا در فیلم‎‌ها و کارهای هنری ایشان دیده باشید. آنچه من می‎‌خواهم اشاره کنم، چیزی است که شاید کمتر کسی از آن مطلع باشد. استاد احمدی از سال ۱۳۲۰ به جامعه ورزشی ایران پیوست، به ویژه به آن بخش از جامعه ورزشی که دیدگاه‌های دادگرانه داشت.

پرسپولیس یا شاهین سابق تیمی بود که بستر رشد نسل زحمتکش و تلخ کام تهران یا کشورمان بود و مرتضی احمدی از همان آغاز چه زمانی که در تیم شاهین توپ می‌زد و چه زمانی که به عنوان شاعر تمام ترانه‌های زیبای مردمی‌اش به دل هزاران هزار هوادار شاهین می‌نشست، همیشه همراه و پشتیبان مردم زحمتکش بود».

خاطره جالب مرحوم مرتضی احمدی از تماشای دربی معروف شهریور ۵۲ را در ویدیوی زیر مشاهده می‌کنید:

او با ذکر خاطره دربی سال ۵۲ در یک برنامه زنده تلویزیونی گفته است: در بازی شهریور ١٣۵٢ من کارمند راه آهن بودم. آخر ماه حقوق مزایای خودم که ۷۰۰ تومان می‌شد را گرفتم و از آنجا به ورزشگاه رفتم تا بازی پرسپولیس با استقلال که آن زمان تاج بود را ببینم. گفتم یا ابوالفضل (ع) هر گلی که پرسپولیس بزند، صد تومن را صدقه کنار می‌گذارم.

تیم پرسپولیس گل اول را زد، صدتومن را از جیبم در آوردم و در آن جیب گذاشتم. گل دوم را زد، صدتومن دیگر درآوردم و در آن جیبم گذاشتم. همین طور گل سوم و چهار و پنجم. گل ششم را که زدیم گفتم یا ابوالفضل(ع) غلط کردم، حداقل صدتومن برای خودم بگذار! من بدون پول چکار کنم.

مرتضی احمدی روز ۳۰ آذر سال ۱۳۹۳ در ۹۰ سالگی به دلیل مشکل ریوی و کهولت سن در منزلش در تهران درگذشت. در روز ۳ دی سال ۱۳۹۳ پیکر مرتضی احمدی توسط  هنرمندان و مردم دوستدارش تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

پایان پیام/