ماجرای کوبا برای ایران هم اتفاق می‌افتد؛ وقتی به این کشور نگاه می‌کنیم، زندگی عملا در گذشته مانده است / ما البته این شانس را داریم که بتوانیم از رقابت امریکا و چین استفاده کنیم / توسعه تحت تحریم شدنی نیست
هشت صبح- فرشته رفیعی: تحریم‌ها خواه ناخواه باعث عدم سرمایه‌گذاری زیرساختی بلندمدت و فرسودگی صنایع و ساختار اقتصاد شده‌اند. تداوم این روند می‌تواند زیان جدی به پیکر اقتصاد و تولید کشور وارد کند. از جهت دیگر مردم نیز به صورت تدریجی با فقیرتر شدن اقتصاد، توانمندی‌های کاری و مالی خود را از دست می‌دهند.
امیرحسین خالقی، اقتصاددان، درباره تداوم تحریم و اثرگذاری بر فرسودگی زیرساخت‌ها و اقتصاد به «انتخاب» گفت: باید از منظر اقتصاد سیاسی به این مسأله نگاه کرد. ما به شدت مشکل تأمین زیرساخت‌ها را داریم و برق و گاز دو نمونه مهم صنعتگران است. در روز‌های اخیر کارخانه جات فولادسازی از کمبود انرژی گله داشتند. این مسأله نشان می‌دهد که تحریم روی زیرساخت‌های اثر منفی شدیدی گذاشته و همین مسأله باعث شنیدن خبر کمبود برق در تابستان و گاز در زمستان شده است.
وی افزود: اینکه تحریم به طور مستقیم چقدر در این زمینه اثر داشته و چقدر به صورت غیرمستقیم اثر داشته، عدد مشخصی ندارد. نگاه اقتصاد سیاسی به این مسأله نشان می‌دهد که فضای لازم برای حل این مسأله به وجود نمی‌آید. وقتی شما زیر فشار تحریم هستید، چون در شرایط حساس کنونی گرفتار شده‌اید و هرچیز با پسوند اضطراری شناخته می‌شود، فرصت برای حل مشکل وجود ندارد.
خالقی ادامه داد: بروکراسی اداری نیز در این شرایط ملتهب می‌شود. به همین جهت جدی‌ترین چالش اقتصاد ما مسأله‌ی تحریم است. باید گفته شود که بدون رفع تحریم‌ها هیچ امکانی برای توسعه و پیشرفت نداریم.
وی درباره تجربه کشور‌های تحریمی در زمینه فرسودگی صنایع و زیرساخت‌ها بیان کرد: کوبا یک نمونه‌ی صادق این مسأله است و اگر به شهر‌های آن نگاه کنید، زندگی در یک دوره‌ای از گذشته به شکل ثابت مانده است. در مورد ما هم این اتفاق می‌افتد.
خالقی اضافه کرد: البته جغرافیا‌ها متفاوت است و ما این شانس را داریم که بتوانیم از شکاف قدرت‌ها تا حدی استفاده کنیم. ما می‌توانیم از رقابت ژئوپلتیک چین با آمریکا استفاده کنیم، اما نمی‌توان با بزرگترین قدرت جهان درگیر شد و بعد به توسعه رسید. توسعه یعنی تعیین افق برای پیشرفت؛ وقتی افق وجود ندارد و به یکباره قیمت ارز تغییر اساسی می‌کند، طبیعی است که سرمایه‌گذار با این نگاه نمی‌تواند کار کند و باید کوتاه مدت نگاه کند.
وی سپس در رابطه با بحث عبور از تحریم اظهار داشت: من معتقد نیستم که هیچ کشوری در ابعاد ما بتواند تحریم‌ها را مدیریت کند. حتماً می‌توان کار‌هایی انجام داد که اثر آن کمرنگ شود، اما بی اثر کردن تحریم شدنی نیست. باید گفت که به لحاظ اقتصادسیاسی امکان ندارد شما بتوانید زیر تحریم باشید و یک نااطمینانی جدید در اقتصاد حاصل شود، در این شرایط بتوانید توسعه هم پیدا کنید. به نظر من مهم‌تر از هر چیز دیگری، در این شرایط اطمینانی برای سرمایه‌گذاری به وجود نمی‌آید.
خالقی درباره میزان تداوم روند فرسودگی زیرساخت و اقتصاد با تحریم گفت: اعلام بازنده بودن را می‌توان همیشه به تأخیر انداخت و ادامه داد. شاید بخش‌هایی از قلمرو سرزمینی دچار چالش شود، شاخص‌های اقتصادی خوب عمل نکنند و کشور نزدیک فاجعه باشد؛ اما وقتی شکست را در کلام نپذیرند، این روند ادامه می‌یابد. در مورد حکومت کوبا هم چنین اتفاقی افتاده است. وضع حتماً با این رویکرد بدتر می‌شود و استاندارد‌ها پایین می‌آید، بخش بیشتری از جمعیت نیز در معرض فقر قرار می‌گیرند.
