تهران و مسکو منتقد نظام تک قطبی هستند – هشت صبح

مهدی خورسند کارشناس اوراسیا و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص اهمیت سفر رئیس جمهور به روسیه و بررسی دستاوردهای آن، گفت: این سفر بیانگر این موضوع است که ایران و روسیه تقریباً در مناسبات چند وقت اخیر و مناسبات آتی، هم آسیب‌های مشترک و هم فرصت‌های مشترک دارند. ازجمله این تهدیدات مشترک، آمدن مجدد دونالد ترامپ است که آن‌هم در شرایطی است که بسیاری از اطرافیان او اعلام می‌کنند که باید فشارهای حداکثری اقتصادی بر جمهوری اسلامی ایران افزایش پیدا کند و از سویی نیز در روزهای گذشته یک موج عظیم تحریم‌های اقتصادی علیه صنعت نفت و گاز روسیه اعمال شده است.

وی افزود: قاعدتاً با آمدن دونالد ترامپ حداقل و با تجربه دولت اول وی، این تحریم‌ها ادامه پیدا خواهد کرد و علی رغم اینکه اشخاصی چون ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ با یکدیگر ارتباطات بهتری دارند، اما این ارتباطات بهتر، سبب نشده که تحریم‌های آمریکا علیه روسیه کاهش پیدا کند.

این کارشناس منطقه اوراسیا تاکید کرد: معتقدم در آستانه روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ که ما یک دوره مدیریتش را در آمریکا و در جامعه جهانی دیدیم، شاید دو کشور ایران و روسیه را حتماً باید به این عقلانیت برساند که فعلاً این دو کشور با تهدیدات مشترکی در نظام بین الملل روبرو هستند و آن هم تحریم‌های اقتصادی نظام لیبرال دموکراسی به رهبری نظام تک قطبی آمریکایی در دنیاست.

تهدیدات و فرصت‌های مشترک

خورسند با بیان آنکه تهران و مسکو یک نقطه اشتراک دیگری هم دارند و آن هم منتقد بودن هر دو نسبت به نظم تک قطبی در نظام بین المللی، گفت: روس‌ها از ابتدای دهه دوم قرن ۲۱ یعنی از سال ۲۰۱۰ به صراحت و با شفافیت به موضوع معروف بحث کاهش مبادلات دلاری در نظام بین الملل ورود کردند. آنها در نهاد گرایی‌های منطقه‌ای که نقش بسزایی در کاهش سهم دلار در مبادلات بین المللی دارد، نقش فعالی دارند.

وی افزود: از سمت دیگر جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای همواره تلاش داشته است که آمریکا را از منطقه پر منفعت و البته پر آشوب غرب آسیا خارج کند و این مسائل روی هم رفته هر دو را به این جمع بندی می‌رساند که ایران و روسیه در عین داشتن تهدیدات مشترک، فرصت‌های مشترک هم دارند. جمهوری اسلامی ایران و جغرافیای کشور را می‌تواند به عنوان هاب ترانزیت و به عنوان هاب گازی روسیه، برای انتقال گاز آن ‌کشور به کشورهای جنوبی شرقی و غربی خودش، در اختیار روسیه قرار دهد. همچنین می‌تواند به عنوان کریدور ترانزیتی کالا و مسافر، کشورهای حوزه اوراسیا را به آب‌های گرم جنوبی متصل کند.

‌

روابط ایران و چین رنگ و بوی راهبردی نگرفته است

وی با اشاره به توافقنامه بلند مدت همکاری امضا شده میان ایران و چین خاطرنشان کرد: امروز جمهوری اسلامی ایران و کشور چین با اینکه سند همکاری‌های جامع ۲۵ ساله را با یکدیگر را امضا کردند، اما روابط دو کشور هرگز رنگ و بوی راهبردی به خودش نگرفته و ما هنوز مشخص نکردیم در نظام بین الملل که نوع رابطه ما با چینی‌ها باید به چه صورت باشد. با اینکه سند همکاری‌های ۲۵ ساله میان ایران و چین امضا شده است اما از لحاظ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و نیز در حوزه‌های نظامی سطح روابط ما مشخص نیست، لذا ما نباید به مسیری برویم که آن تجربه سند همکاری‌های به قول معروف ایران و چین تکرار شود.

وی تاکید کرد: البته به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران در مناسبات با روسیه که تقریباً تکلیف را مشخص کرده و مناسبات دو کشور به سمت مناسبات نظامی و تسلیحات متعارف دفاعی حرکت کرده و تجربه ماه‌ها و سال‌های اخیر بیانگر این است که دو کشور شرایط مشخصی را در نوع رابطه خود با یکدیگر، دارند.

این کارشناس منطقه اوراسیا با اشاره به بیانات چندی پیش وزیر خارجه روسیه در خصوص رابطه با ایران، گفت: «سری گی لاوروف» در آبان ماه امسال در یک مصاحبه اعلام کرد که کار ویژه احتمالاً توافق سند همکاری ایران و روسیه، مسائل نظامی و امنیتی هست و علیرغم در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این مناسبات وجود دارد، اما این مناسبات در حوزه‌های نظامی و امنیتی پر رنگ تر است. البته باید این فضا کاملاً شفاف و مشخص باشد و انشاالله منافع حداکثری جمهوری اسلامی ایران و ملت عزیزمان را فراهم کند.