رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران: وضعیت حجاب در دانشگاه به حال خود رها شده/ بحث از روسری گذشته؛ این وضعیت عریانی است

ایلنا: رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران گفت: به عنوان یک فرد ایرانی مسلمان اصلا از وضعیت امروز حجاب راضی نیستم، اما معتقدم برای حل این مساله نباید عجله کرد. باید از گروه‌های مختلف دعوت کرد که نظرشان را بگویند و به یک جمع‌بندی برسند و دولت این جمع‌بندی را اجرایی کند.

«غلامرضا جمشیدی‌ها» رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران پیرامون طرح راه‌اندازی کلینیک‌ ترک بی‌حجابی گفت: در مورد این خبر مطلبی نخوانده‌ام که نظر خاصی داشته باشم، اما به هر حال اصل بحث که به دانشجوها هم می‌گویم، این است که وضعیت پوشش به نحوی شده است که  دیگر اصلا بحث روسری مطرح نیست، بلکه این وضعیت بی‌حجابی و عریانی‌ست و این وضعیت خوب نیست.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که شواهدی هست که نشان‌دهنده‌ی موفقیت برخوردهای سلبی در طول زمان باشد گفت: وقتی یک امری مثل بیکاری گسترده باشد دیگر دلیل آن امر روانشناختی نیست؛ به طور مثال اگر یه نفر بیکار باشد می‌گوییم تنبل است، ولی وقتی چهار میلیون بیکار هستند بیشتر از آن که دلایل روانشناختی مطرح باشد، قواعد رفتاری که در آن کشور حاکم است و نتوانسته نظم ایجاد کند مطرح است. دلایلی که بیشتر اجتماعی است.

«بی‌حجابی گسترده» فکر نمی‌کنم دلیلش صرفا روانشناختی یا فرهنگی باشد

وی تصریح کرد: اگر بی‌حجابی گسترده باشد فکر نمی‌کنم دلیلش صرفا روانشناختی باشد. ممکن است بی‌حجابی عده‌ای هم به این مساله مربوط باشد، ولی به طور حتم خیلی زیاد نیست. دلایل دیگری دارد که ممکن است فرد در دنیای مجازی دنیای غرب را می‌بیند و بعد هم علاقه‌مند می‌شود، یا چون بنیان‌های نظری‌اش ضعیف است ممکن است علاقه‌مند بشود یا ممکن است برخی از موارد واقعا رفتار سیاسی داشته باشند. نمی‌شود بگوییم که همه‌ی موارد فرهنگی‌ است.

اصلاح جامعه باید از بالا شروع شود

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که اگر در بسیاری از موارد مساله ضعیف بودن بنیانهای نظری است. آیا آموزش مبانی نظری نمی‌تواند بهتر از مواردی مثل کلینیک ترک بی‌حجابی عمل کند؟ گفت: بله، آن بحث دیگری است. البته ممکن است، برخی بگویند، اولویت باید با اصلاح نظام اداری و اقتصادی باشد. چون اصلاح باید از بالا شروع شود.

جمشیدی‌ها همچنین در پاسخ به این سوال که به نظر شما طرح‌هایی از این دست به لحاظ اجتماعی ممکن است که ایجاد دوقطبی مخالف و موافق کند یا تنش اجتماعی ایجاد کند؟ گفت: بله، ممکن است. متاسفانه کارهایی که قرار است انجام دهند را برای کسی توضیح نمی‌دهند، این رفتار خوبی نیست، چرا که این توضیح ندادن باعث می‌شود که هر کسی برداشت‌های خودش را بگوید.  کسی که بنیانگذار این طرح است، باید اعلام کند هدفش از این طرح چیست و باید قبل از تاسیس درباره طرح برای مردم بیشتر توضیح دهند،  چون یک امر عمومی‌ست. اشکالی هم ندارد. چرا که موضوع شوخی بردار هم نیست. 

فرد باید بداند چرا پوشش دارد؛ حجاب یک اعتقاد است

جمشیدی‌ها سپس در پاسخ به این سوال که چنین طرحی ممکن است موفق شود یا خیر؟ گفت: در نهایت ممکن است خیلی‌ها توجه کنند، اما ممکن هم هست که جواب ندهد. در واقع احتمال اینکه این طرح جواب بدهد ضعیف است. چون فرد باید بداند که چرا پوشش دارد، حجاب یک اعتقاد است. چیزی باید در دل فرد یا ذهنش باشد که بپذیرد. اما وقتی رفتار نامناسبی داشته باشیم، ممکن است نپذیرد. ممکن است راه‌های دیگری برای این کار وجود داشته باشد.

