هشت صبح: سید حسین موسویان در یادداشتی که در میدل ایست آی نوشت به بررسی آخرین تحولات هسته ای پرداخت و نسبت به ناکامی مذاکرات اتمی و احتمالات آن هشدار داد. نسخه انگلیسی یادداشت را اینجا ببینید   موسویان نوشت: در۱۲ سپتامبر۲۰۲۲، بلینکن وزیر خارجه آمریکا اظهار داشت که توافق هسته ای بین ایران و […]

هشت صبح: سید حسین موسویان در یادداشتی که در میدل ایست آی نوشت به بررسی آخرین تحولات هسته ای پرداخت و نسبت به ناکامی مذاکرات اتمی و احتمالات آن هشدار داد.

نسخه انگلیسی یادداشت را اینجا ببینید

 

موسویان نوشت: در۱۲ سپتامبر۲۰۲۲، بلینکن وزیر خارجه آمریکا اظهار داشت که توافق هسته ای بین ایران و آمریکا در آینده نزدیک مقدور نیست. اخیرا مذاکرات ایران و قدرتهای جهانی برای احیاء برجام با مشکل مواجه شده است. درگزارش ۶ سپتامبر ۲۰۲۲ آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده که ایران پاسخ لازم به سئوالات درمورد سه مکان را نداده است. سه کشوراروپایی انگلیس و آلمان و فرانسه هم طی یک بیانه ای موضع ایران درمورد تعهدات به آژانس را مشکل احیاء برجام خواندند.آقای کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز پاسخ داد که “ایران درمورد اطلاعات موردنیاز آژانس همکاری کامل کرده و اطلاعات لازم را داده است. آژانس نباید براساس اسناد و مدارک جعلی تهیه شده توسط اسرائیل درمورد پرونده هسته ای ایران قضاوت کنند”.

منزوی کردن ایران

بعد از توافق برجام درسال ۲۰۱۵، یک نقشه راه بین ایران و آژانس امضاء شد و موضوعات ادعایی ابعاد احتمالی نظامی پرونده هسته ای ایران حل و پرونده آن قبل از عملیاتی شدن برجام بسته شد. آژانس درگزارش نهایی خود اعلام کرد که هیچ نشانه معتبری درمورد گرایش نظامی پرونده هسته ای ایران بعد از سال ۲۰۰۹ و نیز هیچ دلیلی هم درمورد ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران وجود ندارد.

درماه می ۲۰۱۸، ترامپ از برجام خارج شد و با اعمال مجدد تحریمها، سیاست فشار حداکثری علیه ایران را اتخاذکرد و بعد از یکسال مدارا، ایران هم متقابلا ازسال ۲۰۱۹ ، تعهدات برجامی خود را کاهش و ظرفیت وسطح غنی سازی را افزایش داد. درحالیکه قبلا پرونده ادعاهای قبلی بسته شده بود، باز آژانس درسال ۲۰۱۹ درمورد احتمال فعالیت هسته ای در مکانهای اعلام نشده از ایران پاسخ خواست.

لذا سئوال این است که آیا مانع احیاء برجام موضوعات پادمانی مورد درخواست آژانس است؟

اسرائیل از آغاز مذاکرات هسته ای، ازهیچ اقدامی برای جلوگیری از حل مسالمت آمیز موضوع هسته ای ایران، کوتاهی نکرده است.درسال ۲۰۱۵، نخست وزیر اسرائیل درکنگره آمریکا, علیه رئیس جمهور آمریکا سخنرانی کرد که یک واقعه بیسابقه بود. نانسی پلوسی رئیس مجلس نماینده گان آمریکا، سخنان او را توهین به فهم آمریکا خواند. نقش مخرب اسرائیل علیه برجام برای جهانیان شناخته شده است. نتانیاهو رسما اعلام کرد که “ما ترامپ را برای خروج از برجام قانع کردیم و درمقابل تمام جهان ایستادیم”. اسرائیل دردوران بایدن هم هیچ فرصتی رابرای ممانعت از احیاء برجام ازدست نداده است.

دردهه گذشته اسرائیل عملیات مخفی خرابکارانه زیادی علیه تاسیسات هسته ای ایران انجام داده است، همچون ترور دانشمندان هسته ای ایران و حملات سایبری و ویروس استاکس نت. درچهاردهه گذشته نیز اسرائیل برای ایجاد وحشت درجامعه جهانی، تبلیغات وسیعی راعلیه برنامه هسته ای ایران ادامه داده است. درچند دهه گذشته همه دولتهای اسرائیل ادعا کرده اند که ایران ظرف دوسه سال بمب هسته ای خواهد ساخت. برای مثال درسال ۱۹۹۵ نتانیاهو مدعی شد ایران بین ۳ تا ۵ سال بمب هسته ای خواهد داشت. درسال ۲۰۰۸ رئیس اطلاعات ارتش اسرائیل اعلام کرد که ایران تا سال ۲۰۱۰ بمب هسته ای خواهد داشت. درسال ۲۰۱۳ مقامات اطلاعاتی اسرائیل مدعی شدند که ایران تا سال ۲۰۱۵ یا ۲۰۱۶بمب هسته ای خواهد ساخت و قس علیهذا.

