فرایند حذف سموم پرخطر در دستور کار سازمان حفظ نباتات – هشت صبح

به گزارش خبرگزاری مهر، مریم جلیلی‌مقدم در مراسم افتتاحیه بیست و پنجمین کنگره ملی گیاه پزشکی ایران، با بیان اینکه امنیت غذایی یکی از مباحث مهم کشور است، اظهار کرد: مقام معظم رهبری در سخنان خود در بخش کشاورزی به این مبحث تاکید ویژه دارند و سازمان حفظ نباتات به عنوان یک سازمان واکنش سریع و بین‌المللی که وظیفه حاکمیتی و اهداف استراتژیکی همچون تقویت امنیت غذایی، افزایش بهره‌وری پایدار کشاورزی، ارتقای سلامت محصولات کشاورزی در زنجیره مزرعه تا سفره، حفاظت از محیط زیست در برابر اثرات آفات گیاهی و تسهیل تجارت امن، توسعه و رشد اقتصادی را بر عهده دارد، با اقدامات مؤثر خود نقش ارزنده‌ای را در پایداری تولید محصولات کشاورزی و افزایش ضریب امنیت غذایی کشور ایفا می‌کند.

وی وظایف کلان سازمان در راستای امنیت غذایی را برشمرد و افزود: مدیریت و مقابله با عوامل خسارت‌زا (آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز) به روش‌های شیمیایی، غیر شیمیایی و بیولوژیک با بکارگیری شبکه‌های مراقبت، ردیابی، پایش و رصد آفات و بیماری‌ها، توسعه روش‌های غیر شیمیایی و بیولوژیک در کنترل آفات و جلوگیری از ورود، استقرار و پراکنش آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز قرنطینه‌ای با استقرار پست‌های قرنطینه از وظایف کلان سازمان محسوب می‌شوند.

جلیلی‌مقدم بر توجه به قوانین مبارزه با قاچاق کالا و جوانی جمعیت و حذف سموم پرخطر تاکید کرد و گفت: با توجه به وضع قوانین جدید ستاد کالا و ارز، هرگونه توزیع آفت‌کش‌ها خارج از شبکه ثبت آفت‌کش‌ها در سامانه مانیتورینگ قاچاق محسوب شده و قوانین جزایی قاچاق اعمال می‌شود، همچنین در قوانین جوانی جمعیت نظارت دقیق و سختگیرانه در بحث آفت‌کش‌ها، سلامت انسان و محیط زیست وجود دارد.

وی با بیان اینکه ارتقای سطح همکاری‌های قرنطینه و بهداشت گیاهی با سایر کشورها در دستور کار سازمان قرار دارد، اظهار داشت: در حوزه صادرات و واردات و ترانزیت محموله‌های کشاورزی در حال حاضر ۲۴ موافقتنامه و ۲۲ یادداشت تفاهم با سایر کشورها داریم، همچنین ۱۳ پروتکل صادرات و واردات محصولات کشاورزی با کشورهایی که بیشترین تبادلات محصولات کشاورزی را با جمهوری اسلامی ایران دارند، منعقد شده است.

رئیس سازمان حفظ نباتات کشور به ارتقای سیستم‌های امنیتی در تجارت جهانی اشاره کرد و گفت: یکی از اقدامات به منظور ارتقای سیستم‌های امنیتی کشورهایی که تبادلات تجاری کشاورزی با جمهوری اسلامی ایران دارند، تبادل اسناد قرنطینه و گواهی بهداشت گیاهی به صورت دوجانبه است. همچنین در کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات سیستم اینفایتو راه‌اندازی شده که گواهی بهداشت گیاهی غیر از سند کاغذی به صورت الکترونیک صادر می‌شود و از جعل گواهی‌های بهداشت جلوگیری می‌کند و به تسهیل تجارت امن بین کشورها با رعایت قوانین حفظ نباتات می‌انجامد.

وی توسعه برنامه‌های حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان کشاورزی را در پیشرفت و بهبود اقدامات سازمان حفظ نباتات مهم دانست و افزود: با توجه به سرعت تبادلات تجاری کشورهای همسایه اگر از شرکت‌های دانش‌بنیان و نفوذ آنها در فعالیت‌های سازمان استفاده نکنیم، سرعت ما پاسخگوی نیاز جامعه نخواهد بود.

جلیلی‌مقدم افزود: ارتقای سامانه‌های سماک، مانیتورینگ، نهالستان و سامانه جامع پایش عوامل خسارت‌زای گیاهی از جمله برنامه‌های سازمان حفظ نباتات در هوشمندسازی و دانش‌بنیان کردن اقدامات است.