وی افزود: حالا در هر حال با کلمه‌ی کلینیک آدم یاد آدم‌های مریض می‌افتد، اصلا انتخاب این عنوان کار درستی نبود و شاید  بهتر بود اسم بهتری برای آن می گذاشتند، چون وقتی شما این کلمه را انتخاب می‌کنید، یعنی فرد مریض است که به اینجا آمده است و عنوان و برچسب مریض به او می‌دهید، در حالی که فرد بی‌حجاب می‌گوید من مریض نیستم و روحم هم مریض نیست.

رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سوال که ممکن است چنین طرحی به مقاومت اجتماعی ایجاد شود؟ گفت: ممکن است که فرد کمی مقاوتش بیشتر شود، اما لزوما به این معنا نیست که بخواهد مقابل نظام بایستد. می‌گوید من می‌خواهم اینگونه زندگی کنم باید بیشتر با آدم‌ها و با این قشر حرف زد. ما تا به حال کمتر با این قشر صحبت کرده‌ایم.

درباره وضعیت حجاب به دانشجوها چیزی نمی‌گویم، چون اصلا نمی‌خواهیم نظم و آرامش به هم بخورد

وی افزود: من خودم به لحاظ شخصی و تجربه‌ای که دارم با این پوششی که امروز خانم‌ها دارند، خیلی موافق نیستم. بخشی از مسئله ممکن است فرهنگی باشد، اما دلایل عمده‌ای از مسئله هم ممکن است سیاسی باشد چون غربی‌ها روی این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند و وضعیت فعلی خوب نیست و در شان جمهوری اسلامی هم نیست. ما به دانشجوها چیزی نمی‌گویم، ولی خب ناراضی هستیم. چون اصلا نمی‌خواهیم نظم و آرامش به هم بخورد. دانشگاه هم به ما دستوری نداده که کاری کنیم.

الان وضعیت حجاب در دانشگاه رهاست

جمشیدی‌ها یادآور شد: در دولت شهید رئیسی در هر دانشکده‌ای، مثلا دانشکده‌ی ما که دانشکده علوم اجتماعی بود چندین خانم می‌آمدند و تذکر می‌دادند. ما هم چیزی نمی‌گفتیم. متاسفانه در این دوره این خانم‌ها هم نمی‌آیند تذکر بدهند؛ یعنی قبل از این از حراست خانم‌ها می‌آمدند و اوضاع خوب بود، اما الان همه چیز رهاست. خب این‌ها هم رویکرد دولت است و ما نمی‌توانیم نادیده بگیریم. 

بحث از روسری گذشته، این وضعیت عریانی است

رییس دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران همچنین در پاسخ به این سوال که رییس ستاد زنان و خانواده ستاد امر به معروف گفته‌اند که این کلینیک بخشی از زیست بوم غیرت، حیا، عفت، حجاب است، شما طراحی چنین زیست‌بومی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: به هر حال من خودم به شخصه به عنوان یک فرد ایرانی مسلمان از این وضع اصلا راضی نیستم، چون همانطور که اشاره کردم، دیگر بحث از روسری گذشته و این وضعیت عریانی است.به هر حال هیچ جای دنیا رها نیست. من الان آشنایان بسیاری در خارج از کشور دارم. خودم هم برای تحصیل دوره دکترا به انگلستان رفتم، آنجا دانشجوها اینطور که در دانشگاه تهران با آرایش به دانشگاه می‌آیند وارد دانشگاه نمی‌شوند. اصلا من ندیدم، زن‌ها در آنجا به اندازه خانم‌های ما از لوازم آرایشی استفاده نمی‌کنند.

درباره حل مسئله بی‌حجابی نباید عجله کرد

جمشیدی‌ها همچنین در پاسخ به این سوال که به نظر شما راهکار مناسب برای مسئله‌ای که مطرح می‌کنید، چیست؟ گفت: عجله نباید کرد. باید از گروه‌های مختلف دعوت کرد که نظرشان را بگویند و به یک جمع‌بندی برسند و دولت این جمع‌بندی را اجرایی کند. اما فرض کنید که من مثلا با یک نفر در دانشکده‌ام دعوا کنم، این اصلا خوب نیست، چرا که امام خمینی می‌فرمایند اصلاح از بالا شروع می‌شود نه از پایین. از همین رو اصلاح جامعه از بالا شروع می‌شود.