حادثهی تلخی که در ایران رخ داد، روابط خارجی ما را در حال تعلیق قرار خواهد داد / باید منتظر باشیم که اختلال و توقفی در مذاکرات با امریکا رخ دهد / آمریکاییها منتظر میمانند که چه تغییرات سیاسی درون ایران شکل خواهد گرفت
درگذشت رئیس جمهور و وزیرامورخارجه در سانحهی هوایی، چالشهایی را در سیاست خارجی نیز به دنبال دارد. با توجه به مذاکرات چند وقت اخیر در عمان، نزدیک شدن انتخابات آمریکا و مسائل منطقه، وقفهی فوق و روی کار آمدن دولت جدید، شرایط متفاوتی را در سیاست خارجی ایجاد میکند.
دیاکو حسینی، کارشناس روابط بینالملل، درباره تأثیر حادثه فوت رئیس جمهور و وزیر امورخارجه بر روندهای پیش سیاست خارجی به «انتخاب» گفت: ماجرای درگذشت رئیس جمهور و وزیرخارجه مثل هر کشور دیگری در کشور ما هم یک شوک محسوب میشود. این اتفاق بر فرآیندهای اجرایی سیاستها در سطوح مختلف اثرگذار است. در حوزه روابط خارجی، با توجه به اینکه اصول کلی روابط خارجی در سطوح عالیتر از دولتها تعیین میشود، آن اصول با تغییر رئیس جمهور و یا درگذشت آن تغییری پیدا نمیکند. اگرچه اتفاق فوق اثرگذار است چون بخشی از اجرا اصول سیاست خارجی با رئیس جمهور و وزیرامورخارجه بود.
او افزود: این مناسبات فضای عمومی ایران را متأثر میکند. ما به زودی انتخاباتی باید برگزار کنیم که انرژی سیاسی، در داخل کشور متمرکز میشود و مسائل خارجی را تحت الشعاع قرار میدهد. کشورهای دیگر نیز ایران را در حالگذار به شکل جدیدی میبینند. بنابراین حادثهی تلخی که در ایران رخ داد، روابط خارجی ما را تا مدت کوتاهی در حال تعلیق قرار خواهد داد. هرچند روابط ما در سطوح پایینتر ادامه خواهد داشت اما نباید منتظر ابتکار عمل خیلی جدی در سطوح بالای سیاستگذاری باشیم.
وی در رابطه با اثرگذاری حادثهی درگذشت رئیس جمهور بر روابط با کشورهای منطقه و انتخابات آمریکا بیان کرد: از دید آمریکا، ایران کشور مهمی است و هرآنچه در ایران رخ میدهد مستقیماً در آینده سیاستهای آمریکا اثرمستقیم دارد. ضمن اینکه ایران هم جز آن کشورهای مهمی است که آمریکاییها آن را در امتداد رقابتهای ژئوپلوتیک با چین و روسیه میبینند وهر تغییر در ایران را مستعد این میبینند که موازنهها را تحت تأثیر قرار دهد. در منطقه هم ایران کشور کلیدی و مهمی است، چه برای دوستان و دشمنان انتظاری شکل گرفته است. البته تمام این مسائل جنبه سیاسی است، در جنبه انسانی بحث هم هر انسانی طبیعیتا با مشاهده این اتفاقات درناک، احساس همدلی میکند. به خصوص در بین دوستان ایران که نزدیکی فرهنگی و سیاسی دارند.
حسینی درباره توقف در مذاکرات با آمریکا در عمان گفت: به نظر من مذاکره با آمریکا تحت تأثیر مستقیم قرار خواهد گرفت. صحنه سیاسی ایران در حال ورق خوردن است و آمریکاییها منتظر خواهند بود که چه تغییرات سیاسی درون ایران شکل خواهد گرفت. بازاندیشی سیاست خارجی بعد از انتخابات ایران خواهد بود. با این حادثه باید منتظر باشیم که اختلال و توقفی در مذاکرات با آمریکاییها رخ دهد. قوه مجریه کشور، موتور اجرایی است. وقتی رأس کشور و وزیر امورخارجه فوت کرده باشند، بر روی فرآیندهای اجرایی اثرگذار است. اینکه آیا همدلیهای منطقه میتواند ادامه داشته باشد، به نظر من اینگونه نخواهد بود و ابراز تأسفها رسوم ساده دیپلماتیک است. اولویت ما در حال حاضر این است که پیام ثبات و تداوم و پویایی را در داخل و خارج حفظ کنیم.