وی از راه‌اندازی سامانه الکترونیکی صدور نسخه گیاه‌پزشکی در سازمان خبر داد و گفت: سامانه الکترونیکی صدور نسخه گیاه‌پزشکی با همکاری سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی در سال ۱۴۰۲ به صورت پایلوت در ۴ استان فارس، اصفهان، قزوین و مازندران مورد بهره‌برداری قرار گرفت و از ابتدای سال ۱۴۰۳ موضوع صدور نسخ گیاه‌پزشکی صرفاً در سامانه مذکور به استان‌ها ابلاغ شد که در این راه نیاز به همکاری، تعامل و مشارکت با بخش خصوصی، کلینیک‌های گیاه‌پزشکی، اساتید و محققان دارد.

رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه فرایند حذف سموم پرخطر و ثبت سموم کم‌خطر با سرعت بالا در سازمان حفظ نباتات کشور در حال اجراست، تصریح کرد: حذف سموم پرخطر و جایگزینی با سموم کم‌خطر که یکی از رویکردهای مهم سازمان حفظ نباتات کشور است فرایندی زمان‌گیر است ولی این برنامه با سرعت بالا در سازمان حفظ نباتات در حال اجراست.

وی افزود: فرآیند قانونی تصویب آفت‌کش‌ها در هیأت نظارت بر سموم با حضور نمایندگان ذی‌صلاح وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان پزشکی قانونی کشور، سازمان دامپزشکی کشور، سازمان حفظ نباتات، انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور، مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور و دو نفر کارشناس وارد به امور دفع آفات با ابلاغ وزیر جهاد کشاورزی انجام می‌شود.

جلیلی‌مقدم با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته تعداد ۱۶۸ قلم سم از فهرست سموم مجاز کشور به دلیل مخاطرات بهداشتی یا زیست‌محیطی حذف شده است، اظهار کرد: یکی از مهمترین شاخص‌های مد نظر در راستای بررسی‌های اولیه برای تصویب آفتکش‌های جدید در هیأت نظارت بر سموم، عدم وجود مخاطره و تهدید در مقوله باروری و رشد جنین است. درخواست شرکت‌های تدارک کننده آفت‌کش‌های کشاورزی از جنبه‌های مختلف شامل؛ اثرات زیست‌محیطی، سلامت انسان از جمله اثرات باروری و رشد جنین، غدد درون‌ریز و سرطان‌زایی و کارایی در شرایط آب و هوایی و اقلیم ایران بررسی می‌شوند و در صورت موافقت هیأت نظارت بر سموم، آفت‌کش برای کنترل آفت هدف روی میزبان مشخص با دوز مصرف معین تصویب و به فهرست سموم مجاز کشور اضافه می‌شود.

وی بر اولویت قرار دادن مباحث مورد نیاز بخش اجرایی سازمان حفظ نباتات توسط مؤسسه‌های تحقیقاتی تاکید کرد و گفت: با توجه به تغییر اقلیم، نوسانات بارشی و بروز خشکسالی و همچنین ظهور و بروز آفاتی همچون ملخ صحرایی، برگ‌خوار پاییزه ذرت و سر خرطومی حنایی خرما که آفاتی فرامرزی هستند و امنیت غذایی کشور را به مخاطره می‌اندازند، باید اقدامات پیشگیرانه در این خصوص صورت پذیرد و توجه به نیازهای تحقیقاتی بخش‌های اجرایی در دستور کار اساتید و محققان ذی‌ربط قرار گیرد.

رئیس سازمان حفظ نباتات ادامه داد: در این راستا تعامل همه‌جانبه بخش‌های دانشگاهی، تحقیقاتی و اجرایی با رویکرد حل مساله به منظور بروز رسانی دستورالعمل‌های ردیابی و کنترل آفات، بررسی آفات مهاجم و با پتانسیل خسارت اقتصادی بالا، معرفی جایگزین‌های متیل بروماید در عملیات آفت‌زدایی، افزایش ضریب تکنولوژی اطلاعات در برنامه‌های شناسایی، ردیابی و کنترل آفات، توسعه روش‌های کنترل بیولوژیک و غیر شیمیایی، ارتقای سطح دانش و تولیدات و خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان در دستور کار است.

جلیلی‌مقدم خاطرنشان کرد: ارتقای دانش سیاست گذاران، تصمیم‌سازان و بهره‌برداران و عموم جامعه با اهداف گیاه پزشکی بسیار مهم است زیرا یکی از راه‌هایی که نتایج تحقیقات را وارد عرصه می‌کند کارهای آموزش و ترویج است.