توسط رئیس پژوهشگاه فضایی صورت گرفت؛ تشریح کاربرد ماهواره‌ها در برنامه تلویزیونی «تهران ۲۰»
دکتر یزدانیان ضمن عرض سلام و خیرمقدم به بینندگان، گفت: «خوشحالم که فرصتی فراهم شده تا درباره ماهواره‌ها و فعالیت‌های فضایی ایران صحبت کنیم. هر بار که خبر پرتاب ماهواره‌ای منتشر می‌شود، چه با سواد فنی و چه بدون آن، همه ما به خود می‌بالیم که کشور ما در زمره کشورهای سازنده و پرتاب‌کننده ماهواره است.»
وی تاکید کرد که این دستاوردها نتیجه تلاش نیروهای متخصص و پژوهشگران داخلی است.
معرفی و توضیح ماهواره‌ها
ایشان توضیح داد که ساخت ماهواره در کشور بیش از دو دهه است که به صورت جدی دنبال می‌شود و کشور در سه دسته اصلی ماهواره فعالیت دارد:
ماهواره‌های مخابراتی مانند ماهواره ناهید ۲ که اخیراً پرتاب شده و برای توسعه ارتباطات در مناطق محروم و روستایی طراحی شده است. ماهواره‌های سنجشی مانند ماهواره خیام که تصاویر با تفکیک بالای یک متر از سطح زمین تهیه می‌کند و کاربردهای مهمی در کشاورزی و مدیریت منابع دارد. ماهواره‌های خاص مانند ماهواره چمران که برای اندازه‌گیری تابش‌های کیهانی و موارد دیگر به کار می‌رود.
دکتر یزدانیان افزود: «ماهواره خیام، تصاویر بسیار دقیقی تهیه می‌کند که در اختیار بخش‌های مختلف کشور قرار می‌گیرد.» همچنین درباره ماهواره هیدرو گفت که این ماهواره ارتباطات تلفنی و تبادل داده را در مناطق خاص پشتیبانی می‌کند.
کاربردهای عملیاتی ماهواره‌ها در کشور
رئیس پژوهشگاه فضایی گفت: «ماهواره‌های سنجشی کاربرد بسیار وسیعی در حوزه کشاورزی دارند. به طور مثال، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، وزارت جهاد کشاورزی قادر است سطح زیرکشت محصولات مختلف مانند گندم، جو، سیب‌زمینی و برنج را به دقت رصد کند. این امر به مدیریت بهتر منابع و جلوگیری از ضرر کشاورزان کمک می‌کند.» وی افزود که در بیش از ده استان کشور این داده‌ها به صورت عملیاتی استفاده می‌شود و دقت تصاویر و الگوریتم‌های هوش مصنوعی مورد استفاده بیش از ۸۵ درصد است.
مشکلات و چالش‌های موجود
با وجود در دسترس بودن داده‌های دقیق، دکتر یزدانیان به مشکلات فرآیندی و فاصله بین داده‌های ماهواره‌ای و آمار رسمی وزارت کشاورزی اشاره کرد. او توضیح داد که این تفاوت‌ها ناشی از مشکلات اجرایی و فرآیندی است نه کیفیت داده‌ها.
همچنین یادآور شد که هنوز برخی از بخش‌ها به طور کامل از ظرفیت ماهواره‌ها استفاده نمی‌کنند.
نقش ماهواره‌ها در مدیریت آب و بحران‌های طبیعی
دکتر یزدانیان درباره نقش ماهواره‌ها در پایش منابع آب گفت: «ماهواره‌های سنجشی قادر به رصد سطح آب‌های سطحی و بررسی تغییرات ساعتی آنها هستند. این داده‌ها می‌توانند در پیش‌بینی وقوع سیلاب یا خشکسالی کمک کنند.» او همچنین به استفاده از ماهواره‌ها در مدیریت بحران‌های طبیعی مانند زلزله، سیل و آتش‌سوزی اشاره کرد و تاکید کرد که ماهواره‌ها در حفظ پایداری ارتباطات در این شرایط بسیار موثرند.
توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای و آینده صنعت فضایی کشور
دکتر یزدانیان گفت: «برای پوشش بهتر و افزایش دقت و کارایی باید تعداد ماهواره‌های فعال کشور به حداقل ۴۰ عدد برسد. این هدف طی ۳ تا ۴ سال آینده قابل دستیابی است.» وی تاکید کرد که همکاری‌های داخلی و بین‌المللی در این مسیر حیاتی است و پژوهشگاه فضایی ایران در حال برنامه‌ریزی و توسعه نسل‌های بعدی ماهواره‌ها است، از جمله ناهید ۳.
اهمیت مطالبه‌گری و آگاهی عمومی
رئیس پژوهشگاه فضایی بر ضرورت آشنایی بیشتر مردم و مسئولان با فناوری‌های فضایی تاکید کرد و گفت: «باید فرهنگ استفاده از داده‌های فضایی و ماهواره‌ای در تصمیم‌گیری‌های کلان و محلی توسعه یابد. این تکنولوژی‌ها بسیار کاربردی هستند و می‌توانند بسیاری از مشکلات کشور را حل کنند، اما نیازمند مطالبه و همراهی عمومی هستند.»
پایان برنامه
دکتر وحید یزدانیان در پایان گفتگو ضمن تشکر از همراهی مخاطبان، تاکید کرد که آینده صنعت فضایی کشور روشن و امیدوارکننده است و این فناوری‌ها می‌توانند به توسعه پایدار و مدیریت بهینه منابع کشور کمک کنند.
