نتانیاهو در ماجرای مذاکرات ایران فلج شده؛ او تمایلی ندارد ترامپی که انتقادات را برنمی‌تابد، مورد نقد قرار دهد / او فکر می‌کرد موقعیت اسرائیل در برابر ایران در دوران ترامپ بهبود خواهد یافت، اما در عمل، عکس آن اتفاق افتاده / نتانیاهو برای یافتن جمهوری‌خواهانی که حاضر باشند علناً با ترامپ روی این موضوع مقابله کنند هم با مشکل مواجه است / بهترین امید نتانیاهو این است که مذاکرات شکست بخورد
آسوشیتدپرس نوشت: وقتی ایالات متحده و ایران یک دهه پیش برای گفت‌وگوهای هسته‌ای ملاقات کردند، نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، با لحنی تند و از بلندترین تریبون‌های جهانی، از جمله در یک سخنرانی آتشین در کنگره آمریکا، علیه توافق در حال شکل‌گیری به شدت اعتراض کرد. این سخنرانی به‌عنوان چالشی مستقیم علیه دولت اوباما تلقی شد که در حال نهایی کردن مذاکرات بود.
به گزارش سرویس بین الملل« انتخاب»، در ادامه این مطلب امده است: اکنون که طرف‌ها دوباره بر سر توافقی جدید دور میز مذاکره نشسته‌اند، نتانیاهو سکوت اختیار کرده است.
نتانیاهو ایران دارای سلاح هسته‌ای را تهدیدی وجودی برای اسرائیل می‌داند، و نسبت به هرگونه توافق جدید آمریکا با دشمن دیرینه‌اش که ممکن است استانداردهای او را برآورده نکند، همچنان محتاط است. اما او خود را در وضعیتی می‌بیند که به‌نوعی به دونالد ترامپ در کاخ سفید وابسته است.
نتانیاهو تمایلی ندارد علناً رئیس‌جمهوری را که حمایت گسترده‌ای از اسرائیل نشان داده، کسی که او او را بهترین دوست اسرائیل می‌داند و انتقاد را برنمی‌تابد، مورد انتقاد قرار دهد.
یوئل گوزانسکی، کارشناس مسائل ایران در مؤسسه مطالعات امنیت ملی در تل‌آویو، می‌گوید: «او نمی‌تواند کاری بکند که بر خلاف ترامپ باشد. فلج شده است.»
کارشناسان می‌گویند اسرائیل اکنون فرصت محدودی برای حمله مؤثر به تأسیسات هسته‌ای ایران در اختیار دارد، آن‌هم با احتمال واکنش منطقه‌ای کمتر.
با این حال، رهبر اسرائیل اخیراً نتوانسته ترامپ را متقاعد کند که حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را در اولویت قرار دهد — حمله‌ای که برای موفقیت احتمالاً به حمایت نظامی آمریکا نیاز دارد. در حالی که آمریکا با ایران وارد مذاکره شده، اسرائیل مشروعیت چندانی برای دنبال کردن گزینه نظامی به‌تنهایی ندارد.
ایتان گیلبوا، کارشناس روابط آمریکا و اسرائیل در دانشگاه بار-ایلان در نزدیکی تل‌آویو، می‌گوید: «نتانیاهو گرفتار شده است. او حساب کرده بود که موقعیت اسرائیل در برابر ایران در دوران ترامپ بهبود خواهد یافت. اما در عمل، عکس آن اتفاق افتاده است.»
امید نتانیاهو به همسویی با ترامپ در موضوع ایران
نتانیاهو و حامیان ملی‌گرایش امیدوار بودند که بازگشت ترامپ به کاخ سفید به نفع اسرائیل باشد، به‌دلیل سابقه حمایتش از این کشور. آن‌ها فکر می‌کردند که آمریکا تحت رهبری ترامپ ممکن است از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران حمایت کند.
اما رویکرد ترامپ به ایران — و همچنین به مسائل دیگر مانند تعرفه‌ها — نشان داد که این رابطه پیچیده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد و منافع ترامپ کاملاً با نتانیاهو هم‌راستا نیست.
نتانیاهو مدت‌هاست که ایران را به تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای متهم کرده و کمپینی جهانی علیه توافق اوباما به راه انداخته بود. او برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی وجودی برای اسرائیل و جهان ترسیم کرد و گفت توافق انجام‌شده بیش از حد ضعیف است و نمی‌تواند آن را مهار کند. اسرائیل همچنان تنها قدرت هسته‌ای شناخته‌شده خاورمیانه باقی مانده، مزیتی که مایل است حفظ کند.
با تشویق شدید نتانیاهو، ترامپ از توافقی که اوباما امضا کرده بود خارج شد. و از زمان بازگشت به ریاست‌جمهوری، ترامپ به اسرائیل اجازه کامل برای جنگ علیه حماس در غزه داده، در برابر بحران انسانی رو به وخامت در این سرزمین نرمش نشان داده و به حوثی‌های مورد حمایت ایران در یمن — که از زمان آغاز جنگ به اسرائیل حمله کرده‌اند — حملاتی هوایی کرده است.
