کل چهار و محال و بختیاری که زیرشاخه‌ی کارون است باید از زاینده رود آب بگیرد، این یک طنز تاریخی است / از این طرف با کوهرنگ ۳ آب را به زاینده رود می‌آوریم از آن طرف باید به چهارمحال از زاینده رود آب بدهیم / چگونه استاندار یزد چند روز قبل از اینکه نمی‌داند آب وصل می‌شود یا نه پیام بحران داد و سریعاً چند روز تعطیل کرد؟ چرا از عواطف مردم یزد سوءاستفاده کردند؟
سال ۱۴۰۴ در ایران با یک موضوع تازه آغاز شد. بحران آب به دو استان اصفهان و یزد رسید. این بحران البته تازه نبود. رسانه‌ها تصاویری از تخریب خط لوله انتقال آب یزد در اصفهان منتشر کردند. در پی این اتفاق یزد تعطیل شد و رئیس جمهور هم دستور داده تا خط لوله تعمیر شود.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتگو کردیم با مهدی طغیانی، نماینده اصفهان، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:
به طور کلی روایت شما از ماجرای انفجار لوله‌ی آب، ادعای یزدی‌ها مبنی بر استفاده از آب شرب و ادعای کشاورزان اصفهانی چیست؟
ماجرای انفجار لوله مبنی بر استفاده از شرب و… در بستری از حوادث و اتفاقات باید دیده شود. الان ۲۰ سال است که وضعیت زاینده رود روز به روز بدتر شده است. جمعیت زیادی که در جلگه‌ی زاینده رود در شرق اصفهان ساکن بودند و کشاورزان تاریخی بودند، در این بیست سال نابود شده‌اند. این افراد دو بار در سال کشت انجام می‌دادند اما الان کشت سالیانه هم ندارند و به آن‌ها می‌گویند خسارت کشت بگیرید. در اصل کشاورزان را صدقه بگیر و کمیته امدادی کرده‌اند. این کشاورزان حق آبه بگیران تاریخی و طبیعی زاینده رود هستند. آبی که وزارت نیرو واگذار کرده دو برابر آبی است که به شکل طبیعی می‌آید. تخصیص‌های غیرقابل تحمل در رودخانه وضعیت بسیار سختی برای رودخانه به وجود آورده است. نتیجه‌ی استخراج بی رویه از چاه هم فرونشست زمین است. الان دو سوم اصفهان درگیر فرونشست شدید شده است. سالانه ۱۵ سانتی‌متر در اصفهان زمین فرو می‌رود و برگشت ناپذیر است. میدان تاریخی و جهانی نقش جهان را با سالانه ۵ سانتی‌متر فرونشست در دست داریم.
از نظر تاریخی طرح انتقال آب به کدام دوره بازمی گردد؟
یکی از کار‌هایی که وزارت نیرو در سال ۶۸ انجام داده، تخصیص آب از اصفهان به یزد است. در خاطرات آقای هاشمی آمده است که امام جمعه یزد، استاندار، وزیر نیرو و مسئولین آب برای خط لوله آب اصفهان به یزد مراجعه کردند اما اجازه‌ی برداشت ندادم تا منابع جایگزین به اصفهان برسد. تونل کوهرنگ ۳ را برای این جایگزینی مشخص کرده بودند تا چیزی از حق کشاورزان اصفهان کم نشود. شما وقتی آب به یزد می‌برید، صنعت اضافه می‌شود و مهاجرانی که به آن جا می‌آیند سر آب انتقالی زاینده رود می‌نشینند. یعنی چیزی که تقاضا نداشت، حالا تقاضای قطعی پیدا می‌کند. این طرح در دوران آقای هاشمی متوقف می‌شود تا در دوران آقای خاتمی طرح را اجرا می‌کنند و در دوره‌ی آقای احمدی نژاد و در نهایت در دولت آقای رئیسی ضربه‌ی نهایی را با طرح بن-بروجن می‌زنند. کل چهار و محال و بختیاری که زیرشاخه‌ی کارون است باید از زاینده رود آب بگیرد، این یک طنز تاریخی است. ما از این طرف با کوهرنگ ۳ آب را به زاینده رود می‌آوریم از آن طرف باید به چهارمحال از زاینده رود آب بدهیم. تمام این طرح‌ها به معیشت و محیط زیست اصفهان ضربه‌زده است.
