کنکور ۱۴۰۱ در حالی به خط پایان خود رسید که با حاشیه‌های فراوانی درباره لو رفتن سؤالات گروه‌های آزمایشی همراه بود؛ در این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این مسئله پرداخته‌‌ایم.
کنکور ۱۴۰۱ در شرایطی به نقطه پایان رسید که با حاشیه‌های بسیاری به‌ویژه در ماجرای لو رفتن سؤالات گروه‌های آزمایشی همراه بود.
از همان نخستین روز برگزاری کنکور ۱۴۰۱ یعنی رقابت داوطلبان گروه آزمایشی هنر، سؤالات در کانال‌های تلگرامی منتشر شد و حتی رئیس سازمان سنجش با اعتراف ضمنی، ضعیف‌تر بودن کنترل‌ها در روز برگزاری این آزمون را پذیرفت و گفت: ساعت ۱۲.۳۰، عکس از یک صفحه دفترچه منتشر شد!
اما در روزهای بعد به‌ویژه در روز آزمون گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی، انتشار سؤالات در گروه‌های تلگرامی ابعاد گسترده‌تری یافت.
انتشار سؤالات گروه ریاضی ساعت ۹ صبح و سؤالات گروه تجربی حوالی ۱۰ صبح، حواشی جدی‌تر کنکور ۱۴۰۱ بود از سوی دیگر سازمان سنجش در اقدامی عجیب قبل از پایان آزمون گروه تجربی دفترچه سؤالات عمومی و اختصاصی شماره دو را در سایت خود بارگذاری کرد.
عبدالرسول پورعباس؛ رئیس سازمان سنجش با پذیرش انتشار سؤالات گروه آزمایشی علوم ریاضی و تجربی در فضای مجازی گفت: «روز برگزاری آزمون گروه علوم ریاضی به‌کمک دستگاه‌های آشکارساز ۷۰ مورد تخلف در سر جلسه امتحان پیدا کردیم همچنین بیش از ۴۵۰ داوطلب متخلف در آزمون گروه علوم تجربی که ابزار الکترونیک به‌همراه داشتند شناسایی شدند و برای آنها پرونده تشکیل شده است.»
حواشی کنکور ۱۴۰۱ و انتشار گسترده سؤالات، دو شائبه را پیش می‌کشد؛ نخست، سؤالات کنکور قبل از برگزاری آزمون در اختیار عده‌ای از افراد بوده است که حتی اقدام به فروش آن کردند.
دوم؛ عده‌ای از افراد با بردن گوشی به جلسه آزمون موفق به گرفتن عکس از سؤالات و انتشار آن در فضای مجازی شدند.
تمام این اتفاقات در شرایطی رخ داده است که سازمان سنجش مدت‌ها قبل از برگزاری کنکور ۱۴۰۱، از قطع اینترنت حوزه‌های برگزاری آزمون و کمک شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارائه دستگاهی به‌منظور کشف هرگونه ابزار الکترونیک در حوزه‌های آزمون خبر داد.
بنابراین باید مشخص شود؛ آیا با وجود چنین تمهیداتی داوطلبان باز هم گوشی به داخل جلسه برده‌اند یا اینکه مراقبان حوزه‌های برگزاری کنکور اجازه استفاده از تلفن همراه را داشتند؟ پلیس فتا و نهادهای نظارتی برای پیشگیری از چنین رویه‌ای که موجب بی‌اعتبار کردن کنکور و بر هم زدن آرامش روانی داوطلبان می‌شود، چه وظایفی را به‌عهده داشته‌اند و چه اقداماتی را انجام دادند؟
در این میان کانال‌هایی در تلگرام ادعا داشتند، سؤالات را قبل از جلسه کنکور به‌قیمت ۵۵۰ میلیون تومان ارائه می‌کنند.
سردار کیومرث عزیزی؛ فرمانده انتظامی شرق استان تهران به دستگیری فروشندگان سؤالات کنکور اشاره کرده و گفته است: با توجه به برگزاری کنکور سال ۱۴۰۱ و رصد و پایش فضای مجازی توسط کارشناسان پلیس فتای استان و شهرستان پاکدشت، فردی که سؤالات کنکور سراسری را با مدارک جعلی در شبکه اجتماعی می‌فروخت شناسایی شد. با بررسی‌های انجام‌شده توسط کارشناسان پلیس فتا مشخص شد این شخص، شماره کارتی را جهت فروش سؤالات به خریداران ارائه می‌کرد که طی استعلامات انجام‌شده صاحب کارت شناسایی و دستگیر شد.
