اتفاقی بی سرو صدا در بغداد؛ اوضاع در منطقه به نفع تهران تغییر می‌کند؟ / نقش عراق در جنگ سایه‌ها بین ایران، اسرائیل و آمریکا افزایش می‌یابد
الیسا روبین در روزنامه نیویورک تایمز نوشت: هیچ تابلویی روی سردر دفتر جدید سیاسی حماس در بغداد دیده نمی‌شود و محل استقرار این دفتر کاملا محافظت شده است. دفتر جدید حوثی‌ها در همان نزدیکی نیز وضعیت مشابهی دارد.
به گزارش سرویس بین‌الملل انتخاب، در ادامه این مطلب آمده: مقام‌های دولت عراق اوایل تابستان امسال در میان سکوت خبری به هر دو گروه مسلح تحت حمایت ایران اجازه دادند تا حضور دائمی تری را در بغداد داشته باشند. قبلا نمایندگان این گروه‌ها به عراق رفت و آمد می‌کردند. این تغییر رویه که مقام‌های عراقی حتی با وجود انتشار تصاویری از محل استقرار این گروه‌ها در شبکه‌های اجتماعی این کشور آن را تکذیب می‌کنند در حالی رخ می‌دهد که ظاهرا ایران نیرو‌های نیابتی خود در کشورهای مختلف را تشویق کرده تا توانمندی‌های نظامی شان را با هم به اشتراک بگذارند و حتی روی اهداف احتمالی به صورت هماهنگ عمل کنند.
این دفاتر جدید نشان دهنده نقش رو به گسترش عراق در جنگ سایه بین ایران، اسرائیل و ایالات متحده است.
برای بیش از بیست سال و از زمان تهاجم ایالات متحده به عراق برای سرنگونی صدام حسین، عراق در تلاش بوده تا موازنه شکننده‌ای بین ایران که هزار مایل مرز مشترک با آن دارد و ایالات متحده که دارای حدود ۲۵۰۰ نیروی نظامی در عراق است برقرار نماید.
این موازنه به تدریج به نفع ایران تغییر کرده است. ایران از طریق به کارگیری نیرو‌های جدید و تامین مالی نیرو‌های همسو در داخل عراق بی وقفه در تلاش بوده تا نفوذ ژئوپلتیک خود را در این کشور گسترش دهد. این بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر تهران برای ایجاد یک بلوک منطقه‌ای شیعی است که از طریق حزب الله به لبنان و از طریق حوثی‌ها به یمن نیز گسترش یافته است.
ایران در سال‌های اخیر دولت عراق را تحت فشار قرار داده تا به شبه نظامیان شیعه این کشور که برخی از آن‌ها به تهران وفادارند و همچنین گروه‌های مسلح سنی، مسیحی و ایزدی مشروعیت ببخشد و آن‌ها را به بخشی از دستگاه امنیتی عراق تبدیل نماید. نیرو‌های شیعه همچنین احزاب سیاسی موفقی تشکیل داده اند که ائتلافی از آن‌ها در انتخابات سال ۲۰۲۱ موفق شد کرسی‌های کافی برای انتخاب نخست وزیر را از آن خود نماید.
همزمان با افزایش نفوذ ایران، دولت عراق به درخواست حوثی‌ها و حماس برای گشایش دفاتر نمایندگی در بغداد روی خوش نشان داده است. به گفته دو منبع آگاه، برخی مقام‌های عراقی می‌گویند خیلی از حضور این میهمانان جدید خوشحال نیستند، اما با توجه به وجود احزاب سیاسی عراقی که دارای روابط حسنه با ایران هستند، توان جلوگیری از حضور آن‌ها را ندارند.
به گفته مقام‌های عراقی و غربی و یکی از اعضای یک گروه مسلح عراقی، این دفاتر که تمرکز اصلی آن‌ها بر توسعه ارتباطات در عراق است در ماه ژوئن افتتاح شدند.
