تولید بسیاری از سکوهای نفتی ما در خلیج فارس به خاطر مشکلات، خیلی ناچیز است/ افزایش تولید در دید عامیانه به این شکل است که شیر نفت را باز می‌کنیم، اما یک دکل برای حفاری در عمق ۴ هزار متری، حداقل چندین ماه زمان می‌خواهد/ در ایران عملیات‌های نفتی خیلی ناقص انجام می‌شود/ کشور‌های غربی به این نتیجه رسیدند که از ایجاد شوک‌های اقتصادی جلوگیری کنند؛ به همین علت شرایط تولید نفت برای ما آسان شده
بعد از آنکه ترامپ از اجازه صدور نفت به چین صحبت کرد، شرکت ملی حفاری ایران ادعا کرد که خرید ۱۵ دکل جدید در دستور کار گرفته است. از سوی دیگر برخی رسانه‌ها نیز مطرح کردند که میزان تولید نفت ایران در چند وقت اخیر از تولید قبل از انقلاب هم پیشی گرفته است. کنار هم قراردادن این پازل‌ها نشان می‌دهد که دسترسی‌هایی برای صنعت نفت ایران باز شده، اما این دسترسی‌ها چه زمان خود را نشان خواهند داد؟
شهیر محمدنیا، کارشناس انرژی، درباره ادعای افزایش تولید نفت در دو ماه اخیر به «انتخاب» گفت: ما بعد از برجام رشد خیلی خوبی در تولید نفت داشتیم و به ۴.۶ میلیون بشکه در روز هم رسیدیم. اینکه الان به میزان تولید قبل از انقلاب رسیدیم یا خیر مشخص نیست. در بودجه امسال هم سقف تولید روزانه را ۳.۷ میلیون بشکه در نظر گرفته‌اند. احتمالی که این ادعا را تقویت می‌کند، بحث اقتصاد جهانی است. کشور‌های مختلف گریزان از شوک انرژی هستند و تسهیل شرایط صادرات نفت برای ایران و افزایش صادرات به چین، بخشی از این موضوع است. آسان کردن شرایط تولید نفت برای ایران، ناشی از توافق با ایران نیست بلکه غربی‌ها نمی‌خواهند جهان با یک شوک دیگر مواجه شود. بعد از کرونا بانک‌های مهم جهان نرخ سودبانکی را به پایین‌ترین حالت ممکن ایجاد کردند، همین اقدام منجر به یک تورم شد. زمانیکه واکسیناسیون جمعی شکل گرفت، جنگ اوکراین شروع شد که باز هم منجر به تشدید بحران اقتصادی شد. قیمت نفت در آغاز جنگ اوکراین تا ۱۱۴ دلار هم رفت و باعث تورم شدیدی در تمام جهان شد و اروپا با ۱۰ درصد تورم مواجه شد. در آمریکا نیز قیمت بنزین خیلی بالا رفت. با این تفاسیر کشور‌های غربی به این نتیجه رسیدند که از ایجاد شوک‌های اقتصادی جلوگیری کنند. الان نرخ تورم به نرخ بانک‌های مرکزی در آمریکا و اروپا نزدیک شده است. ترامپ ابداً نمی‌خواهد چالش‌هایی در این حوزه ایجاد شود.
وی درباره ادعای شرکت ملی حفاری در رابطه با خرید ۱۵ دکل جدید بیان کرد: تا جاییکه من اطلاع دارم دکل‌های موجود در خلیج فارس اصلاً با کیفیت نیست و تعداد آن هم کم است. یکی از چالش‌های ما در بحث تولید، موضوع حفاری‌های جدید است. برخی از چاه‌ها نیز مرده‌اند و باید از نظر حفاری روی آنها کار شود. اگر هیچ تحریمی هم نباشد و بخواهیم افزایش تولید داشته باشیم، نیازمند این دکل‌ها هستیم. اوجی در دولت قبل اعلام کرد که اگر تا ۲۰۳۰، نزدیک ۱۰۰ میلیارد دلار هزینه نکنیم، گاز داخلی را هم نمی‌توانیم تأمین کنیم. در زمستان ۱۴۰۳ به خوبی دیدیم که ناترازی گاز چقدر زیاد شده است.
این کارشناس انرژی در رابطه با لزوم توجه به چاه‌های نفت در ایران و جلوگیری از افت تولید اظهار داشت: افزایش تولید به طور کلی یک فرآیند زمان بر است. دید عامیانه این است که شیر نفت را باز می‌کنیم، اما یک دکل برای حفاری در عمق ۴ هزار متری، حداقل چندین ماه زمان می‌خواهد که یک چاه را احیا کند. شاید یک سال طول بکشد تا با حضور این دکل‌ها، شاهد افزایش تولید باشیم. خیلی از چاه‌های ما در سن پیری هستند و درصد آب آنها بالا می‌رود. ما برای زنده کردن این چاه‌ها نیازمند تکنولوژی روز دنیا هستیم. من بعید می‌دانم به راحتی بتوانیم افزایش تولید داشته باشیم. الان همه چیز در بازار نفت سیاسی است، درست است که الان جلو تولید ایران را نمی‌گیرند، اما اجازه افزایش تولید و صادرات بیشتر را هم نمی‌دهند.
او افزود: کشور‌هایی مثل ونزوئلا احتمالاً به ما دکل‌های نفتی می‌دهند. فروش دکل درگیر تحریم است و شاید با دور زدن تحریم در حال وارد کردن دکل‌های حفاری جدید هستند. شرکت‌های بزرگ دنیا ابداً این خدمات را به ایران نمی‌دهند.
محمدنیا درباره فرسوده شدن دکل‌های نفتی ایران در خلیج فارس گفت: بسیاری از سکوهای نفتی ما در خلیج فارس به خاطر مشکلات، تولیدشان خیلی ناچیز است. البته سکو مبارک که نزدیک ابوموسی است تولید خوبی دارد. جدیدترین سکوهای ما متعلق به ۱۹۹۸ و ۲۰۰۲ است. بعد از آن در پارس جنوبی هم سکوهای گازی را توتال و شل آوردند، اما دیگر سکو‌ها متعلق به داخل بوده و شرکت ملی گاز متولی آنها بوده است. در حوزه نفت پلتفرم‌های جدید دریایی نداشتیم تا نفت خلیج فارس را برداشت کنیم. اولویت برداشت متعلق به میدان‌های مشترک است و چالش‌های برداشت نفت در دریا اولویت بیشتری نسبت به خشکی دارد. در وضعیت دریایی اگر سرمایه‌گذاری نکنیم وضعیت بدتر می‌شود. در خشکی هم اگر حفاری جدید انجام ندهیم، چاه‌ها به مرور برداشتشان به صفر می‌رسد. در خوشبینانه‌ترین حال می‌توانیم از یک چاه با ۴۰ درصد ظرفیت نفت برداشت کنیم. در ایران عملیات‌های نفتی خیلی ناقص انجام می‌شود. برای اینکه فشار یک چاه را نگه دارید که در سالیان دور شیب نزول کم شود، باید فعالیت‌های جدی انجام شود، اما عملیات‌های آن خیلی ناقص است.
