عواقب تلخ رانندگی در مستی: از جریمه‌های سنگین تا زندان!
یکی از مواردی که حین آموزش های مقدماتی دوره های رانندگی بدان پرداخته می شود، دقت و هوشیاری کامل راننده است؛ چراکه عدم تسلط بر اتومبیل حین رانندگی، درصد بروز تصادفات را افزایش می دهد. انواع قرص ها و روانگردان ها، مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی می توانند هوشیاری افراد را زایل کنند، به همین دلیل استفاده از آنها توسط راننده نه تنها در کشور ما، بلکه در کشورهای سراسر جهان منع شده است.
از آنجا که قانون ایران بر اساس دین اسلام وضع شده، راننده مست علاوه بر جرم رانندگی در حالت نیمه هوشیار، به جرم شرب خمر نیز محکوم خواهد شد؛ مصداق مجازات مجرمین در صورت تحقق یا عدم تحقق حوادث رانندگی، متفاوت می باشد. در مقاله «عواقب تلخ رانندگی در مستی: از جریمه‌های سنگین تا زندان!» تحت نظر کارشناسان مجرب، به پرتکرارترین سوالات پاسخ داده می شود.
مجازات رانندگی در حالت مستی چیست؟
رانندگی باید با حداکثر هوشیاری انجام بگیرد، چراکه فرد علاوه بر تسلط بر وسیله نقلیه و تابلو های راهنمایی و رانندگی، باید متوجه تغییرات در مسیر، حرکات عابرین و سایر رانندگان نیز باشد. قانونگذار برای اصلاح این دسته از مجرمین، بازه ای از مجازات را در نظر گرفته است:
الف) مجازات حدی:
وضع قوانین در کشور ما بر اساس شرع و فقه صورت گرفته است؛ از آنجا که مصرف نوشیدنی های الکلی در دین اسلام حرام می باشد، اثبات مستی فرد جرم است، حتی اگر رانندگی صورت نگیرد! به عواقب شرب خمر، در ماده ۱۶۵ قانون مجازات اسلامی پرداخته شده است:
«خوردن مسکر موجب حد است. اعم از آنکه کم باشد یا زیاد، مست کند یا نکند، خالص یا مخلوط باشد به حدی که آن را از مسکر بودن خارج نکند.»
طبق ماده فوق، علیرغم هوشیاری راننده اگر میزان الکل مصرفی به اندازه‌ای باشد که در تست پلیس مشخص شود، جزو مصادیق جرم شرب خمر است؛ با مثبت شدن نتیجه تست الکل، فرد به ۱۸۰ ضربه شلاق حدی محکوم می شود.
اگر پس از طی شدن مراتب قانونی پرونده، مجازات حدی بر فرد اعمال شود:
۱. مجازات تبعی: بر اساس ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی با اجرا شدن حکم مجازات حدی، فرد به مدت دوسال از حقوق اجتماعی نیز محروم خواهد شد؛ به منع شدن شخص از یکسری از حقوق و منابعی که به صورت معمول در دسترس اکثر افراد قرار می گیرد، محرومیت اجتماعی می گویند؛ مانند محرومیت از اشتغال، مراقبت های بهداشتی، مشارکت مدنی و …
۲. مجازات اعدام: بر اساس ماده ۱۳۶ قانون مجازات اسلامی، هرگاه کسی سه بار مرتکب یک نوع جرم موجب حد شود و هر بار حدّ آن جرم بر او جاری گردد، حدّ وی در مرتبه چهارم اعدام می باشد؛ یعنی اگر مستی فرد پس از دریافت ۲۴۰ ضربه شلاق و ۶ سال محرومیت اجتماعی دوباره اثبات شود، قاضی حکم اعدام وی را صادر خواهد کرد.
ب) مجازات نقدی:
طبق ماده ۷۱۸ بخش تعزیرات علاوه بر مجازات شرب خمر، برای رانندگی در حالت مستی جریمه ای نقدی به ارزش ۴۰۰ هزار تومان نیز در نظر گرفته می شود.
ج) مجازات پلیس راهور:
۱.خودروی رانندگانی که به جرم استفاده از مسکر پیش یا حین رانندگی دستگیر می شوند، بر اساس ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، به مدت ۲۱ روز توقیف خواهد شد.
۲.همچنین متخطی به مدت ۶ ماه از رانندگی منع خواهد شد، یعنی گواهینامه وی توسط پلیس راهور ضبط و به مراجع قضایی تسلیم می شود.
۳.به علاوه جرم رانندگی حین مستی مانند اکثر تخلفات رانندگی، نمره منفی را به دنبال دارد؛ ۱۰ نمره منفی برای رانندگان اتومبیل های شخصی و ۲۰ نمره منفی برای خودروهای بزرگ و عمومی، چراکه در صورت بروز حوادث رانندگی، تلفات بیشتری راه به همراه خواهند داشت.
