پناهیان: بزرگترین بحران‌های فرهنگی ما می‌تواند با نوحه حل شود
هشت صبح: حجت‌الاسلام پناهیان گفت: بزرگترین بحران‌های فرهنگی ما می‌تواند با نوحه حل شود. ناشکری، ناامیدی و ندیدن نیمه پر لیوان را می‌توان با امام حسین(ع) و دعای عرفه‌اش که از ۱۱۰ سطر آن ۵۰ سطر تشکر از خداست، حل کرد.
نشست تخصصی نوحه‌سرایان و نغمه‌پردازان با عنوان «میان‌داران جهاد» به همت دفتر نوحه سازمان هیأت و تشکل‌های دینی در مجتمع فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی(سرچشمه) برگزار شد.
تا زمانی که معارف به نوحه تبدیل نشود، ماندگار نمی‌شود
حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان استاد حوزه و دانشگاه در این مراسم با اشاره به اینکه تا سخنرانی‌ها و معارف در اشعار ثبت نشود و به زبان شاعران نیاید، در سینه‌ها باقی نمی‌ماند اظهار داشت: این جمله را در گذشته می‌گفتم و امروز اضافه می‌کنم تا زمانی که مضامین اشعار در متن نوحه جاری نشود، ماندگار نمی‌شود.
وی افزود: تا زمانی که ساعت‌ها سخنرانی، کتاب نشود و کتاب‌ها به شعر تبدیل نشود و شعرها به نوحه تبدیل نشوند تا در قالب ملودیک در هیأت‌ها خوانده نشود، آنچنان بقاء و گسترش پیدا نمی‌کند.
نوحه هنرمندانه باید غیرمستقیم و دارای استعاره باشد
پناهیان با بیان اینکه جنس قیام امام حسین(ع) تبلیغی است گفت: براساس روایات، اگر فردی یک بیت شعر برای امام حسین(ع) بگوید چه پاداش با عظمتی برای آن هست همچنین اگر کسی خودش شعر نگفته باشد ولی آن را بخواند. پس پاسخ دادن به نوحه در هیأت هم دارای ثواب و پاداش است.
این استاد حوزه با بیان اینکه نوحه‌ها باید هنرمندانه سروده شود و غیرمستقیم باشد و در آن هرچه بیشتر از استعاره استفاده شود، گفت: در اشعار باید جملاتی وجود داشته باشد که بعدها به ضرب‌المثل تبدیل شود و افراد در اوقات مختلف زندگی بخوانند. مثلاً زمان روز دختر شعر مرحوم غروی اصفهانی (کمپانی) را پدرها برای دخترانشان بخوانند که: دختر فکر بکر من، غنچه لب چو وا کند/ از نمکین کلام خود حق نمک ادا کند.
شاهنامه مطالعه کنید تا نوحه حماسی بگویید
وی گفت: هیچ‌گاه از ادبیات کهن فارسی جدا نشوید. شاهنامه را مطالعه کنید. داستان‌های مختلف در شاهنامه با روحیه حماسی داریم.
پناهیان با بیان اینکه ترکیب نوحه‌ها با اشعار کهن فارسی هم بسیار مهم است تصریح کرد: برای تقویت حماسه‌سرایی حتماً شاهنامه را مطالعه کنید که کمک به روحیه حماسی شما در شعر گفتن می‌کند.
نوحه‌سرا باید قدرت توصیف داشته باشد
این سخنران مذهبی با بیان اینکه در نوحه‌ها شما روایت می‌کنید که در اصطلاحات مداحی به زبان حال مشهور است، گفت: به تصویر کشیدن، مهمترین شاخصه کار شماست که در ادبیات دینی در آن ضعف داریم. رهبر انقلاب از جهاد تبیین می‌فرمایند یعنی ما در تبیین ضعف داریم. ما معمولاً حقایق دینی را اثبات می‌کنیم ولی سراغ توصیف آن نمی‌رویم. در ادبیات انقلابی هم همین ضعف را داریم. اما شما نوحه‌سرایان قدرت توصیف دارید و باید آن را حفظ کنید.
وی ادامه داد: برای یک روایت دقیق باید از زاویه جدید نگاه کرد. (هان سخن تازه بگو تا که جهان تازه شود) بسیاری از اوقات ناشی از نگاه از زاویه جدید است.
پناهیان با اشاره به برخی روضه‌ها که تاکنون خوانده نشده است، گفت: سوز روضه وداع حضرت زینب(س) با امام حسین(ع) به خاطر، جدایی یک خواهر و برادر است یا وداع با امام زمانش؟ چرا ما در این خصوص کمتر شعر داریم؟
پناهیان گفت: گریه امام حسین(ع) برای حضرت علی اکبر(ع) صرفاً به دلیل از دست دادن فرزند است؟ نه او اشبه الناس به پیامبر(ص) خَلقاً و خُلقاً بود و چنین فردی را شهید کرده بودند. چرا این رویکردها را کمتر در روضه‌ها داریم؟
این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: پیشنهاد می‌کنم برای روضه‌خوانی زاویه دیدهای جدید را ارائه کنید. روضه خوانی از زبان حضرت رباب(س) که گله کند یا حسین بچه را اینگونه سیراب می‌کنند؟ اجحاف در حق این زن عارفه است. زبان حال رباب این است که می‌گوید علی اصغر من به فدایت.
نوحه می‌تواند به حل بحران‌های فرهنگی جامعه کمک کند
پناهیان با بیان اینکه مضامین انقلابی را با زاویه دید مسائل عاشورایی می‌توان رشد داد گفت: بزرگترین بحران‌های فرهنگی ما می‌تواند در نوحه‌ها حل شود. ناشکری، ناامیدی، ندیدن نیمه پر لیوان از جمله معضلات امروز جامعه است. این موضوع را می‌توان با امام حسین(ع) که دارای دعای عرفه است و از ۱۱۰ سطرش، ۵۰ سطر آن تشکر از خداست، حل کرد.
این سخنران مذهبی با بیان اینکه احساس افتخار را چگونه می‌توان با زاویه دید خود بیان کرد گفت: راه کربلا امام حسین(ع) باز شده است اما هنوز در هیأت می‌گوییم، دل تنگم غصه‌ها دارد و کربلا می‌خواهم. الآن زمان حرف جهانی زدن است.
مشکلات جامعه ما با اصلاح حکمرانی مردمی حل می‌شود
وی با بیان اینکه نیاز داریم نیمه دوم ولایت مداری را در جامعه بیان کنیم، گفت: رویکرد ارباب و نوکر خوب است اما باید به بحث ولایت عرضی وارد شویم. از شما تقاضا دارم موضوعاتی مانند ما برای هم بمیریم، به هم مهربان باشیم و به هم پیوستن، را در قالب نوحه، میان هیأتی‌ها ترویج کنید. الآن مشکلات جامعه ما با اصلاح حکمرانی مردمی حل می‌شود.
