نمره شهرداری در حوزه هوای پاک چند است؟
هشت صبح: سمانه شهیدی– عملکرد ضعیف شهرداری تهران در حوزه هوای پاک یکی از چالش‌های مهم شهری است که همواره مورد انتقاد شهروندان، کارشناسان محیط زیست و نهادهای مرتبط قرار گرفته است. تهران به عنوان پایتخت ایران و یکی از بزرگ‌ترین کلان‌شهرهای منطقه، با مشکلات جدی آلودگی هوا مواجه است که تأثیرات منفی فراوانی بر سلامت مردم، کیفیت زندگی و محیط زیست برجای گذاشته است. متأسفانه عملکرد شهرداری در چند سال اخیر در زمینه مقابله با این معضل، پاسخگوی نیازهای شهر و شهروندان نبوده و نتوانسته به طور مؤثر راهکارهای مطلوب و پایدار ارائه دهد.
یکی از عوامل مهم ضعف عملکرد شهرداری، نبود سیاست‌گذاری‌های جامع و منسجم در حوزه هوای پاک است. برنامه‌های اجرایی این نهاد در بسیاری موارد پراکنده، کم‌اثر و بدون پشتوانه علمی کافی بوده است. به عنوان مثال، طرح‌هایی مانند محدودیت تردد خودروهای دودزا، افزایش فضای سبز شهری یا توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی کمتر با هدف نهایی کاهش آلاینده‌ها هماهنگ شده‌اند. این عدم هماهنگی باعث کاهش کارایی اقدامات انجام‌شده شده و نتوانسته سطح آلودگی را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.
علاوه بر آن، یکی از ضعف‌های واضح شهرداری، تأخیر در نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و نبود انگیزه کافی برای تشویق شهروندان به استفاده از وسایل حمل‌ونقل پاک است. حمل‌ونقل خودروهای شخصی و تاکسی‌ها بخش قابل توجهی از آلودگی هوای تهران را تشکیل می‌دهد، اما تغییرات و نوسازی ناوگان به کندی پیش رفته و سیاست‌های تشویقی در این زمینه ناکافی است. همچنین، ایستگاه‌های اتوبوس و مترو به اندازه کافی به تجهیزات مدرن مجهز نشده و ظرفیت آنها پاسخگوی نیاز روز افزون شهروندان نیست.
مشکل دیگری که در عملکرد شهرداری دیده می‌شود، ضعف در اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی عمومی درباره اهمیت حفاظت از محیط زیست و نقش شهروندان در کاهش آلودگی هوا است. شهروندان کمتر در جریان برنامه‌ها و راهکارهای کاهش آلودگی قرار می‌گیرند و مشارکت عمومی در اجرای طرح‌های مرتبط ضعیف است. این موضوع موجب شده که بسیاری از اقدامات اجرایی به دلایل نبود همکاری عمومی تأثیرگذار نباشد.
همچنین، نبود شفافیت در روند تصمیم‌گیری‌ها و عدم پاسخگویی مناسب شهرداری به دغدغه‌های مردمی یکی دیگر از مشکلات عملکردی است. گزارش‌های مربوط به کیفیت هوا، میزان پیشرفت پروژه‌ها و هزینه‌کرد بودجه‌های اختصاص یافته به هوای پاک به سادگی در اختیار شهروندان قرار نمی‌گیرد. این موضوع باعث کاهش اعتماد عمومی و ناکارآمدی در پیشبرد اهداف زیست‌محیطی شده است.
از سوی دیگر، ضعف در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تحقیقات علمی مربوط به کاهش آلاینده‌های هوا نیز باعث شده که برنامه‌های شهرداری نتواند به طور کامل با چالش‌های پیچیده آلودگی هوا مقابله کند. پیشرفت‌های علمی در زمینه سنجش آلودگی، استفاده از منابع انرژی پاک و بهبود کیفیت حمل‌ونقل، در پروژه‌های شهرداری کمتر دیده شده است.
در مجموع، عملکرد ضعیف شهرداری تهران در حوزه هوای پاک ناشی از عوامل متعددی مانند فقدان برنامه‌ریزی دقیق، نبود هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف، ضعف در نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، کمبود اطلاع‌رسانی و مشارکت عمومی، عدم شفافیت و کم‌توجهی به فناوری‌های نوین است. برای بهبود وضعیت، ضروری است که مدیریت شهری با تدوین راهبردهای جامع، افزایش همکاری میان نهادها، جذب مشارکت شهروندان و بهره‌گیری از علم و فناوری‌های روز، اقدام‌های موثر و پایدار را در جهت پاکسازی هوای تهران اجرا نماید. تنها در این صورت است که می‌توان امید داشت تهران به شهری با هوای پاک‌تر و زندگی بهتر برای همه شهروندان تبدیل شود
