ناترازی نیمه‌ی دوم سال، ناشی از محدودیت تأمین سوخت نیروگاه هاست/۹۰ درصد برق کشور را نیروگاه‌های حرارتی تأمین می‌کنند که با گاز کار می‌کنند؛ وقتی مازوت، گاز و گازوییل محدود می‌شود، تولید نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد/خاموشی‌های اخیر، ربطی به نیروگاه‌ها ندارد؛ با عدم استفاده از مازوت، این خاموشی‌ها افزایش یافته/هر مگاوات افزایش ظرفیت برق، حدود حدود ۵۰۰ هزار یورو هزینه بر است

قطع مازوت سوی و به موازات آن قطع برق در پاییز نشان می‌دهد که ناترازی گاز و برق به یک نقطه‌ی مشترک رسیده و این پدیده باعث شدت گرفتن بحران‌های ناترازی انرژی در ایران شده است. بخش خصوصی تولید‌کننده‌ی برق مدعی است که دخالت دولت باعث تداوم این بحران شده و دولت نیز مدعی است که برای پایین نگه داشتن قیمت برق، چندان نمی‌تواند به بخش خصوصی این حوزه میدان دهد. 

عباس خالدنژاد، دبیر سندیکای شرکت‌های تولیدکننده‌ی برق، درباره‌ی ناترازی برق در پاییز ۱۴۰۳ به «انتخاب» گفت:  وقتی از ناترازی برق صحبت می‌کنیم، به این معناست که تمامی نیروگاه‌های ما توان پاسخ به مصرف را نداشته باشند. در فصل گرما که مصرف افزایش پیدا می‌کند، ظرفیت عملی نیروگاه‌های ما توان پاسخگویی ندارد. در تابستان امسال ۱۸ هزار مگاوات ناترازی داشتیم، یعنی در ساعات اوج بار نیروگاه‌های ما توان تأمین مصرف را نداشت. خاموشی‌های چند روز اخیر، به نیروگاه‌ها مرتبط نیست. در فصلی که هوا خنک می‌شود، اضافه تولید برق داریم. ظرفیت نیروگاه‌ها در فصل سرما و یا در فصل خنک، می‌تواند پاسخگوی نیاز مصرف باشد، چون لوازم سرمایشی وارد چرخه نمی‌شوند. بخش عمده‌ی ناترازی ما ناشی از استفاده خانه‌ها از وسائل سرمایشی است. ما بین ۲۰ تا ۳۰ هزار مگاوات می‌توانیم اضافه ظرفیت داشته باشیم. ناترازی نیمه‌ی دوم سال، ناشی از محدودیت تأمین سوخت نیروگاه هاست. 

او در رابطه با نقش کمبود گاز بر قطعی برق‌ها بیان کرد: ۹۰ درصد برق کشور را نیروگاه‌های حرارتی تأمین می‌کنند که با گاز کار می‌کنند. وقتی مازوت و گاز و گازوییل محدود می‌شود، تولید نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد. درنتیجه خاموشی‌های اخیر ربطی به نیروگاه‌ها ندارد. با تصمیم دولت مبنی بر عدم استفاده از مازوت، این خاموشی‌ها افزایش یافته است. 

دبیر سندیکای شرکت‌های تولیدکننده‌ی برق، درباره‌ی قیمت تولید برق و نیروگاه اظهار داشت: قیمت ساخت نیروگاه بستگی به نوع نیروگاه دارد. هر مگاوات افزایش ظرفیت برق، حدود حدود ۵۰۰ هزار یورو هزینه بر است. نیروگاه حرارتی هم زمان بر و هم هزینه بر است. بخش عمده‌ی نیروگاه حرارتی، نیاز به تأمین منابع ارزی دارد. قیمت برقی که به مشتری داده می‌شود هم بستگی به قیمت سوخت نیروگاه دارد. ما باید قیمت سوخت نیروگاه را چقدر محسابه کنیم؟ این‌ها هزینه‌ی تمام شده را متغیر می‌کند. آنچه مدیرعامل توانیر اعلام کرده بود، قیمت واقعی هر کیلووات ساعت تولید و تأمین برق، کیلووات ساعتی ۴ هزار تومان است. برق یک کالای همگن است، یعنی یک کیلووات ساعت برق را چه نیروگاه مقایس بزرگ تولید کند، چه تجدیدپذیر و یا هسته‌ای! این کالا واحد است و قاعدتاً نباید تنوع قیمت داشته باشد. ما تعرفه‌های متعددی برای برق نزدیک ۲۰ نوع در ایران داریم. یارانه‌ای، پلکانی، تجدیدپذیر، برق صنایع، خانگی، تجاری و… انواع قیمت برق در ایران است. دولت باید از اقتصاد برق بیرون بیاید و تولیدکننده و خریدار در یک بازار رقابتی و سالم، قیمت را کشف کنند. 

خالدنژاد درباره صادرات برق گفت: نیروگاه‌های خصوصی مجاز به صادرات برق نیستند و تنها از طریق شرکت توانیر امکان‌پذیر است. برق نیروگاه‌های خصوصی اگر هم قرار باشد صادر شود، از طریق دولت صادر می‌شود. در گذشته روال بر این بود که در زمان افزایش ظرفیت، یعنی در شش ماه دوم سال، اضافه تولید را صادر می‌کردیم. کشور‌هایی که از ما برق می‌خرند، پیک مصرفشان نیمه‌ی دوم سال است.