رسالت مطبوعات در ایران چیست؟
هشت صبح: فرشته رفیعی- رسالت مطبوعات یکی از موضوعات بنیادی و حیاتی در دنیای امروز است که جایگاه ویژه‌ای در پیشرفت جوامع و تحکیم پایه‌های دموکراسی دارد. مطبوعات به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای اطلاع‌رسانی و ارتباط جمعی، نقش مهمی در شکل‌دهی افکار عمومی، آموزش مردم و نظارت بر عملکرد نهادهای مختلف جامعه ایفا می‌کنند. اهمیت و رسالت مطبوعات را می‌توان از ابعاد مختلفی بررسی کرد.
اولین و مهم‌ترین رسالت مطبوعات، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به مردم است. در دنیای مدرن که حجم اطلاعات روزبه‌روز افزایش می‌یابد، مطبوعات به عنوان منبعی معتبر و سازمان‌یافته، وظیفه دارند اخبار و اطلاعات را به‌صورت دقیق، به‌هنگام و بی‌طرفانه به جامعه منتقل کنند. این وظیفه نه تنها شامل پوشش اخبار داخلی و بین‌المللی بلکه آموزش عمومی، معرفی فناوری‌ها و فرهنگ‌ها، تحلیل مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نیز می‌شود. اطلاع‌رسانی صحیح، زمینه را برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه شهروندان فراهم می‌سازد که برای توسعه سیاسی و اجتماعی کشور ضروری است.
دومین رسالت مهم مطبوعات، ایفای نقش ضابطه‌مند در نظارت و پاسخگویی است. مطبوعات آینه‌ای از عملکرد نهادها و مسئولان مختلف حکومتی و غیر حکومتی هستند و می‌توانند با انتشار گزارش‌ها، تحلیل‌ها و نقدها، مسئولان را به پاسخگویی وامدار کنند. این نظارت می‌تواند زمینه فسادزدایی، ارتقاء شفافیت و تقویت عدالت را در جامعه فراهم آورد. مطبوعات آزاد و مستقل به عنوان رکن چهارم دموکراسی به کار نظارت کمک می‌کنند و مانع از سوءاستفاده قدرت می‌شوند.
سومین رسالت مطبوعات، تربیت و فرهنگ‌سازی است. مطبوعات با تولید محتواهای فرهنگی، آموزشی و اجتماعی، در شکل‌گیری هویت ملی، ترویج ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی، ارتقاء سطح سواد رسانه‌ای و تشویق به مشارکت فعال شهروندان نقش اساسی دارند. رسانه‌ها ابزار قدرتمندی برای تشویق به همبستگی اجتماعی، حفظ امنیت روانی جامعه و مقابله با شایعات و اطلاعات نادرست هستند.
چهارمین رسالت، ایجاد فضای گفت‌وگو و تعامل برای تبادل آراء و افکار مختلف است. مطبوعات با ارائه محیطی مناسب برای بیان نظرات متفاوت، نقش واسطه بین دولت و مردم را ایفا می‌کنند و به دموکراسی و توسعه سیاسی کمک می‌کنند. گفت‌وگو و نقد سازنده در فضای رسانه، مانع از افراط‌گرایی و یک‌سویه بودن تفکر می‌شود و به رشد فکری جامعه کمک می‌کند.
با این حال، تحقق این رسالت‌ها در گرو استقلال، بی‌طرفی و حرفه‌ای‌گری مطبوعات است. مطبوعات باید از فشارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آزاد باشند تا بتوانند به درستی وظایف خود را انجام دهند. همچنین رعایت اخلاق رسانه‌ای، احترام به حریم خصوصی افراد و پایبندی به اصل صحت و امانتداری از دیگر اصول مهمی است که مطبوعات باید به آن پایبند باشند.
در نهایت، می‌توان گفت مطبوعات به عنوان بازوی آگاهی‌بخش و نظارتی جامعه، نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشرفت و توسعه هر کشور دارد. اهمیت آن در ایجاد فضای شفاف، آزاد و پاسخگو نمی‌تواند نادیده گرفته شود و رسالت مطبوعات نیز نباید صرفاً محدود به انتشار اخبار باشد، بلکه باید به عنوان نهادی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، نقشی فعال و اثرگذار در سرنوشت جامعه ایفا کند. حمایت از مطبوعات آزاد و حرفه‌ای، یکی از راهکارهای تضمین دموکراسی و توسعه پایدار به شمار می‌آید
