مجلس در پیچ انتخاب؛ آینده هیئت رئیسه چگونه رقم می‌خورد؟ – هشت صبح
به گزارش هشت صبح و به نقل از مهر :
خبرگزاری مهر _ گروه سیاست، زهرا علیدادی: در آستانه دومین سال فعالیت مجلس دوازدهم، دومین انتخابات هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی فردا (سه‌شنبه ۶ خرداد ماه) برگزار می‌شود و علاوه بر تعیین رئیس مجلس، ترکیب نواب رئیس، دبیران و ناظران نیز در این انتخابات مشخص خواهد شد. در ادامه به بررسی آخرین تحرکات، گمانه‌زنی‌ها و چارچوب قانونی این انتخابات می‌پردازیم.
قالیباف بدون رقیب جدی در صدر قوه مقننه
بر اساس اظهارات مهرداد لاهوتی، سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس، محمدباقر قالیباف همچنان جدی‌ترین و شاید تنها گزینه مطرح برای تداوم ریاست مجلس است. لاهوتی تصریح کرده که قالیباف تا این لحظه رقیب شاخصی برای تصدی کرسی ریاست مجلس ندارد.
با این حال، تاکنون احمد بیگدلی، نماینده خدابنده و روح‌الله ایزدخواه، نماینده مردم تهران رسماً برای رقابت با قالیباف اعلام آمادگی کرده‌اند، این در حالی است که در اجلاسیه اول مجلس دوازدهم، مجتبی ذوالنوری و منوچهر متکی نیز در رقابت با قالیباف شرکت کرده بودند، اما قالیباف با اختلاف قابل توجهی (۱۹۸ رأی در برابر ۶۰ رأی ذوالنوری و ۵ رأی متکی) پیروز شد.
تحرکات تازه برای کرسی نواب رئیسی
در کنار رقابت ریاست، کرسی‌های نواب رئیس نیز با حضور چهره‌های جدید با رقابتی جدی روبرو شده است. علیرضا منادی‌سفیدان، نماینده تبریز و رئیس فعلی کمیسیون آموزش، به طور جدی در پی تصدی یکی از کرسی‌های نایب رئیسی مجلس است. منابع آگاه پیش‌بینی می‌کنند او رقیبی جدی برای نواب رئیس فعلی، حمیدرضا حاجی‌بابایی و علی نیکزاد، باشد.
از دیگر چهره‌های مطرح در این رقابت می‌توان به مجتبی ذوالنوری، عبدالرضا مصری و حسینعلی حاجی‌دلیگانی اشاره کرد که در حال رایزنی‌های فشرده برای ورود به هیئت رئیسه هستند.
تغییرات احتمالی در هیئت رئیسه؛ چند چهره جدید در راه‌اند؟
با توجه به سازوکار انتخابات هیئت رئیسه که به صورت سالانه برگزار می‌شود، امکان تغییر در ترکیب فعلی هیئت رئیسه وجود دارد. برخی از نمایندگان در این مورد می‌گویند که پیش‌بینی می‌شود ۳ تا ۴ نفر از اعضای فعلی هیئت رئیسه جای خود را به چهره‌های دیگر دهند. این گمانه‌ها بر مبنای تحرکات درون مجلس و رایزنی‌های پشت‌پرده شکل گرفته است.
در حال حاضر، اعضای هیئت رئیسه فعلی عبارت‌اند از:
محمدباقر قالیباف (رئیس)
حمیدرضا حاجی بابایی (نایب رئیس اول)
علی نیکزاد (نایب رئیس دوم)
مجتبی بخشی‌پور، احمد نادری، روح‌الله متفکرآزاد، مجتبی یوسفی، محمد رشیدی، عباس پاپی‌زاده، عباس گودرزی، حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی و سید جلیل میرمحمدی (دبیران و ناظران)
چارچوب قانونی انتخابات هیئت رئیسه در مجلس
طبق آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، اعضای هیئت رئیسه برای مدت یک سال با رأی مستقیم نمایندگان انتخاب می‌شوند. ترکیب هیئت رئیسه شامل یک رئیس، دو نایب رئیس، شش دبیر و سه ناظر است. انتخاب رئیس در نوبت اول نیازمند اکثریت مطلق آرا است و در صورت عدم حصول، در نوبت دوم اکثریت نسبی کفایت می‌کند.
برای سایر اعضا (نواب رئیس، دبیران و ناظران)، اکثریت نسبی آرا برای انتخاب کفایت می‌کند و در صورت تساوی آرا، قرعه‌کشی انجام خواهد شد.
وظایف اعضای هیئت رئیسه چیست؟
بر اساس آئین‌نامه داخلی، وظایف و اختیارات هر بخش از هیئت رئیسه به صورت مشخص تعریف شده است:
رئیس مجلس:
اداره جلسات علنی
اداره امور اداری و استخدامی مجلس
امضای احکام استخدامی
ارائه گزارش‌های دوره‌ای از عملکرد هیئت رئیسه
حضور در نهادهای قانونی
نواب رئیس:
جانشینی رئیس در صورت غیبت یا استعفا
انجام وظایف رئیس به ترتیب تقدم
دبیران:
تنظیم نطق‌ها، قرائت نامه‌ها و لوایح
ضبط و چاپ صورت مذاکرات
قرعه‌کشی برای نطق نمایندگان
ناظران:
نظارت بر نظم جلسات، امور مالی و انضباطی
حفظ شأن و جایگاه مجلس
تهیه برنامه هفتگی و بررسی عملکرد کمیسیون‌ها
سوگند اعضای هیئت رئیسه و محدودیت‌ها
اعضای منتخب هیئت رئیسه، پس از انتخاب، در حضور نمایندگان سوگند یاد می‌کنند و متعهد به اجرای دقیق وظایف خود می‌شوند. این اعضا نمی‌توانند همزمان رئیس یا سخنگوی کمیسیون‌های مجلس باشند و در صورت انتخاب به عضویت هیئت رئیسه، از آن سمت‌ها مستعفی شناخته می‌شوند.
همچنین، آنان نمی‌توانند عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس باشند و در صورت عضویت، باید از این کمیسیون کناره‌گیری کنند.
در انتظار تغییر یا تداوم؟
با همه این تفاسیر، فردا، دومین انتخابات هیئت رئیسه مجلس دوازدهم برگزار می‌شود. در حالی که به نظر می‌رسد قالیباف بی‌رقیب در مسیر تداوم ریاست خود قرار دارد، اما رقابت در سطوح دیگر هیئت رئیسه به‌ویژه در جایگاه نواب رئیس و دبیران، می‌تواند ترکیب مدیریتی مجلس را تا حدی تغییر دهد.
باید منتظر ماند و دید که نمایندگان مردم در خانه ملت، در دومین اجلاسیه مجلس دوازدهم چه ترکیبی را برای هدایت قوه مقننه برمی‌گزینند و آیا چهره‌های تازه‌نفس موفق به ورود به هیئت رئیسه خواهند شد یا ترکیب قبلی با اندک تغییراتی حفظ خواهد شد.