عبارت «اگر حد جاری شود…» در ماده ۱۳۶ قانون مجازات اسلامی که پیش تر بدان پرداخته شد، بدین موضوع اشاره دارد که حداکثر مجازات بر تمامی متخلفین اعمال نمی شود؛ میزان مجازات راننده مست بر اساس گزارشات پلیس راهور، تبحر وکیل مدافع و علم قاضی پرونده، برآورد می شود. اگر جرائم دیگر مانند قاچاق اشیا، افراد یا مواد مخدر نیز به واسطه اتومبیل صورت گرفته باشد، بر جرم مستی حین رانندگی اضافه شده و سپس اجراییه آن صادر می شود.
مجازات تصادف در حالت مستی چیست؟
متاسفانه تعداد پرونده های موجود در مراجع قضایی که مربوط به حوادثی معلول از عدم هوشیاری‌اند، روندی افزایشی داشته است؛ علاوه بر مجازات شرب خمر و رانندگی در مستی، مجازاتی نسبت به مصداق تصادف برای اینگونه متخلفین در نظر می شود. ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی، به حوادث رانندگی که منجر به تلفات جانی می شود، اشاره دارد:
«صدمه ای که موجب تورم بدن، سر یا صورت گردد، ارش دارد و چنانچه علاوه بر تورم موجب تغییر رنگ پوست نیز گردد، حسب مورد دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می شود.»
بنابر ماده فوق، صدمات جانی با مجازات دیه همراه است که میزان آن توسط کارشناسان قضایی محاسبه می شود؛ همچنین طبق ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی قاضی فردی که مقصر تصادف است را به حبسی به مدت بیش از ۸ ماه محکوم می کند.
محرومیت از رانندگی به مدت یک تا پنج سال نیز می تواند شامل حال مجرم شود؛ شرایط پرونده، تبحر نماینده حقوقی و علم قاضی، اعمال شدن یا نشدن این محرومیت را مشخص می کند. در صورت برخورد راننده مست با اشیاء یا سایر خودروها، کارشناسان مربوطه خسارات مالی را تعیین و مبلغ آن را به دادگاه اعلام می کنند.
اگر حوادث رانندگی منجر به قتل غیرعمد شود، دیه باید بسته به درخواست اولیای دم پرداخت شود؛ همچنین قاضی حبسی حداکثر ۲ ساله برای مجرم در نظر می گیرد، لیکن اگر مستی راننده ثابت شود و خانواده قربانی، وکیل مدافع باتجربه ای استخدام کنند، این حبس می تواند به ۵ سال نیز افزایش پیدا کند!
بنابراین در صورت مواجه با پرونده های مربوط به رانندگی در مستی، بخصوص مواردی که منجر به جرح و فوت افراد می شود، استخدام و مشاوره با وکیلی حاذق می تواند تا حدود زیادی بر کاهش مجازات موثر باشد. از همین رو ما در سایت نوین وکلا شرایطی را فراهم کرده‌ایم که بتوانیم بهترین وکلا در هر حوزه و زمینه را معرفی کنیم؛ لذا اگرد به دنبال بهترین وکیل تهران هستید تا با او در این باره مشورت کنید، به سایت نوین وکلا مراجعه کنید و با یک جستجو ساده با بهترین های حوزه وکالت آشنا شوید.
آیا بیمه خسارات را تحت پوشش قرار می دهد؟
اگر راننده مستی که تحت پوشش بیمه شخص ثالث است به عابری آسیب وارد کند، شرکت بیمه موظف است که خسارت جرح وارده را بپردازد؛ همچنین اگر رانندگی در مستی باعث تصادف شود که خودرو آسیب ببیند، بیمه بدنه باید خسارات را تحت پوشش قرار بدهد.
نکته حائز اهمیت این است که پس از پرداخت شدن این مبالغ از طرف شرکت بیمه، آنها می توانند در مراجع قضایی شکایتی علیه راننده مست تنظیم و درخواست غرامت کنند؛ بنابراین به صورت کلی می توان گفت که شرکت بیمه، خسارات ناشی از تصادف فرد مست را تحت پوشش قرار نمی دهد.
کلام آخر
اگر مستی راننده توسط تست الکل پلیس ثابت شود، مجازاتی چون ۸۰ ضربه شلاق حدی را به دنبال دارد. با تکرار این جرم پس از اعمال مجازات حدی برای بار سوم، حکم اعدام توسط قاضی صادر می شود. همچنین مجازات نقدی، توقیف خودرو به مدت ۲۱ روز، ضبط گواهینامه به مدت ۶ ماه، ۱۰ نمره منفی برای خودروی شخصی و ۲۰ نمره منفی برای خودروهای بزرگ و عمومی نیز در نظر گرفته می شود. اگر راننده مست منجر به تصادف شود، برای جبران آسیب های جانی باید دیه پرداخته کند؛ در صورت وقوع قتل غیرعمد نیز حکم ۲ تا ۵ سال حبس به تشخیص قاضی صادر خواهد شد.
