واکنش عضو خبرگان رهبری به لایحه عفاف و حجاب: خانه از پای‌بست ویران است / مساله حجاب با جریمه حل نمی‌شود؛ ممکن است از ترس رعایت کنند، ولی آیا پایه اعتقادی درست می‌شود؟
جماران: عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به لایجه عفاف و حجاب گفت: این کارها آثار عمیق ندارد و اثر ظاهری دارد. بله، ممکن است مغازه‌دار از ترس جریمه رعایت کند، ولی آیا پایه اعتقادی با این کار درست می‌شود؟! یعنی مغازه‌دار معتقد می‌شود که با زن بی‌حجاب معامله نکند و او را در مغازه خود راه ندهد؟!
مشروح گفت و گوی با آیت‌الله احمد بهشتی در پی می آید:
* نظر حضرتعالی درباره جریمه‌های سنگین و متعدد و پیچیده‌ای که برای بی حجابی وضع کرده‌اند چیست.
جریمه سنگین در دراز مدت جواب نمی‌دهد یعنی موقتا ممکن است عده‌ای حساب ببرند ولی آن چیزی که لازم است بالاخره زن‌ها و جامعه گرایش پیدا کنند به مسئله حجاب اسلامی این با جریمه حل نمی‌شود.
* پس نوع برخورد با پدیده بی‌حجابی چگونه باید باشد؟
بیشتر جنبه تربیتی دارد یعنی ما باید از روز اول این مسئله را حل می کردیم.ما که پیش دبستانی و دبستان دست خودمان است، دبیرستان و دانشگاه دست خودمان است. ما هستیم که باید در این مراکز برنامه‌ریزی صحیح تربیتی و فرهنگی داشته باشیم و این‌ها را با فرهنگ اسلام بار بیاوریم.
اگر با فرهنگ اسلام بار بیایند با مسئله حجاب مشکلی ندارند ولی کسی که با فرهنگ اسلام و روح اسلام آشنا نیست و اعتقاد آن‌چنانی با اسلام و مبانی اسلامی ندارد خب معلوم است که به حجاب هم اعتقادی ندارد.
بنابراین باید کار ریشه‌ای و کار زیربنایی انجام داد که این افراد در مسیر صحیح اسلامی قرار بگیرند. در واقع همان مسلمان بار بیایند. اگر کسی مسلمان بار بیاید در مسئله حجاب هم مشکلی ندارد ولی وقتی کسی مسلمان بار نیاد و فقط مسلمان اسمی باشد خب معلوم است که نه تنها با حجاب رابطه درستی ندارد مثلا آیا نماز می‌خواند؟ آیا روزه می‌گیرد؟ آیا به احکام دیگر اسلام پایبندی دارد؟ خب مسئله این‌جوری است.
آن‌هایی که بی‌حجاب هستند به مبانی عقیده ندارند و یا عقیده سستی دارند. ممکن است خدا را قبول داشته باشند، پیامبر را قبول داشته باشند ولی به احکام دین پایبند نیستند. چه بسا نماز هم نمی‌خواند، روزه هم نمی‌گیرد. ممکن است زیارت حضرت رضا (ع) هم برود ولی نه برای اینکه بخواهد ثوابی ببرد بلکه عادتی برایش باشد.
بنابراین باید برنامه تربیتی و اساسی و درستی باشد که از دستگاه تعلیم و تربیت ما افراد مسلمان و متدین و معتقد به اصول و فروع انسان تربیت بشوند و این کار متاسفانه طی چهل سال که از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد آن‌چنان که باید انجام نشده است.
*جریمه کاسبان و کسبه‌ها بابت بی‌حجابی مشتریان آیا کار درستی است؟
این کارها آثار عمیق ندارد و اثر ظاهری دارد. بله، ممکن است مغازه‌دار از ترس جریمه رعایت کند، ولی آیا پایه اعتقادی با این کار درست می‌شود؟! یعنی مغازه‌دار معتقد می‌شود که با زن بی‌حجاب معامله نکند و او را در مغازه خود راه ندهد؟! باید فکر کنیم که چه‌کار کنیم تا مغازه‌دار پایبند به اصل حجاب اسلامی باشد و واقعا مراعات بکند و با افراد بی‌حجاب برخورد بکند. تذکر بدهد، نصیحت بکند و احیانا با او معامله نکند خلاصه که باید کار زیربنایی انجام داد. اگر کار زیربنایی انجام نشده باشد، بقیه کارها اثری که باید و شاید را نخواهد گذاشت.
