گرفتاری بایدن و سعودی در ماجرای جنگ اسرائیل؛ ایران چگونه باید بازی کند؟ / تهران نباید اجازه دهد که در میان لبخند‌های بی مایه پوتین، فرصت کسب منابع بنیادین قدرت در خاورمیانه از دست برود
احتمال عملیات مشترک آمریکایی‌ها و اسراییل برای حمله به مواضع حوثی ها، نگرانی‌های جدیدی در منطقه ایجاد کرده و عربستان را در شرایط خاصی و پر تنشی قرار می‌دهد. از سوی دیگر تداوم جنگ غزه نه تنها به نفع آمریکا نبوده بلکه زیان بیشتری نیز از تداوم این جنگ نصیب دولت بایدن شده است.
حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس دهم، درباره تضاد میان آمریکا و اسراییل به دنبال تداوم جنگ غزه به «انتخاب» گفت: اعتقاد من بر این است که جدا شدن آمریکایی‌ها از رژیم صهیونیستی در بحران اخیر جنبه عملیاتی تری به خود می‌گیرد. این موضوع شاید در کوتاه مدت باعث خشم افراطیون صهیونیست شود و جنایتشان را در غزه بیشتر کند، اما در بلندمدت به ضرر امنیت رژیم صهیونیستی خواهد بود. اتفاقاتی که در کنگره آمریکا می‌افتد در تاریخ روابط آمریکا با منطقه بی سابقه است. مثلا بخشی از کنگره مخالفت خود را با بودجه جنگ بایدن به چند دلیل اعلام کرده است. یکی از این دلیل‌ها ادامه جنگ در غزه است یعنی بخشی از کنگره معتقد است که تا زمان آتش بس لایحه ۱۰۶ میلیارد دلاری بایدن رای نمی‌آورد که باعث توقف سیاست‌های راهبردی نظامی آمریکا در منطقه، اوکراین و تایوان شده است. از سوی دیگر این وضعیت موجب نابسامانی شدید مرز‌های آمریکا شده است. آنچه برای آمریکا مهم است بحث مهاجرین مرز‌های جنوبی است که ۵ میلیون مهاجر را به خود اختصاص می‌دهد. همزمان آمریکایی‌ها با گسترش ناامنی و شکل گیری باند‌های قاچاق مواجه شده اند؛ بنابراین سیاست بایدن، مبنی بر وابسته کردن مسائل داخلی و خارجی به سیاست نتانیاهو منجر به یکی از بزرگترین شکست‌ها در سیاست حمایت از اسراییل شده است.
وی در ادامه درباره زیان آمریکا از مشارکت نظامی در منطقه بیان کرد: در سمت دیگر این بازی نارضایتی‌هایی که نسبت به آمریکا صورت می‌گیرد و الان تعداد حملات به نظامی‌های آمریکایی به نزدیک صد حمله رسیده است. در این حمله منافع اقتصادی آمریکا هم تهدید می‌شود. منافع اقتصادی یعنی از زمانیکه آمریکا جنگ‌ها را در منطقه شروع کرد به ازا هر صد نظامی یک پیمانکار آمریکایی بود، اما روز به روز پیمانکاران بیشتر شدند، ولی الان در شرایطی به سر می‌بریم که تعداد پیمانکاران آمریکایی در منطقه از تعداد سربازان بیشتر شده است. آمریکایی‌ها یا جنگ را روز به روز به صورت پیمانی واگذار می‌کنند یا بخشی از فعالیت هایشان اقتصادی و مبتنی بر تاراج انرژی و مدیریت شاهراه‌های انرژی منطقه است.
