یک دیپلمات برجسته غربی می‌گوید: «ما با اشتیاق فراوان به حرفهای پزشکیان گوش می‌دهیم» / پزشکیان کار سختی در پیش دارد؛ او میراث دار یکی از تحت تحریم‌ترین اقتصادهای جهان است / انتظار می‌رود پزشکیان با مقاومت سرسختانه‌ای از سوی تندرو‌ها مواجه شود
نجمه برزگر در فایننشال تایمز نوشت: همین چهار ماه پیش مشخص نبود که آیا مسعود پزشکیان، سیاستمدار اصلاح طلب اجازه حضور در انتخابات مجلس را پیدا خواهد کرد یا نه. چهره های تندرو تمام مراکز قدرت را در اختیار داشتند و سایر جناح ها جایی در سلسله مراتب سیاسی برای خود متصور نبودند.
به گزارش سرویس بین الملل«انتخاب»، در ادامه این مطلب امده است: اما اکنون و پس از یک پیروزی غیرمنتظره در دور دوم انتخابات در روز جمعه گذشته، پزشکیان قرار است اولین رئیس جمهور اصلاح طلب ایران در طی دو دهه گذشته باشد. این سیاستمدار ۶۹ ساله با وعده تغییر در سیاست های داخلی و خارجی تهران توانسته بر حریف تندروی خود، سعید جلیلی غلبه کند.
موفقیت انتخاباتی پزشکیان خون تازه ای در رگ های اردوگاه به حاشیه رانده شده اصلاح طلبان تزریق کرده است. پس از چند دوره حذف کاندیداهای اصلاح طلب، آنها چند هفته پیش از اینکه با کاندیداتوری پزشکیان موافقت شد، شگفت زده شدند.
اکنون آنها دارند به قدرت برمی گردند و امیدوارند بتوانند با کاستن از قدرت محافظه کاران و دنبال کردن اصلاحات اجتماعی و اقتصادی، مسیر پیش روی جمهوری اسلامی را مجددا ترسیم کنند. رئیس جمهور قبلی، ابراهیم رئیسی در ماه می در سانحه سقوط هلی کوپتر جان خود را از دست داد.
پزشکیان در پستی که پس از پیروزی در انتخابات در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد اظهار داشت: «مسیر دشوار پیش رو جز با همراهی، همدلی و اعتماد شما هموار نخواهد شد… دستم را به سوی شما دراز می کنم و به شرافتم سوگند می خورم که در این راه تنهایتان نخواهم گذاشت. تنهایم نگذارید.»
پزشکیان و حامیانش کار سختی در پیش دارند. این جراح سابق قلب میراث دار یکی از تحت تحریم ترین اقتصادهای جهان، جمعیتی عمیقا سرخورده و نظام سیاسی ای است که در آن قدرت در دستان آیت الله خامنه ای، رهبر عالی نظام و نهادهایی نظیر سپاه پاسداران است.
پزشکیان در جریان کارزار انتخاباتی وعده تعامل مجدد با ایالات متحده و دولت های اروپایی برای مذاکره و پایان دادن به رویارویی هسته ای تهران با غرب و لغو تحریم ها برای کمک به اقتصاد کشور را داد.
وی همچنبن متعهد به کاهش محدودیت های اجتماعی نظیر سانسور اینترنت و رفتارهای سختگیرانه با زنانی شد که از رعایت حجاب امتناع می ورزند.
سعید لیلاز اقتصاددان و تحلیلگر اصلاح طلب در این باره گفت: «امروز نقطه عطفی در گذار ایران از سنت به مدرنیته است، جایی که سران کشور در نهایت اذعان می کنند که اداره دولت کار تکنوکرات هاست.»
پزشکیان در سخنرانی بعد از پیروزی خود در روز شنبه اظهار داشت که اگر به خاطر حمایت های رهبری نبود او اجازه پیروزی در انتخابات را پیدا نمی کرد.
زمانی که در ماه مارس پزشکیان برای انتخابات پارلمان ثبت نام کرد، به اعتقاد بسیاری این مداخله آیت الله خامنه ای بود که منجر به تایید صلاحیت وی شد.