*در جامعه مدرسین و یا مجلس خبرگان نسبت به این موضوع، حضرت عالی و دیگران هشدار داده‌اید؟
در جامعه مدرسین این اواخر نبودم و نمی‌دانم که بحثش شده یا نشده. در زمانی که من بودم بحثی نشده بود. در خبرگان هم ما جلسه‌ای نداشتیم و انشاالله این پنجشنبه که می‌آید جلسه داریم. ببینیم که در این جلسه صحبتی مطرح می‌شود و یا نمی‌شود.
* خود حضرت عالی بنا دارید به این موضوع مهم بپردازید؟
بله اگر فرصتی پیش بیاد مایلم صحبت کنم.
*اگر بخواهید صحبت کنید در چه حوزه‌ای در این باره صحبت می‌کنید.
من اگر صحبت بکنم می‌گویم باید کار زیربنایی انجام بدهیم. کارهای روبنایی جواب می‌دهد ولی موقت. اما اگر کار زیربنایی انجام دهیم که این مسئله در جامعه ما به عنوان امر مقدسی جا بیفتد وقتی اینجور جا بیفتد آن‌وقت حتی افرادی که هم اعتقاد ندارند مجبورند بین مردم خجالت بکشند و ناچار می‌شوند که رعایت حجاب بکنند. ولی اگر این به عنوان یک ضرورت اسلام و امر مقدسی برای جامعه جا نیفتد آن‌وقت کسانی که عقیده ندارند عمل نمی‌کنند و آن‌هایی که عقیده دارند خودشان می‌دانند.
به هرحال این باید به عنوان یک اصل مقدس اسلامی که غیرقابل تغییر است در جامعه جا بیافتد و این احتیاج به کار زیربنایی دارد. کارهای دیگر خوب است ولی اثری همیشگی و دراز مدت ندارد.
*یعنی شما این لایحه حجاب و عفاف را مفید نمی‌دانید و معتقدید که خروجی مثبتی نخواهد داشت؟
بله. خروجی موقت دارد و خروجی ریشه‌دار و عمیق ندارد چون این کار رو بنایی است؛ «خانه از پای‌بست ویران است/ خواجه در بند نقش ایوان است». ما باید این خانه را از پای‌بست درست کنیم و هرچه تلاش داریم در آن مسیر به کار بگیریم که انشاالله برای جامعه این مسئله آن‌جوری که باید و شاید راه بیافتد و به عنوان امر مقدسی همیشه در جامعه مطرح باشد. آن زمان است که اثر می‌گذارد.
مثلا شما ببینید عاشورای امام حسین(ع) به عنوان امر مقدسی جا افتاده و برای جامعه چیزی تخلف ناپذیر است یعنی تمام مردم و ممکن است کسی مسلمان و یا شیعه نباشد ولی وقتی می‌بینید این مسأله به عنوان امر مقدسی در جامعه جا افتاده دیگر کسی به خودش اجازه نمی‌دهد که شب عاشورا بیاید و جشن بگیرد و شادی کند. ما باید سعی کنیم مسأله حجاب را اینگونه در جامعه جا بیندازیم.
کما اینکه از یک‌سال گذشته تا به الان خیلی‌ها همراه نشدند و عکس العمل‌های خوبی درباره حجاب دیده نمی‌شود.
خب بله، نشان می‌دهد که ما در این مسئله موفق نبودیم بنابراین نیاز به یک تصمیم گیری جدی دارد مخصوصا روحانیت و علما و حوزه علمیه باید بشینند و برنامه ریزی بکنند. ما الان تبلیغ در جامعه را در دست داریم. ما صدا و سیما را داریم که می‌‌تواند نقش موثری داشته باشد. باید این جرائم از تمام راه‌های ممکن از صدا و سیما، آموزش و پرورش، دانشگاه، حوزه‌ها همه باید دست به دست هم دهند تا قداست این مسئله در جامعه جا بیفتد.