گفتگوها دارد به نوعی «برجام ۲» تبدیل میشود / این توافق هسته اصلی برجام را حفظ میکند / تهران از کاهش قابلتوجه تحریمها برخوردار میشود


رویترز به نقل از منابع درباره جزئیات مذاکرات ایران و آمریکا نوشت: تفاوت چشمگیری با برجام ندارد.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، برای این گزارش، خبرگزاری رویترز با مقامها و دیپلماتهایی از تمامی طرفهای مذاکرات گفتگو کرده است که جزئیاتی از گفتوگوهای در جریان را فاش کردهاند که پیش از این گزارش نشده بود. همگی آنها برای صحبت درباره این مذاکرات حساس، خواستار ناشناس ماندن شدند.
به گفته هشت منبع، چارچوب اولیهای که در حال بررسی است، هسته اصلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ را حفظ میکند — توافقی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در نخستین دوره ریاستجمهوریاش از آن خارج شد.
همه این منابع گفتند که توافق جدید ممکن است تفاوت چشمگیری با توافق قبلی که ترامپ آن را بدترین توافق تاریخ نامیده بود نداشته باشد، اما مدت زمان آن به ۲۵ سال افزایش مییابد، نظارتها را سختگیرانهتر میکند و بندهای موسوم به «غروب» را تمدید می کند — بندهایی که برخی جنبههای برنامه هستهای ایران را بهطور موقت متوقف میکنند اما بهطور کامل برنمیچینند
بهگفته تمامی منابع، بر اساس مفاد در دست بررسی، ایران اندازه ذخایر اورانیوم و نوع سانتریفیوژهای خود را محدود خواهد کرد و ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد خود را یا رقیق میکند، یا صادر خواهد کرد، یا تحت نظارت بیسابقه آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) مهر و موم خواهد نمود — و در ازای آن، از کاهش قابلتوجه در تحریمها برخوردار میشود.
به گفته تمامی منابع، از جمله سه مقام ایرانی، بر اساس پیشنهادهایی که در دورهای مذاکرات ماه آوریل مطرح شده، ایران سطح غنیسازی اورانیوم را در حد ۳.۶۷ درصد، مطابق با برجام، محدود خواهد کرد.
منابع ایرانی همچنین گفتند که تهران آمادگی دارد دسترسی گستردهتری به آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازدید از سایتهای هستهای خود بدهد.
این پیشنهادها بهدنبال برچیدن کامل زیرساخت هستهای ایران — آنگونه که اسرائیل و برخی مقامهای آمریکایی خواستار آن هستند — نیست، بلکه هدف آنها اعمال محدودیتهای دائمی بر غنیسازی اورانیوم است تا از هرگونه «گریز هستهای» جلوگیری شود.
یکی از سه مقام ایرانی به رویترز گفت: یکی از مصالحههای احتمالی میتواند شامل این باشد که ایران میزان محدودی از غنیسازی را حفظ کند، با ۵۰۰۰ سانتریفیوژ، و باقی اورانیوم غنیشده را احتمالاً از روسیه وارد کند.
در مقابل محدودسازی غنیسازی، تهران خواهان تضمینهای قطعی و محکم شده است مبنی بر اینکه ترامپ دوباره توافق هستهای را کنار نخواهد گذاشت
به گفته این سه منبع، یکی از خطوط قرمز تعیینشده، کاهش میزان اورانیوم غنیشده ذخیرهشده در کشور به سطحی پایینتر از میزان مندرج در توافق ۲۰۱۵ است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در دسامبر اعلام کرده بود که ایران توانسته میزان اورانیوم غنیشده تا خلوص ۶۰ درصد را «بهشکل چشمگیری» افزایش دهد.
یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفت: «در اصل، این مذاکرات دارد به نوعی «برجام ۲» تبدیل میشود با برخی الحاقات که به ترامپ اجازه میدهد آن را بهعنوان یک پیروزی معرفی کند، در حالی که ایران همچنان بتواند حق غنیسازی خود را حفظ کند»
دیپلماتها میگویند نتانیاهو فرصتی نادر را میبیند.
یک مقام در خاورمیانه گفت “این یک پنجره تاریخی برای اسرائیل است تا سایتهای هستهای ایران را هدف قرار دهد”.
او گفت ایالات متحده با چنین اقدامی به دلایل مختلف مخالف است – مهمترین آنها نگرانیهای کشورهای عربی خلیج فارس است، که واشنگتن نمیتواند آنها را نادیده بگیرد.
او گفت “با این حال، باید محاسبات امنیتی اسرائیل را در نظر بگیرد…پس در حالی که ممکن است ایالات متحده به طور مستقیم در این عملیات شرکت نکند، ممکن است حمایت غیرمستقیم ارائه دهد. این یک عملیات دشوار برای اسرائیل خواهد بود – اما غیرممکن نیست.”