خاورمیانه از چشم اروپا و آمریکا افتاده / نوع روابط آمریکا با اسرائیل هم فرق کرده / عدم برخورد تند با ایران در شورای امنیت و گروه هفت به معنای کوتاه آمدن مقابل تهران نیست / رویکرد آمریکا و رفتار آژانس به معنای این نیست که شاهد توافق بزرگ خواهیم بود؛ ما به سمت توافق بزرگ حرکت نمی‌کنیم
پس از تنشهای اخیر در خاورمیانه و عدم حمایت مستقیم و مشارکت آمریکا در کنار اسراییل قهرمانپور، کارشناس روابط بین‌الملل معتقد است که خاورمیانه از چشم اروپا و آمریکا افتاده و آمریکا دنبال تعامل بلندمدت در خیلی از کشور‌های خاورمیانه نیست.
رحمان قهرمانپور، کارشناس روابط بین‌الملل، درباره عدم حمایت مستقیم و مشارکت آمریکا در کنار اسراییل به «انتخاب» گفت: در مورد اینکه آمریکا مانند گذشته از اسراییل حمایت نمی‌کند، باید به این نکته توجه کنیم که در شرایط جدید منطقه‌ای نوع روابط آمریکا با اسراییل هم فرق کرده است، اما به معنای عدم حمایت آمریکا از اسراییل نیست. شکل حمایت آمریکا از اسراییل فرق کرده است. آمریکایی‌ها خواهان کاهش حضور در خاورمیانه و تغییر رویکرد نسبت به خاورمیانه است. بر این اساس نمی‌خواهد اسراییل واداراش کند تا به منطقه برگردد. این مسأله یک خط قرمز برای آمریکاست و بر این اساس سیاست خود را در مقابل اسراییل بازتعریف کرده است. این مسأله به معنای کاهش حمایت آمریکا از امنیت اسراییل نیست. دلایل دیگری وجود دارد که بر این مسأله دامن می‌زند، از جمله تحولات داخلی اسراییل، آمریکا و تحولات لابی‌های یهودی داخل آمریکا که صحنه را تغییر داده است.
وی در ادامه در رابطه با علت عدم برخورد تند با ایران در شورای امنیت و گروه هفت اشاره کرد: این مسأله مهمی است. به قول شما ما دیدیم که پس از این تحولات کشور‌های دیگر موضع تندی نگرفتند؛ هرچند به معنای کوتاه آمدن مقابل ایران نیست. سیاست گروه۷ و حتی ژاپن این است که تنش در خاورمیانه تشدید نشود. در این مورد آمریکا و اروپا اتفاق نظر دارند اما آیا به این معناست که می‌خواهند نقش مثبتی ایفا کنند؟ چنین چیزی درست نیست. از نظر غربی‌ها، خاورمیانه یک تهدید است و در سند سیاست خارجی اروپا آمده است که خاورمیانه آینده روشنی ندارد و گرفتار مشکلات زیادی خواهد شد. اتحادیه اروپا نیز نباید در آنجا دخالت کند. متأسفانه خاورمیانه از چشم اروپا و آمریکا افتاده است. آمریکا دنبال تعامل بلندمدت در خیلی از کشور‌های خاورمیانه نیست و اگر کشور‌های ثروتمند که چهار هزار میلیارد دلار ذخیره ارزی دارند را جدا کنیم، سرمایه‌گذاری اروپا و آمریکا در خاورمیانه رو به کاهش بوده است. عامل نفت را از این تعاملات بیرون بکشیم، وضعیت سرمایه‌گذاری در خاورمیانه امیدبخش نیست.
وی در ادامه در رابطه با تغییر سیاست ورزی خارجی ایران پس از این دوره اظهار داشت: ما دوست داریم خوش بینانه نگاه کنیم و این درگیری‌ها را مقدمه چرخش در سیاست خارجی ایران تلقی کنیم. واقعیت امر این است که نباید خیلی خوشبین بود. ما چالش‌هایمان را با غرب کاهش ندادیم و حتی روابط استراتژیکی با چین و روسیه هم برقرار نکردیم. نمونه چالش در روابط ما با روسیه در تحولات قفقاز مشخص است. بنابراین الزاماً این صحنه‌ی فعلی منجر به کاهش تنش در روابط ایران با غرب و نزدیکی استراتژیک با چین و روسیه نخواهد شد. ما در عرصه داخلی آن اجماع نظر لازم را نداریم و گروهی از تصمیم‌گیران معتقدند که ما باید به اروپا و فناوری غرب نزدیک شویم، گروه دیگر معتقدند آینده سیاست خارجی ایران در شرق است. ما باید به یک سیاست متوازن و متعادل بین بلوک غرب و شرق برسیم. اگر نتوانیم این توازن را ایجاد کنیم، آن اتفاق بزرگ در سیاست خارجی رخ نخواهد داد.
قهرمانپور درباره احتمال گفتگو میان ایران و غرب گفت: دو نکته وجود دارد؛ یک زمان می‌گوییم که اوضاع بدتر می‌شود یک زمان می‌گوییم اوضاع بد نیست. بد نبودن اوضاع به معنای خوب بودن نیست. سیاست آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران بر مبنای همکاری بوده است. اظهارات گروسی و رویکرد آژانس الزاماً به این معنا نیست که به یک توافق هسته‌ای بزرگ نزدیک می‌شویم؛آمریکا و ایران دنبال عدم بروز تنش هستند. رویکرد آمریکا و رفتار آژانس در این چارچوب قابل درک است. این سیاست به معنای این نیست که شاهد توافق بزرگ خواهیم بود. ما به سمت توافق بزرگ و تنش بزرگ حرکت نمی‌کنیم. این سیاست کم اهمیت شدن خاورمیانه است. من اینطور تحلیل می‌کنم که چون خاورمیانه در حال کاهش اهمیت است و به یک منطقه پرتنش تبدیل شده است، کشور‌ها نمی‌خواهند خود را درگیر خاورمیانه کنند.
او افزود: شرایط ما چیزی شبیه آمریکای مرکزی است؛ آمریکا جنوبی وضع بهتری دارد. آمریکا مرکزی شامل گواتمالا و پاناما و … مکزیک هم وضعیت بسیار بهتری از ما دارد. در سال گذشته آمریکا بعد از چین بیشترین سرمایه‌گذاری را در چین داشته است.