این نماینده سابق در رابطه با نگرانی‌های عربستان به جهت گسترش جنگ به سمت یمن اشاره کرد: من معتقدم که حتی جنگ غزه هم خللی در باور‌ها و سیاست عربستان ایجاد نکرده است. سیاست محافظه کاری در مقابل فلسطین و ارتباط با ایران فقط چشم انداز طرح‌های اقتصادی را به آن‌ها نشان می‌دهد. چیزی تحت عنوان کشور مستقل فلسطینی جایی در طرح‌های بلندمدت عربستان ندارد؛ لذا آن‌ها دغدغه دارند که آتش بس یکجانبه در یمن را با فراگیر شدن جنگ این آتش بس از بین برود. سازمان همکاری‌های اسلامی در عربستان یک نمایش بود و به جایگاه رهبران دنیای اسلام لطمه وارد کرد. این سیاستی است که عربستان در پیش گرفته است. در سمت دیگر من معتقدم که به روال سنت موجود در خاورمیانه که هر بحران خطوط گسلی را عملیاتی می‌کند، بحران امروز فلسطین هم خطوط گسل چالش در خاورمیانه را در بلندمدت عملیاتی و فعال خواهد ساخت. این خطوط گسل مربوط به مرز‌های اسراییل نیز و به دریای سرخ و اطراف مرز‌های عربستان هم شکل خواهد گرفت. در چنین دنیای شلوغی عربستانی‌ها نمی‌توانند بی طرف باشند.
فلاحت پیشه سپس درباره فرصت‌های ایران در میان جنگ اسراییل و آمریکا و فلسطین بیان کرد: در موضوع سیاست ایران، اعتقاد من بر این است که آمریکا و اسراییل در بدترین شرایط دیپلماتیک در شرایط امروز دنیا به سر می‌برند و ایران با وجود اینکه هیچ نقشی در شروع جنگ فلسطین ندارد، به طور طبیعی نتوانست نسبت به مقاومت بی تفاوت باشد. ایران دو سیاست را باید در پیش بگیرد، اول در عرصه عملیاتی باید شرایطی شکل بگیرد که پایان جنگ تقویت جریانات ضد مداخله بیگانه در منطقه باشد، واقعا جریان مقابله با حضور آمریکا در منطقه یک جریان اصیل است. خاورمیانه جز معدود نقاطی است که حضور آمریکا در آن استثماری بوده و هیچ آبادانی برای منطقه نداشته است. دیپلماسی عمومی در این زمینه باید فعال شود هرچه باید بیشتر از اسراییل حمایت کند، بهترین شرایط برای گسترش دیپلماسی عمومی مقابله با نقش بیگانگان فراهم می‌شود.
قسمت دوم قضیه این است که افکار عمومی در منطقه به گونه‌ای فعال شده که رهبران محافظه کار دنیای اسلام هم مجبور به واکنش شدند، در این شرایط من معتقدم که بهترین فرصت برای منطقه‌ای کردن چالش با غرب فراهم شده است؛ لذا باید یک سری تنش‌های کلیشه‌ای و تابوسازی شده کشورهای منطقه کنار برود و ایران همزمان سیاست تنش زدایی با کشورهای اسلامی و جذب آن‌ها به سیاست مقابله با افراطی گری صهیونیست‌ها را در پیش بگیرد. تاکنون اتفاقی که افتاده این است که در یک سری بیانیه‌ها شاهد عقب نشینی همراه با تحفظ ایران بودیم. ولی من معتقدم که در حوزه‌های مختلف می‌توان به گونه‌ای فعال‌تر عمل کرد.
او افزود: دنیای بعد از جنگ فلسطین دنیای جدیدی خواهد بود و دوران گذار آن از جنگ اوکراین شروع شده بود. ایرانی‌ها نباید اجازه دهند که در میان لبخند‌های بی مایه پوتین، فرصت‌های کسب منابع بنیادین قدرت در خاورمیانه از دست برود. از زمانیکه جنگ اوکراین شروع شده این پوتین بود که از مولفه‌های قدرت ایران استفاده کرد، اما ایران هیچ استفاده از روسیه نکرده است.
فلاحت پیشه درباره سقوط کابینه نتانیاهو پس از پایان جنگ گفت: این موضوع بستگی به پایان جنگ دارد. جنگ برای جریان نتانیاهو خیلی حساس است؛ این جنگ برای این جناح بی پایان خواهد بود لذا نتانیاهو بقای خود را به این جنگ بی پایان گره زده است. آن‌ها معتقد به جنگ بی پایان هستند و به عبارتی مسائل را آخرزمانی می‌بینند. یکی از دلایلی که آمریکا را از همکاری با نتانیاهو وحشت زده کرده است، بحث وصل شدن سیاست آمریکا به جنگ آخرزمانی اسراییل شود. جنبه خطرناک جنگ این است که علاوه بر نتانیاهو یک جریان ایدئولوژیک در اسراییل بقا خود را در زمین‌های سوخته غزه می‌بیند.
