توهین به مقدسات خلاف منشور ملل متحد است

به گزارش «تابناک» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان، دکتر خیرالله پروین عضو حقوقدان شورای نگهبان در مصاحبه با برنامه «صدای اندیشه‌ها» رادیو گفتگو در خصوص اهانت به قرآن کریم و مقدمات اسلامی در کشور سوئد اظهار داشت: از نگاه دولت‌های غربی و اروپایی‌ها تفاوت جوامع پیشرفته با جوامع عقب‌مانده یا کمتر توسعه یافته (به تعبیر خودشان) در آزادی بیان است؛ اما آیا آزادی بیان یک آزادی مطلق است که در آن اهانت به مقدسات، ادیان، مذاهب و افکار دیگر مجاز شمرده شده تا با این توهین‌ها، نفرت‌پراکنی و تحریک خشونت به وجود آید.

وی افزود: آزادی بیان، یک آزادی مطلق نیست و یکی از محدودیت‌های آزادی بیان، احترام به عقاید ادیان و مذاهب مختلف است؛ حتی رسانه‌ها و مطبوعات هم باید این محدودیت‌ها را رعایت کنند.

دکتر پروین مبنای قانونی این محدودیت‌ها در کشورهای غربی را بند سوم ماده ۱۹ و ماده ۲۰ میثاق بین‌‌المللی حقوق مدنی و سیاسی دانست که در آن محدودیت‌هایی برای آزادی بیان ذکر شده است و بار دیگر تاکید کرد: اینگونه نیست که آزادی بیان حق مطلق باشد، توهین به یک امر مقدس مجاز شمرده شود و قابل جرم‌انگاری هم نباشد؛ صرف‌نظر از اینکه عده‌ای آن امر مقدس را قبول داشته باشند یا نداشته باشند.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: مقدسات، اعتقادات و آزادی‌ها حق انسان است. انسان به ماهو انسان براساس آن وضعیت ذاتی که دارد، از این حقوق برخودار است؛ البته این چیزی است که غربی‌ها بدان اعتقاد دارند اما از نگاه اسلامی حق یک امری اعتباری است که از سوی خداوند به انسان اعطا شده است.

وی در این‌باره نتیجه‌گیری کرد: آزادی بیانی که موجب نفرت‌انگیزی و خشونت شود و ضرر مادی به وجود آورد، در هیچ کدام از کنوانسیون‌هایی که غربی‌ها خودشان وضع کرده‌اند، مجاز شمرده نشده و براساس همان‌ها نباید به مقدسات توهین شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران آزادی بیان را اینگونه تعریف کرد: آزادی بیان این است که در چارچوب عرف، قانون و وضعیت‌های پذیرفته شده فرد بتواند حرفش را بیان کند. حتی فرد در جاهای دیگر مانند روزنامه، نظریه‌پردازی و… باید به ارزش‌هایی که جوامع امروزی بر آن اصرار و تاکید دارند، احترام بگذارند.

وی افزود: اما متاسفانه هر چند وقت یک بار در برخی از کشورها از جمله کشور سوئد می‌بینیم که اجازه توهین به مقدسات دین اسلام داده می‌شود و افرادی که معمولاً از نظر روانی وضعیت باثباتی ندارند به ارزش‌ها و مقدسات اسلامی توهین می‌کنند.

دکتر پروین خاطرنشان کرد: قرآن کتاب وحی الهی و برای تمامی مسلمانان بسیار محترم و مقدس است. همه باید به حیثیت، آبرو و امنیت روانی مسلمان احترام بگذارند نه اینکه به آن‌ها هجوم ببرند. قطعاً این اقدامات عکس‌العمل دارد و موجب سلب امنیت از مردم جهان می‌شود؛ این برخلاف آن چیزی است که غربی‌ها خودشان بر آن تاکید دارند.

توهین به ملت‌ها خلاف منشور ملل متحد است

این عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به سوال مجری این برنامه اظهار داشت: پیامدها و واکنش‌ها به این توهین‌ها آشکار است و دولت‌های غربی به خوبی می‌دانند که این اقدام‌شان چه واکنشی به همراه خواهد داشت. در یک رابطه فردی هم وقتی یک نفر به دیگری توهین می‌کند، طرف مقابل تشکر که نمی‌کند و قطعاً واکنش نشان خواهد داد.

