اگر یک بازاری افت بیست روزه را داشته باشد وارد بحران شده است / مساله کمبود برق و آب هم به شرکت‌ها اضافه شده؛ این بحران‌ها در کنار شوک ناشی از تجاوز رژیم صهیونیستی باعث ضربه به بازار سهام شده / رکود گسترده‌ای که در اقتصاد کشور به چشم می‌خورد ناشی از پس انداز غیرعادی است که مردم انجام می‌دهند / بازار نیاز به ۱۲۰ همت کمک دارد تا شوک جنگ را پشت سر بگذارد
جنگ تمام شد اما بحران‌های بورس فرا رسید. چالش‌های بورسی در ایران پیش از جنگ هم وجود داشت اما با تعطیلی ۱۲ روزه این وضعیت دچار پیچیدگی‌های بیشتری شد. انگیزه سرمایه‌گذاری در بورس هم کاهش جدی داشته و میزان خروج سرمایه از بورس شدت گرفته است.
همایون دارابی، کارشناس بورس، درباره شرایط بحرانی بورس بعد از پایان جنگ به «انتخاب» گفت: به طور مشخص اگر یک بازاری افت بیست روزه را داشته باشد وارد بحران شده است. نزدیک ۱۲ درصد شاخص از اوج خود پایین آمده و در حال حاضر هم صف فروش قابل ملاحضه‌ای در بازار وجود دارد. بخشی از این شرایط به دلیل مسائل بنیادی در بازار از سال ۹۹ تاکنون، بازار ما در یک مثلث نرخ بهره بالا، نرخ ارز غیرواقعی و قیمت‌گذاری دستوری گیر افتاده است. نرخ ارز ما صادرکننده‌ها را تنبیه می‌کند و اجازه نمی‌دهد دارایی‌ها رشد کنند. قیمت‌گذاری دستوری باعث می‌شود شرکت‌ها نیز فروش واقعی نداشته باشند. با رخداد جنگ اخیر رکود شدیدی در اقتصاد کشور پا گرفته است.
او افزود: چند مسأله تازه هم به شرکت‌ها از جمله کمبود برق و آب اضافه شده است. این بحران‌ها در کنار شوک ناشی از تجاوز رژیم صهیونیستی باعث ضربه به بازار سهام شده است. دولت هیچ بسته حمایتی از بنگاه‌ها اعلام نکرده و شرایط فعلی شرایط تغییریافته‌ای نیست و بازار درگیر یک بحران و کاهش پیوسته شده است.
وی درباره فرار سرمایه از بورس بیان کرد: مسأله فرار سرمایه نیست، بحث بر سر این است که عده‌ای معتقدند با توجه به شرایطی که در اقتصادمان داریم، دولت اجازه‌ی فعالیت واقعی به بنگاه‌ها را نمی‌دهد. به همین خاطر سرمایه‌گذاری آن بازدهی لازم را ندارد. برداشت دوم به دلیل رکود گسترده‌ای است که در اقتصاد کشور به چشم می‌خورد. این موضوع ناشی از پس انداز غیرعادی است که مردم انجام می‌دهند. خانواده‌ای که برای ۱۰ روز از تهران بیرون رفته بود ۳۰ تا ۵۰ میلیون هزینه ناگهانی را تحمل کرد و شرایط باعث شده پس انداز کردن برای رخداد شرایط مشابه در دستور کار اقتصادی خانواده‌ها قرار بگیرد. خانواده‌ها هزینه‌های پیش رو را به تأخیر می‌اندازند تا اگر اتفاق دیگری افتاد هزینه لازم را داشته باشند. خانواده‌های ما هم در کشور عموماً پس انداز کافی را ندارند و هزینه‌های دوران جنگ، عدم فروش، تعطیلی بنگاه‌ها و… باعث شد که در حال حاضر پس انداز غیرعادی را داشته باشیم.
او ادامه داد: در دوران جنگ نظام بانکی آن استقامت کافی و شرایط آرمانی لازم را از خود نشان نداد و برخی از مردم حتی پول نقد هم نگه می‌دارند. این شرایط به خودی خود حل نمی‌شود و باید فکری برای آن کرد. باید مدیران ببینند که نقاط ضعفشان در دوران ۱۲ روزه چه بوده که بازار به چنین وضعیتی افتاده است.
دارابی درباره اقدامات دولت به جهت بهبود شرایط بورس گفت: الان باید آزادسازی بازار انجام شود. ۷ ماه است که نرخ ارز دولتی تغییر نکرده است. در این چند ماه حداقل ۲۱ درصد تورم داشتیم. حتی آمریکا هم با نرخ ارز چنین کاری نمی‌کند. وقتی نرخ بهره را بالا می‌بریم، مسلماً ارزش دیگر دارایی‌ها از بین می‌رود. وقتی بدون ریسک ۳۵ درصد سود بگیرید چرا ریسک کنید و به سراغ کار‌هایی بروید که مالیات هم باید بدهید. کارخانه‌ای که با چنین شرایط بحرانی باید تولید کند و بعد تولیدات را بفروشد و گردش مالی داشته باشد مسلماً با بحران اساسی مواجه است. نرخ بهره بیکاری گسترده‌ای برای کشور به وجود می‌آورد. دولت اگر بخواهد ۷۰۰ همت دیگر اوراق بفروشد بحران اساسی‌تری در بازار ایجاد می‌کند. دولت باید در این مسائل مداخله کند. ۸۰ درصد بازار سهام متعلق به دولت است و به میزانی که در بازار سهم دارد باید از بازار حمایت کند. ما بازارگردان کوچکی داریم و باید صندوق‌ها حمایت شوند. دولت کمک ۱۲۰ همتی به این صندوق‌ها را منتشر کرده اما عملاً نصف این رقم جدی است و نهایت نزدیک ۴۰ همت تزریق شده است. بازار نیاز به ۱۲۰ همت کمک دارد تا شوک جنگ را پشت سر بگذارد.
