چرا وزارت نیرو خاموشی‌ها را نظام‌مند نمی‌کند؟ / در سه سال اخیر کل حجم کمبود تولید برق در تابستان را به بخش صنعت تحمیل کردند/ به علت کمبود سرمایه و تکنولوژی برخی نیروگاه‌ها دچار فرسودگی شده‌اند/ برخی از نیروگاه‌ها ممکن است از سرویس دهی خارج شوند / اینکه با واژه‌های غیراستاندارد انگشت اتهام را به سمت مردم بگیریم، چیزی حل نمی‌شود
کمبود برق از صنایع به شهر‌ها نیز رسیده و حالا مشخص می‌شود که وزارت نیرو دولت رئیسی نه تنها نتوانسته بود مشکل برق را حل کند، بلکه مشکل را در جایی پنهان کرده بود و با تغییر ادبیات، سعی در توجیه کار خود داشت. استفاده از عنوان مدیریت مصرف به جای خاموشی و ناترازی به جای کمبود تولید، بخشی از دستاورد‌های دولت قبل در حوزه برق است.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفت‌وگو کردیم با رضا ریاحی، نایب رئیس سندیکا شرکت‌های تولیدکننده‌ی برق، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
۱-ناترازی برق در سال ۱۴۰۳ شکل جدیدی از خود را به نمایش گذاشته است؛ علت این حجم از ناترازی در تایستان امسال چیست؟
ناترازی شکل جدیدی به خود نگرفته بلکه ناترازی چند سال اخیر جمع شده است. سیاست وزارت نیرو در سه سال اخیر این بود که کل حجم کمبود تولید برق در تابستان را به بخش صنعت اعمال کرد. چون صنعتی‌ها نسبت به سایر مشترکین کم هستند، بازتاب خاصی نداشتند. درماه‌های اخیر که حجم تولید کاهش یافت و تقاضا زیاد رفت، بخشی از خاموشی‌ها را به شهر‌ها منتقل کردند. ناترازی مسأله جدیدی نیست و در طی چندین سال گذشته سرمایه‌گذاری در تولید برق انجام نشده و هر سال با افزایش ۶ تا ۹ درصدی مصرف مواجه هستیم. به جای رفع مشکل ناترازی توسط وزارت نیرو، سعی کردند این مشکل را با راهکار‌های غیراصولی و محدود کردن مشترکین، این کار را مدیریت کنند. تاحدی می‌توان به مشترکین فشار آورد و اگر از حدی افزایش پیدا کند، جوابگو نیست. اگر برای تولید برق سرمایه‌گذاری نشود، مشکل برق گسترده‌تر خواهد شد.
وزارت نیرو نتوانست بستر مناسبی برای تولید ایجاد کند. بخش عمده‌ای از منابع مالی که برای احداث نیروگاه‌ها فراهم شده از طریق صندوق توسعه ملی و ارز دریافت شده بود و سرمایه‌گذاران نیز به صورت ارز، بازپرداخت می‌کردند. در بخش درآمد‌ها، ریال به تولیدکنندگان پرداخت می‌شود. درآمد‌ها با هزینه بازپرداخت تسهیلات همخوانی ندارد و پروژه‌ها با زیان مواجه شده‌اند. سرمایه‌گذاران دیگر هم با دیدن این وضعیت، از سرمایه‌گذاری اجتناب کرده‌اند. در نتیجه طی چند سال اخیر نیز سرمایه‌گذاران به سوی وزارت نیرو نیامده‌اند. تا زمانیکه وزارت نیرو بستر سرمایه‌گذاری را استوار نکند، مشکلات خاموشی‌ها گسترده‌تر خواهد شد.
۲-گفته می‌شود نیروگاه‌ها با ۵درصد کاهش تولید و ۷درصد افزایش تقاضا مواجه‌اند؛ این ادعا چقدر درست است؟ فرسودگی صنایع تولیدی برق هم در این بین به گوش می‌رسند؛ نظر شما در اینباره چیست؟
رشد مصرف انرژی سالانه ۶ تا ۹ درصد است و با توجه به افزایش مصارف برقی، در برخی از شهر‌ها که از تکنولوژی‌های جدید استفاده می‌کنند، این رقم بیشتر هم شده است. برخی از نیروگاه‌های ما به اندازه کافی عمر کرده و نیاز به تعمیر اساسی دارند. به علت کمبود سرمایه و تکنولوژی این نیروگاه‌ها دچار فرسودگی شده‌اند. ما سالانه شاهد افت توان هستیم، اما مقدار دقیق آن مشخص نیست. در رابطه با سایر تأسیسات برق کشور هم با فرسودگی مواجهیم و طول عمرشان گذشته است. به علت کمبود منابع مالی در وزارت نیرو، این‌ها نتوانستند جایگزین شوند. برخی از نیروگاه‌ها نیز ممکن است از سرویس دهی خارج شوند. میزان تولید برق مصرفی ما هم با این وضعیت کاهش می‌یابد.
۴-کمبود گاز چقدر بر کاهش تولید اثر گذاشته و ایا ممکن است در زمستان هم کمبود برق و قطعی داشته باشیم؟
یکی دیگر از مشکلات در بخش تولید کمبود سوخت است. این مشکل در تابستان کمتر است، اما در زمستان که افزایش مصرف گاز داریم، کمبود گاز در تولید برق نمایان می‌شود. تعدادی از نیروگاه‌هایمان منتظر گاز هستند و این مشکل در زمستان جدی‌تر است. این اتفاق ناشی از ضعف‌های تولید گاز است. در زمستان نیروگاه آبی به اندازه کافی داریم، اما نیروگاه‌هایی که از گاز استفاده می‌کنند، دچار مشکل اساسی می‌شوند.
۵-چرا قطعی برق نظام‌مند و زمان‌مند نشد؟
باید از وزارت نیرو سؤال کرد که چرا خاموشی‌ها را نظام‌مند نمی‌کنند. در سال‌های اخیر وزارت نیرو اعلام نمی‌کرد که کمبود تولید دارد. یکی از موارد این است که خاموشی‌ها را مدیریت مصرف نامیده‌اند. مسأله کمبود تولید را با ناترازی مطرح می‌کنند تا مشخص نشود کمبود تولید داریم. با این کار‌ها که مشکل مردم حل نمی‌شود. واقعیت این است که ما کمبود برق داریم و باید منابع مالی کافی داشته باشیم تا مشکل حل شود. اینکه با واژه‌های غیراستاندارد انگشت اتهام را به سمت مردم بگیریم، چیزی حل نمی‌شود. وقتی صنایع ۹۰ درصد مصرفشان را مدیریت می‌کنند، اسم آن خاموشی و قطع برق است.
