این یک واقعیت است که ایران دیگر آن توجه گذشته را برای حل مشکل با غرب ندارد / اگر رابطه با اروپا گسترش پیدا کند، آنها کمک میکنند تنش میان ایران و آمریکا کاهش یابد
پایگاه خبری «انتخاب»: گزارش اخیر نیویورک تایمز سراسر انتقاد به آمریکا بابت رفتارهایش نسبت به ایران است. این گزارش بیان میکند که رفتار غربیها ایران را به سمت روسیه کشاند و حالا که ایران و روسیه در پیوند با یکدیگر هستند، لغو تحریمها نیز مشکل و یا غیرممکن است. گره ایجاد شده میان روابط ایران و غرب حالا به جایی رسیده که تغییر محور مراودات خارجی ایران باعث دردسرهایی برای اروپا و آمریکا نیز شده است.
عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلوتیک و سفیر پیشین ایران در نروژ درباره گزارش نیویورک تایمز، مبنی بر نقش آمریکا بر کشاندن ایران به سمت روسیه و چین به «انتخاب» گفت: آمریکاییها در رابطه با ایران افراط کردند. بالاخره کشورها با یکدیگر اختلاف نظر پیدا میکنند. زمانی که سفارت آمریکا در تهران تصرف شد اختلافات تشدید شد و هنوز هم ادامه دارد. آمریکاییها با توجه به اینکه در هر مقطعی یک رئیس جمهور در آنجا سر کار آمد، در مورد ایران به خاطر ناملایمتهایی که در سیاست خارجی داشتند، تندروی کردند.
او افزود: آمریکایی موقعیت استراتژیک ایران را میدانستند. ایران باید پاسخگوی مردم خودش باشد و همیشه هم مورد حمله بوده است. وقتی که این فشارها تداوم پیدا میکند آمریکاییها باید این حدس را میزدند که با توجه به اینکه کشورهای شرقی طالب نفت هستند، ایران بعد از مدتی که سیاست متعادلی را در قبال اروپا پیش گرفته بود، به چه سمتی خواهد رفت. ضمن اینکه ایران هم مشکلاتی داشت و در داخل نیز بارها گفته شده بود که ایران هم باید با غرب ارتباط داشته باشد. آمریکاییها بدون توجه به ملاحظات استراتژیک در مورد ایران افراط کردند. مهمترین اشتباه آمریکاییها تداوم و سختکردن تحریمها بود. گزارش نیویورک تامیز هم در این باره درست است و به خوبی حق مطلب را ادا کرده است. مسئولین آمریکایی باید روی این گزارش فکر کنند.
وی در ادامه درباره عدم لغو تحریمها به علت نزدیکی ایران و روسیه گفت: من این قسمت گزارش را خیلی قبول ندارم. خیلی از کشورها در دنیا وجود دارند که با روسیه همکاری دارند، اما این حجم تحریم روی آنها وجود ندارد. رابطه ایران اگر بتواند با اروپا گسترش پیدا کند، آنها کمک میکنند تنش میان ایران و آمریکا کاهش یابد. ایران از سر ناچاری به سمت روسیه و چین رفته است، اما دلیل نمیشود تحریمها به این علت لغو نشود. آمریکا و اروپا اگر بدون تعصب به مسئله نگاه کنند، فشارهای آنها منجر به غنیسازی ۶۰ درصد شده است.
فرجیراد درباره بخش دیگری از این گزارش مبنی بر از دست رفتن اهرم فشار آمریکا در روابط ایران و روسیه گفت: این تحلیل مقداری افراط دارد. البته این یک واقعیت است که ایران دیگر آن توجه گذشته را برای حل مشکل با غرب ندارد. در واقع یک امیدواریهایی پیدا شده که بخشی از مشکلات را چین و روسیه حل کنند. سه سال پیش بود که توافق ۲۵ ساله چین امضا شد. این توافق نشان داد که ایرانیها امیدشان را از دست داده اند. طبق شنیدهها توافقی ۲۰ ساله نیز با روسیه در حال آماده سازی است. این شواهد نشان میدهد که ایران به سختی از چین و روسیه جدا میشود. به همین خاطر مذاکرات در دوسال اخیر به مراحل نهایی میرسید و همه امیدوار میشدند، اما یک دفعه به دلایلی قطع میشد. البته باید از فرصتهای بلوک شرق و غرب به جهت توسعه کشور استفاده کرد.