گزارش فایننشال تایمز از هجوم ایرانی‌ها برای سرمایه‌گذاری در طلا / مردم پساندازهای خود را تبدیل به طلا کرده‌اند / ایران در یک سال اخیر ۱۰۰ تُن طلا به ارزش حدود ۸ میلیارد دلار وارد کرده
فایننشال تایمز چاپ لندن نوشت: یک صبح در بازار پیچ‌در‌پیچ تهران، یک فروشنده در حال معرفی یک سرمایه‌گذاری داغ به مشتریان بود. او درباره پول ملی ایران، ریال، گفت: «پولتان مرده است. طلا بخرید.»
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: قیمت طلا در ایران طی سال گذشته حتی بیشتر از رشد جهانی آن افزایش یافته است، چرا که کسب‌وکارها برای دور زدن تحریم‌ها و مردم عادی برای حفظ ارزش پساندازهای خود در برابر تهدید رویارویی نظامی با ایالات متحده و اسرائیل، اقدام به خرید طلا کرده‌اند.
قیمت سکه‌های طلا در کشور طی ۱۲ ماه گذشته بیش از ۸۰ درصد افزایش یافته است — از ۴۰۱ میلیون ریال به ۷۳۵ میلیون ریال (حدود ۹۰۰ دلار). این در حالی است که معیار جهانی طلا در همین دوره حدود ۴۵ درصد رشد کرده است.
برخی تحلیل‌گران نگران‌اند که حبابی ناپایدار در حال شکل‌گیری باشد، زیرا اقتصاد کشور به‌طور فزاینده‌ای به طلا وابسته شده است؛ با این حال، برخی ایرانیان پس از آغاز مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده — که امیدهایی برای کاهش تحریم‌ها ایجاد کرده بود — و سقوط قیمت طلا از اوج‌های تاریخی، دچار زیان مالی شده‌اند.
اما با توجه به رشد تاریخی قیمت طلا در سطح جهان، تقاضای ایران — که پنجمین مصرف‌کننده بزرگ شمش و سکه طلا در جهان است — نیروی محرکه‌ای اضافی برای بازار جهانی فراهم کرده است.
ایران در دوازده ماه منتهی به اواخر مارس، که پایان سال مالی کشور محسوب می‌شود، رکورد ۱۰۰ تُن طلا به ارزش حدود ۸ میلیارد دلار وارد کرده است. تحلیل‌گران می‌گویند حجم واقعی واردات ممکن است دو برابر این مقدار باشد، چرا که بخش زیادی از آن از بازارهای نزدیک، مانند امارات متحده عربی و ترکیه، می‌آید.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین، مجیدرضا حریری، طلا را به یک سلاح تشبیه کرده که ایران می‌تواند برای دفاع از اقتصاد خود از آن استفاده کند. او گفت: «اگر دیگر کشورها اقتصادشان را مانند ارتش‌های کلاسیک اداره می‌کنند، ما مثل چریک‌ها عمل می‌کنیم. امروز ممکن است طلا باشد، فردا تتر [رمزارز] و چیزهای دیگر.»
تحلیل‌گران همچنین بر این باورند که بانک مرکزی ایران ذخایر طلای قابل‌توجهی جمع‌آوری کرده — احتمالاً بیش از هر زمان دیگر — تا به‌عنوان سپری در برابر تحریم‌های آینده عمل کند. بانک مرکزی از اظهارنظر در این‌باره خودداری کرده است.
یکی از اقتصاددانان که نخواست نامش فاش شود، گفت: «هیچ‌کس در جهان نمی‌تواند مانع واردات طلا به ایران شود. بازار جهانی طلا شفاف نیست. طلا فضای کمی اشغال می‌کند و بیشتر آن از کشورهای همسایه وارد می‌شود.»
تا مدت اخیر، دولت فعالانه صادرکنندگان غیرنفتی را تشویق می‌کرد که برای دور زدن محدودیت‌های بانکی، پول خود را به‌صورت شمش طلا دریافت کنند.
اما به نظر می‌رسد که مقامات در ماه‌های اخیر به‌صورت بی‌سر‌و‌صدا از این سیاست عقب‌نشینی کرده‌اند و طبق گزارش‌ها، واردات بدون تعرفه طلا را در اواخر مارس متوقف کرده‌اند، اگرچه توضیحی درباره علت آن نداده‌اند.
تحلیل‌گران معتقدند بانک مرکزی ایران ذخایر طلای قابل‌توجهی برای مقابله با تحریم‌های آینده جمع‌آوری کرده است.
نوسانات شدید قیمت همچنین به برخی پس‌اندازکنندگان آسیب زده است. قیمت سکه‌های طلا در پایان ماه مارس برای مدتی کوتاه از مرز یک میلیارد ریال گذشت، اما آغاز مذاکرات با ایالات متحده باعث اصلاح قیمت شد.
فاطمه، زن ۲۴ ساله‌ای که به‌عنوان نظافتچی در تهران کار می‌کند، حدود ۱۶ گرم طلای خام نزدیک به اوج قیمت بازار خریده بود، اما پس از فروش آن در قیمت پایین‌تر، ارزش سرمایه‌اش را از دست داد.
او گفت: «من دنبال سود نبودم. فقط نمی‌خواستم پس‌انداز خانواده‌ام را از دست بدهم. ولی متأسفانه از دست دادیم.»
با این حال، با توجه به موانع جدی موجود در مسیر توافق هسته‌ای با آمریکا، تقاضا برای طلا همچنان ادامه دارد — هرچند با سرعتی کمتر.
مقامات آمریکایی بارها اعلام کرده‌اند که می‌خواهند ایران غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند، چیزی که تهران، آن را خط قرمز دانسته و رد کرده است. در حالی‌که مذاکرات ادامه دارد، رئیس‌جمهور دونالد ترامپ همچنان کمپین «فشار حداکثری» خود را علیه ایران حفظ کرده و تهدیدها و تحریم‌های بیشتری علیه صادرات نفت — منبع اصلی درآمد ارزی کشور — وضع کرده است.
در همین حال، تهران در ماه‌های اخیر ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به سطوح بی‌سابقه‌ای افزایش داده است.
این حباب مالی پیرامون طلا کمکی به طلافروشان نکرده، چرا که به گفته آنان، تقاضا برای طلای تزئینی — که در فرهنگ ایرانی جایگاه دیرینه‌ای دارد — نیز مانند دیگر بخش‌های اقتصاد، کاهش یافته است.
محمد کشتی‌آرای از کمیته ویژه طلا و جواهرات می‌گوید: «مثل شرابی است که فقط در انبار نگه‌داشته می‌شود.»
رسانه‌های داخلی مرتباً گزارش‌هایی از سرقت منتشر می‌کنند. مینا، زن ۷۲ ساله‌ای که پس از دو هفته تعطیلات به خانه بازگشته بود، متوجه شد تمام جواهراتی که در اتاق خوابش نگه می‌داشت، به سرقت رفته است. چیز دیگری دزدیده نشده بود.
علی، یکی از طلافروشان بازار تهران، می‌گوید: «در اصفهان هزار سال پیش هم بازار طلا بوده. حالا مشکل این نیست که زنان علاقه‌شان را از دست داده‌اند — مشکل این است که قدرت خریدشان را از دست داده‌اند.»