موضوع دیگر سوء ظن شدید ایران نسبت به روابط آقای گروسی مدیرکل آژانس با اسرائیل است. درمارس ۲۰۲۰ ایران اعلام کرد که کپی مدارکی که آژانس به ایران ارائه کرده نه اصالت ندارد و نه از منابع معتبر است بلکه مدارکی است که رژیم اسرائیل مدعی است از عملیات مخفی درایران بدست آورده است. درسوم جوئن ۲۰۲۲ مدیرکل آژانس به اسرائیل سفرکرد تا با نخست وزیر این کشوردرمورد برنامه هسته ای ایران صحبت کند. در۹ جوئن هم آژانس طی قطعنامه ای ضد ایرانی، از تهران خواست پاسخ های معتبر به سئوالات آژانس بدهد. بعد از آن، ایران به مدیرکل آژانس هشدارداد که بیش از این موجب بی اعتباری آژانس نشود و وزیر خارجه ایران نیز سفر گروسی به اسرائیل را ناقض اصل بی طرفی و کارحرفه ای آزانس دانست.

کشور مورد بیشترین بازرسی ها

یک منبع مطلع ایرانی که خواست نامش فاش نشود به من گفت: “ایران مشکلی برای پاسخ به سئوالات آژانس ندارد. ماحاضریم مثل ۲۰۱۵، با آژانس توافقی انجام دهیم که ظرف ۲ ماه پرونده سئوالات تکنیکی آزانس بسته شود. درمورد ادعای آلودگی مواد غنی شده هسته ای درسه مکان مورد درخواست آژانس هم آژانس میتواند باحسابرسی هرمیلیگرم مواد غنی شده ایران، به جواب برسد و مطمئن شود که ایران درهیچ نقطه اعلام نشده ای، غنی سازی نکرده است. اما ممکن است اسرائیلی ها توسط عوامل نفوذی خود سه نقطه درداخل ایران را آلوده کرده باشند به قصد ادامه خرابکاری درروند احیاء برجام. لذا ما اجازه نخواهیم داد که اسرائیل بتواند آژانس و ایران را وارد یک روندی کند که پرونده هسته ای ایران برای همیشه درآژانس باز بماند”.

درسال ۲۰۱۱ دردروان رساست جمهوری آقای احمدی نژاد، دریک کنفرانس بین المللی یکی از روسای سابق سازمان اطلاعاتی اسرائیل به یکی از سفرای ایران گفت: “شما با شش قدرت جهانی مذاکره میکنید اما آخر خط ما درمورد برنامه هسته ای شما تصمیم میگیریم”.

اسرائیل موجب خروج ترامپ از برجام شد.نتیجه آن هم این شد که طبق آخرین گزارش آژانس ذخیره اورانیوم غنی شده ۶۰% ایران به ۵۵.۶ کیلوگرم رسیده که برای تولید یک بمب کافی است. بنظر میرسد اقدامات اسرائیل برای ممانعت از نهایی شدن مذاکرات برجام نتیجه داده است. لاپید نخست وزیر اسرائیل گفت” ما یک کارزار دیپلماتیک گسترده موفق برای جلوگیری از احیاء برجام ورفع تحریمهای ایران انجام داده ایم”.

اما نتیجه نهایی اقدامات خرابکارانه اسرائیل روشن است:

هرچه فشار علیه ایران بیشتر شود، برنامه ایران توسعه بیشتری خواهد یافت تا اینکه غنی سازی ایران به مرز ۹۰% رسیده و زمان نقطه گریز ایران برای ساخت بمب هسته ای هم به صفر خواهد رسید.

درصورتیکه قدرتهای جهانی پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت ارجاع و تحریمهای قبلی را مجددا علیه ایران اعمال کنند، ایران احتمالا اجرای معاهده ان پی تی را به تعلیق درخواهد آورد.

اگر حمله نظامی هم به ایران صورت گیرد، به احتمال قوی ایران بمب هسته ای را تولید خواهد کرد.

لذا لازم است قدرتهای جهانی درمورد روند فعلی مذاکرات هسته ای با ایران تجدید نظر کنند. اسرائیل تنها کشورخاورمیانه دارنده بمب هسته ای است، یکی از چهارکشور درجهان است که به آژانس اجازه بازرسی تاسیسات هسته ایش را نمیدهد و معاهده ان پی تی را نیز امضاء نکرده است. ایران نه تنها جزء آن چهارکشور نیست بلکه عضو معاهده ان پی تی است، بیشترین بازرسی ها را به آژانس داده است و بمب هسته ای هم ندارد.

بجای استمرار روند فعلی که نتیجه آن تولید بمب هسته ای ایران است، قدرتهای جهانی باید برجام را احیاء و به اسرائیل فشار بیاورند که آنها هم اصول برجام را اجراء کنند تا تصمیم سال ۱۹۷۴ مجمع عمومی سازمان ملل درمورد خاورمیانه عاری از سلاحهای هسته ای تحقق یابد.