وی اضافه کرد: غربی‌ها می‌گویند که مبنای مشروعیت حاکمیت قانون، قرارداد اجتماعی و اراده مردم است. براین اساس مردم باورهای مختلفی دارند که باید به آن‌ها احترام گذاشت و نباید مورد توهین و تجاوز قرار گیرد.

دکتر پروین همچنین گفت: اگرچه انسان آزاد است، اما باید وضعیتی تعریف کرد تا به تعارض میان افراد و ملت‌ها نیانجامد. اما برخی به گونه‌ای از آزادی‌ بیان سخن می‌گویند که هیچ قاعده و قانونی ندارد. منشور ملل متحد می‌گوید باید با هر اقدامی که موجب نقض حقوق بشر می‌شود و صلح و امنیت جهانی را به خطر می‌اندازد، مقابله کرد.

وی گفت: وقتی نفرت‌انگیزی بین ملت‌های جهان به وجود بیاید، صلح و امنیت به خطر می‌افتد و ممکن است گروه‌های سلفی و تکفیری هم ایجاد شود. بالاخره برخی افراد وقتی می‌بینند کسانی که ادعای روشنفکری، پیشرفت و آزادی دارند، حق انتخاب‌شان در دین و مذهب مورد احترام قرار نمی‌گیرد و به مقدسات‌شان توهین می‌شود، دست به هر کاری می‌زنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: این دست به هر کاری زدن، پیامدهای ساده‌ای نخواهد داشت و صلح و امنیت جهانی را به خطر خواهد انداخت و موجب می‌شود که ملت‌ها نسبت به یکدیگر نفرت داشته باشند. وقتی نفرت‌پراکنی‌ها در بین ملت‌ها ریشه بدواند، نه تنها برای کشورهای اسلامی که برای کشورهای جهان وضعیت مناسبی پدید نخواهد آمد.

دکتر پروین خاطرنشان کرد: مردم جهان در انزوا نیستند و با یکدیگر ارتباط دارند. بلکه ارتباطات امروزی، ثانیه‌ای است و نمی‌شود مردم را در یک محیط جغرافیایی بسته نگه داشت و اجازه نداد به کشورهای دیگر بروند. قطعاً عکس‌العمل‌های متقابلی به وجود خواهد آمد که منجر به هرج و مرج و ضایعه شدن حقوق دیگران خواهد انجامید.

دولت‌های اسلامی واکنش جدی نشان بدهند

این عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخش پایانی این گفتگو در خصوص واکنش کشورهای اسلامی به اقدام اخیر دولت سوئد گفت: برخی از دولت‌های اسلامی ناچاراً و برای اینکه رضایت مردم را جلب کنند، با ملت‌هایشان همراهی می‌کنند و اقداماتی در این راستا انجام می‌دهند اما این کارها کافی نیست.

وی فراخواندن سفرا، صدور بیانیه‌ها و برگزاری اجتماعات اعتراضی را از اقدامات ناکافی دولت‌های اسلامی دانست و عنوان کرد: جمعیت مسلمان دنیا حدود ۲ میلیارد نفر است که حدود یک سوم جمعیت جهان می‌باشد. دولت‌های اسلامی با پشتوانه این جمعیت می‌توانند در سازمان ملل متحد اقدامات جدی انجام بدهند و برای همیشه از وقوع اهانت به دین اسلام جلوگیری کنند.

دکتر پروین تصریح کرد: آن کاری که دولت سوئد و برخی از دولت‌های غربی انجام می‌دهند آزادی بیان نیست. اگر واقعاً طرفدار این گونه از آزادی بیان هستند، پس اجازه بدهند به سایر وضعیت‌هایی که توهین به آن‌ها جرم‌انگاری شده است، اهانت و تجاوز شود.

وی در پایان تاکید کرد: کشورهای اسلامی باید اقدامات جدی و اساسی برای جلوگیری از تکرار اینگونه توهین‌ها به دین اسلام انجام بدهند و به اقدامات شعاری و نمایشی که تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است، اکتفا نکنند.