این دفاتر جدید، یکی متعلق به یک گروه سنی (حماس) و دیگری متعلق به یک گروه شیعه (حوثی) نشان دهنده میزان تغییر مناسبات سیاسی در عراق از زمان سقوط صدام حسین است.
امروز عرصه سیاسی عراق تحت تسلط احزاب شیعه قرار دارد که قرابت فراوانی با ایران دارند. این تغییرات به گروه‌های خارجی دارای روابط با ایران اجازه حضور در خاک این کشور را داده است.
توماس جونیو، استاد روابط بین الملل دانشگاه اوتاوا در این باره گفت، من و دیگر محققان متوجه تغییر نگرشی از سوی ایران در تشویق گروه‌های مسلح از کشورهای مختلف برای همکاری با یکدیگر شده ایم. آن‌ها به تلاش‌های گروه‌های عراقی و لبنانی از سوی حکومت بشار اسد در طول جنگ داخلی سوریه اشاره دارند.
وی افزود، «یک نهادینه سازی رو به گسترش در روابط بین شرکای ایران در محور مقاومت در حال رخ دادن است.» جونیو گفت، تهران با در ذهن داشتن این هدف اتاق‌های عملیات مشترک ایجاد کرده و نشست‌های منظمی را برگزار نموده تا رهبران این گروه‌ها را گرد هم آورد؛ تلاش هاییی که از زمان حمله حماس و متحدانش به اسرائیل و آغاز جنگ غزه «تقویت شده است.»
یکی از نگرانی‌ها این است که حضور تعداد زیادی از گروه‌های تحت حمایت ایران در عراق ممکن است موجب حمله نظامی اسرائیل به داخل خاک عراق شده و اوضاع منطقه را بیش از پیش بی ثبات سازد.
همچنین نگرانی‌هایی وجود دارد که گروه‌های مسلح عراقی بیشتر با نیرو‌های نیابتی تحت حمایت ایران متحد شوند و حملات خود را علیه اسرائیل با یکدیگر زمان بندی نمایند. بر اساس اعلام اندیشکده آمریکایی انستیتوی واشنگتن، گروه‌های عراقی در کنار حوثی‌ها هشت بار در ماه ژوئن و سه بار در ماه جولای مسئولیت انجام حملات مشترک به اسرائیل را بر عهده گرفتند.
نماینده حماس در بغداد محمد الحافی، یکی از اعضای میز روابط عربی اسلامی این گروه است. به گفته حسام الرباعی، سخنگوی حزب سیاسی خدمت عراق، الحافی «یک چهره سیاسی است، نه یک چهره نظامی و برخورداری از یک دفتر در عراق به او اجازه می‌دهد تا پیام‌های حماس را به صورت مستقیم و نه از طریق واسطه به سیاستمداران عراقی برساند.»
افتتاح دفتر حماس نعمتی برای حزب اسلامی عراق، که یک حزب سنی دارای اشتراکات عقیدتی با اخوان المسلمین است به شمار می‌رود که در سال‌های اخیر حضور علنی چندانی نداشته است. اخوان، یک سازمان سنی بین المللی است که از سوی برخی کشورهای عربی سازمانی تروریستی خوانده می‌شود، اما مورد حمایت برخی دیگر از از کشورهای عربی است.
استقبال از حوثی‌ها به ویژه در میان شیعیان عراق گرم بوده است. از اوایل ماه جولای، ابو ادریس الشرفی، نماینده حوثی‌ها در عراق با چهره‌های شناخته شده سیاسی این کشور نظیر قیس الخزائی، رهبر گروه عصائب اهل حق ملاقات کرده است.
سعید السعدی، یکی از اعضای رهبری سیاسی صدیقون، حزب شیعه پیشرو در پارلمان عراق گفت: «حضور نماینده‌ای از حوثی‌ها در عراق با استقبال تمام احزاب در عراق مواجه شده است… به خصوص به این دلیل که آن‌ها نماینده دولت یمن و نماینده بخش مهمی از محور مقاومت هستند.»