به‌گفته او؛ با بررسی صورت‌حساب متهم و فیلم دوربین معابر و واحدهای صنفی که متهمان برای پولشویی به آن مراجعه کرده بودند، همدست دیگر متهم و سردسته باند تیم پولشویی کلاهبرداری که فردی ۱۷ساله بود شناسایی و در حالی که در یکی از ترمینال‌های خروجی استان تهران قصد فرار داشت دستگیر شد و به‌دنبال آن سردسته و سایر اعضای باند که ۳ نفر بودند، شناسایی و دستگیر شدند.
تلاش کردیم برای بررسی حواشی کنکور ۱۴۰۱ و انتشار گسترده سؤالات در گروه‌های مجازی با رئیس سازمان سنجش گفت‌وگویی داشته باشیم اما او اعلام کرد که در جلسات حضور دارد و نمی‌تواند پاسخگوی سؤالات باشد.
انتشار سؤالات نمی‌تواند توسط داوطلبان باشد!
در همین رابطه هامون سبطی از فعالان حوزه کنکور به تسنیم گفت: امسال در گروه ریاضی و تجربی بیشترین مشکلات را داشتیم و با توجه به تعداد داوطلبان گروه علوم تجربی، هر مشکلی می‌تواند چندین برابر رشته‌های دیگر تبعات داشته باشد.
به‌گفته او، سؤالات گروه علوم تجربی حوالی ساعت ده صبح با کیفیت مطلوب در گروه‌های تلگرامی منتشر شد و این نمی‌تواند توسط داوطلبان باشد چون در آن زمان هنوز به دفترچه شماره ۳ دسترسی نداشتند.
سبطی در پاسخ به این پرسش که آیا انتشار سؤالات زمانی که داوطلبان در جلسه آزمون هستند را می‌توان به‌معنای تقلب یا لو رفتن سؤالات کنکور تلقی کرد؛ متذکر شد: این موضوع مصداق لو رفتن سؤالات قبل از جلسه آزمون نیست اما هم‌اکنون شاهد هستیم برخی افراد در جلسه کنکور با بیرون از جلسه ارتباط برقرار می‌کنند هرچند امسال تدابیری برای این معضل اندیشیده شد اما نتوانست به‌طور کامل شرایط را کنترل کند و باز هم مشکلاتی گزارش شد.
معضل جاسوس‌افزارها
او ادامه داد: وقتی سؤالات ساعت ۱۰ صبح در فضای مجازی منتشر می‌شود می‌تواند این شائبه را مطرح کند که احتمالاً افراد قبلتر به سؤالات دسترسی داشتند همچنین گروه‌های کلیدزنی که منتظر سؤالات هستند به‌صورت منسجم شروع می‌کنند به کلید زدن با توجه به اینکه در گروه علوم تجربی، دو ساعت تا پایان آزمون فرصت وجود داشت بنابراین می‌توانستند پاسخ دفترچه اختصاصی را به افرادی که توسط جاسوس‌افزارها با محیط بیرون ارتباط داشتند، ارائه دهند.
پلیس فتا باید ابعاد ماجرا را مشخص کند
سبطی متذکر شد: این موضوعی نیست که در کنکور امسال اتفاق افتاده باشد و سال گذشته هم شاهد آن بودیم اما امسال دفترچه‌های گروه علوم تجربی به‌صورت کامل منتشر شد همچنین اطلاعاتی را به پلیس فتا ارائه کردیم تا عمق زمان و گستردگی ماجرا بررسی شود، پس از آن می‌توان گفت که موضوع خاصی نبوده است مانند آنچه سال گذشته اتفاق افتاد یا اینکه شرایط کنکور ۱۴۰۱ متفاوت بود و باید اقدام دیگری انجام شود.
وی یادآور شد: باید بررسی شود ادعای افرادی که می‌گویند به سؤالات دسترسی دارند، صحت دارد یا خیر چرا که پول‌های کلانی در این میان جابه‌جا می‌شود؛ اطلاعات کسب‌شده را به پلیس فتا ارائه کردیم و آنها باید ابعاد ماجرا را مشخص کنند.