اما اکنون که ایالات متحده بار دیگر پای میز مذاکره با ایران نشسته، اگر نتانیاهو بخواهد علناً با یکی از ابتکارات اصلی سیاست خارجی دولت ترامپ مخالفت کند، ممکن است روابط خوبش با رئیس‌جمهور را به خطر بیندازد.
آخرین باری که نتانیاهو با ترامپ تندخو اصطکاک پیدا کرد، زمانی بود که در سال ۲۰۲۰ پیروزی جو بایدن را در انتخابات تبریک گفت. ترامپ ظاهراً این اقدام را نوعی بی‌وفایی تلقی کرد و روابط‌شان به سردی گرایید.
اسرائیل در حال انتقال اولویت‌های خود برای هرگونه توافق به واشنگتن است. در همین راستا، به گفته یکی از مقامات اسرائیلی که به شرط فاش نشدن نامش درباره دیپلماسی حساس صحبت کرد، درک کرده است که در صورت تصمیم به حمله به ایران، احتمالاً باید به‌تنهایی دست به چنین اقدامی بزند — مادامی که مذاکرات ادامه داشته باشد.
امید نتانیاهو به توافقی سخت‌گیرانه درباره برنامه هسته‌ای ایران
نتانیاهو در سخنرانی‌ای در اورشلیم (بیت‌المقدس) در این هفته گفت که شرایط مورد نظر خود را برای توافق با ترامپ در میان گذاشته است. او توضیح داد که این توافق باید تمام زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران را برچیند و برای جلوگیری از توسعه موشک‌های بالستیکی که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای دارند، تلاش کند.
او گفت: «به رئیس‌جمهور ترامپ گفتم که امیدوارم مذاکره‌کنندگان این کار را انجام دهند. ما در تماس نزدیک با ایالات متحده هستیم. اما گفتم، چه این‌طور چه آن‌طور – ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد.»
نتانیاهو گفته است که توافقی دیپلماتیک و سخت‌گیرانه مانند توافق لیبی در سال ۲۰۰۳ را ترجیح می‌دهد — توافقی که در آن لیبی تأسیسات هسته‌ای خود را نابود کرد و به بازرسان اجازه دسترسی کامل داد. با این حال، مشخص نیست که ترامپ چنین شرایط سخت‌گیرانه‌ای را تعیین خواهد کرد یا خیر — و ایران نیز از پیش اعلام کرده که از حق غنی‌سازی خود دست نمی‌کشد.
گفت‌وگوهای تحت رهبری ترامپ با ایران از اوایل این ماه آغاز شده و اکنون به سطح کارشناسی رسیده تا درباره نحوه مهار برنامه هسته‌ای ایران و جلوگیری از توانایی آن برای دستیابی به سلاح هسته‌ای — در صورت تمایل ایران — بحث شود. ایران می‌گوید برنامه‌اش صرفاً صلح‌آمیز است، هرچند برخی مقامات آن به‌طور فزاینده‌ای تهدید به دنبال کردن مسیر ساخت بمب می‌کنند.
در حالی که ترامپ گفته گزینه نظامی همچنان روی میز است و تجهیزات نظامی به منطقه اعزام کرده، ترجیح می‌دهد راه‌حل دیپلماتیک در پیش گرفته شود. گفت‌وگوهای برنامه‌ریزی‌شده بین ایران و ایالات متحده که قرار بود این آخر هفته برگزار شود، روز پنج‌شنبه به تعویق افتاد.
نتانیاهو در صورت نهایی‌شدن توافق، برای انتقاد با مشکل روبه‌رو خواهد بود
از زمانی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ توافق دوره اوباما را کنار گذاشت، ایران میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را افزایش داده و ذخایر اورانیوم خود را گسترش داده است.
سخنرانی سال ۲۰۱۵ نتانیاهو در کنگره علیه توافق اوباما — به دعوت جمهوری‌خواهان — بدون مشورت با کاخ سفید انجام شد. اوباما نیز در این جلسه حضور نیافت.
این فقط یکی از نمونه‌های متعددی بود که در آن نتانیاهو متهم شد به جمهوری‌خواهان بیش از حد نزدیک شده و شکاف در حمایتی که سنتاً دو حزب آمریکا از اسرائیل داشتند، ایجاد کرده است. این، همراه با روابط پرتنش نتانیاهو با دولت بایدن درباره رفتار اسرائیل در غزه، باعث شده نتانیاهو نتواند روی حمایت دموکرات‌ها حساب کند.
با این حال، نتانیاهو برای یافتن جمهوری‌خواهانی که حاضر باشند علناً با رئیس‌جمهور روی این موضوع مقابله کنند هم با مشکل مواجه است. و خودش نیز در صورت نهایی شدن توافق، برای انتقاد علنی از آن دچار مشکل خواهد شد؛ در عوض، ممکن است متحدان راست‌گرای افراطی خود را بفرستد تا این کار را انجام دهند، به گفته گیلبوا از دانشگاه بار-ایلان.
اما تا آن زمان، گیلبوا می‌گوید، بهترین امید نتانیاهو این است که مذاکرات شکست بخورد.
او گفت: «این، برای او، بهترین سناریو خواهد بود.»