پزشکیان از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۹۷۹ یکی از فعالان حاضر در کشور بوده است.
امسال و در جریان کارزار انتخاباتی استدلال پزشکیان این بود که در هیچ کجای دستورات دینی ایجاد مزاحمت برای زنانی که موی سر خود را نمی پوشانند توصیه نشده است. پزشکیان همچنین وعده داده که به گشت های پلیس امنیت اخلاقی در خیابان های ایران پایان دهد.
پزشکیان در حمایت از حقوق و آزادی های زنان گفته که هرگز تلاش نکرده دخترش را وادار به انتخاب پوشش اسلامی کند. به عنوان یک آذری زبان که در مناطق کردی بزرگ شده او همچنین خواستار رعایت حقوق اقلیت ها شده است.
پزشکیان در دوره ریاست جمهوری رئیس جمهور اصلاح طلب قبلی ایران یعنی سید محمد خاتمی طی سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ به شهرت سیاسی دست یافت و ابتدا به عنوان معاون وزیر بهداشت و بعدا به عنوان وزیر بهداشت منصوب شد. در سال های پس از آن وی نماینده پارلمان بود و در عین حال به عنوان جراح در بیمارستان های دولتی و نه بیمارستان های خصوص خدمت کرد.
به گفته تحلیلگران، به عنوان رئیس جمهور، توانایی وی برای پیشبرد تغییرات بستگی زیادی به رابطه وی با نهاد قدرت خواهد داشت زیرا انتظار می رود پزشکیان با مقاومت سرسختانه ای از سوی تندروهای حاضر در سایر ارکان کشور مواجه شود
به اعتقاد لیلاز، پزشکیان قصد رویارویی با آیت الله خامنه ای را ندارد و این رویکرد “نقشی کلیدی در موفقیت وی» خواهد داشت.
پزشکیان و تیمش اصرار دارند که دولت وی متفاوت از دولت های اصلاح طلب قبلی خواهد بود و با به حاشیه راندن عناصر رادیکال در هر دو اردوگاه اصلاح طلبان و محافظه کاران به دنبال ایجاد وحدت در درون نظام حکمرانی خواهد بود.
اما ناظران بدبین از جمله فعالان تجاری و دیپلمات های غربی در کنار میلیون ها ایرانی سرخورده معتقدند که نهاد قدرت برای پذیرش تغییرات بیش از حد غیرمنعطف و متصلب است.
دیپلمات ها می گویند از مواضع کمتر خصمانه دولت جدید استقبال خواهند کرد اما این سوال را مطرح می کنند که با توجه به اینکه سیاست های کلیدی در سطح کلام تعیین می شود، پزشکیان تا چه اندازه می تواند در این تصمیم گیری ها نفوذ و دخالت داشته باشد؟
یک دیپلمات برجسته غربی در تهران گفت: «ما با اشتیاق فراوان به حرف های پزشکیان گوش می دهیم اما وقت حرف زدن تمام شده است. ما باید عمل و اقدام ببینیم.» وی افزود، روابط ایران با کشورهای غربی تنها می تواند پس از ایجاد تغییرات در حوزه هایی که رئیس جمهور کنترل چندانی بر آنها ندارد بهبود یابد.
این حوزه ها شامل توسعه برنامه هسته ای ایران است که در آن تهران سطح غنی سازی اورانیوم خود را به نزدیکی سطح قابل استفاده برای ساخت سلاح افزایش داده است و همچنین حمایت های نظامی و مالی تهران از گروه های منطقه ای نظیر حزب الله و فروش پهپادهای تهاجمی به روسیه.
این دیپلمات در ادامه گفت: «پزشکیان معقول سخن می گوید.. اما… او چگونه قرار است این سخنان را عملی کند؟»
متقاعد کردن ایرانیان به اینکه تغییر در راه است همچنان کاری دشوار است.
فرید، که یک راننده تاکسی در تهران است گفت: «رای هایی که به پزشکیان داده شد مشروط بوده… اگر او نتواند زندگی ما را بهبود ببخشد، رای دهندگان از طریق اعتراض رای خود را مطالبه خواهند کرد.»