مطالبه گران آب در اصفهان دقیقاً باید به سراغ چه خواسته‌ای بروند؟
کشاورزی که تمام زندگی‌اش در حال نابوده است، در یک فصل بذر ریخته اما الان می‌گویند آب نداریم. کشاورز در این شرایط دست‌اش به کجا می‌رسد؟ چند ماه تراکتور‌هایشان را در میادین شهر‌های شرق اصفهان گذاشتند، استاندار هم نتوانست کاری بکند. مسأله قابل حل شدن در استان نیست و حکمرانی آب طی سال‌های اخیر این ضربه را به اصفهان‌زده است. متأسفانه اعتراض کشاورزان هم از مسیر آسیب به خط لوله اتفاق افتاده که مورد تأیید هم نیست اما کار نادرست‌تر، بردن آب و وابسته کردن بخشی از مردم است. اصفهانی‌ها باید دنبال کوهرنگ ۳ بدوند در حالیکه آب اصفهان را سال‌ها قبل با خیال راحت برده‌اند.
طرح انتقال آب از دریای عمان می‌تواند جایگزین آب اصفهان به یزد شود؟
آب انتقالی از دریا آب تولیدی جدید است. چه اشکالی دارد وزارت نیرو سهام این شرکت را بخرد و می‌توانند معادل آب زاینده رود از این مسیر برداشت کنند.
در این بین برخی مدعی‌اند که شیطنت‌هایی نیز از سوی برخی از مسئولین انجام شده که موجب تنش بیشتر شده است؛ آیا برخورد مسئولین با اتفاقات چند روز اخیر صادقانه بود؟
چگونه استاندار یزد چند روز قبل از اینکه نمی‌داند آب وصل می‌شود یا نه پیام بحران داد و سریعاً چند روز تعطیل کرد؟ چرا از عواطف مردم یزد سوءاستفاده کردند؟ رئیس آب منطقه‌ای یزد هم مثل بلاگر‌ها همه جا مصاحبه می‌کرد در حالیکه آب منطقه‌ای یزد یکی از متهمین جدی این ماجراست. ما اصلاً نمی‌دانیم این‌ها چه میزان آب می‌برند.اعداد متناقضی در این مورد اعلام شده است که هیچکدام قابل اعتماد نیست. در توزیع این آب هم مشکل وجود دارد. مشخص نیست این آب در صنعت مصرف شده یا برای آب شرب؟ معاون وزیر را می‌برند درب یک کارخانه می‌گویند ببینید این آب شرب نیست؟ آن مسئول از کجا بفهمد شما درست می‌گویید؟ اساس مشکل زاینده رود باید حل شود. برداشت‌های غیرمجاز در چهار محل و بختیاری و اصفهان هم باید در کنار مشکل یزد حل شود.
چه باید کرد؟
آیا راه حل این است که کشاورزان را بگیریم؟ این کشاروزان زندگی‌شان تحت تأثیر قرار گرفته است. باید ببینیم مشکل زاینده رود را چگونه می‌توان حل کرد. در حال حاضر هم لوله ترمیم شده و همه چیز به حالت قبل برگشته است. متأسفانه فکری برای حل مشکل نشد و به نوعی آشغال را زیر فرش پنهان کردند. قانون اساسی می‌گوید آب رودحانه‌ها انفال است اما در توزیع عادلانه‌ی آب می‌گوید حقآبه را باید محترم دانست. مردم در شرق اصفهان حقآبه دار تاریخی رودخانه‌اند.
