تماشا کنید: به سبک پزشکیان؛ گزارشی از یک حکمرانی خاص

پایگاه خبری «انتخاب»: سیاست ورزی دولت مسعود پزشکیان از همان ابتدا، مورد انتقاد همفکران او قرار گرفته بود و انتقادهای فراوانی به خصوص از جهت کند بودن اقدامات دولت به آن وارد می شد؛ با این حال، ۸ ماه فعالیت کابینه چهاردهم نشان می دهد همین سیاست، تا حدی موفقیت آمیز بوده است.

دولت مسعود پزشکیان شاید یکی از بی‌حاشیه‌ترین دولت‌های پس از انقلاب باشد؛ دولتی که ظاهرا تلاش می‌کند بدون هیاهو به قدر بضاعت وعده‌های مطرح‌شده را محقق کند.

کمتر پیش می‌آید که دولت پاسخ منتقدان و حتی آنهایی که پا را فراتر از نقد می‌برند و حمله می‌کنند را بدهد. گرچه حتما بخشی از نقدها به دولت درست است اما در مجموع در شرایطی که بیم گسترش بی‌انتهای افراطی‌گری و روی کار آمدن نیروهایی به غایت ایدئولوژیک و بنیادگرا می‌رفت، دولت پزشکیان را می توان مجرایی برای ادامه سیاست‌ورزی عقلانی تلقی کرد.

جلوگیری از گسترش فیلترینگ و رفع فیلتر دو اپلیکیشن، شاید چندان مهم قلمداد نشود زیرا انتظار جامعه رفع فیلتر همه‌جانبه و ایجاد بستر دسترسی آزاد به اطلاعات بود اما همین میزان را می‌شود اقدامی رو به جلو از سوی دولت قلمداد کرد. 

این اقدام وقتی پررنگ تر می شود که به یاد بیاوریم که در دولت قبل، به جای رفع فیلترینگ، بحث اینترنت ملی که همان بستن اینترنت آزاد بین‌المللی در داخل بود با جدیت پیگیری می‌شد.

پزشکیان صریحا در مقابل مصوبه حجاب و عفاف هم ایستاد و گفت که اجرای آن خلاف حقوق ملت است و قابل اجرا نیست. 

شاید گفته شود که تصمیم به اجرا نشدن این لایحه در شورای عالی امنیت گرفته شده است اما طبیعی است اگر رئیس‌جمهور مایل به اجرای آن بود حتما وضعیت در شورای عالی امنیت ملی می‌توانست طور دیگری رقم بخورد. 

مسئله مهم دیگر شروع مذاکره با آمریکا بود؛ اتفاقی که گرچه تصمیم جمعی نظام بوده، اما حتما پیگیری‌های دولت و دستگاه دیپلماسی نقش پررنگی در آن داشته است؛ آن هم در شرایطی که مذاکره با آمریکا در همه این سال‌ها یک تابوی بزرگ به شمار می رفت. 

از طرفی کسب موافقت برای سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران هم یکی دیگر از نکاتی است که کمتر به آن توجه شده است؛ 

زیرا اولا ورود سرمایه‌های آمریکایی به ایران به معنای رفع واقعی تنش میان دو کشور است و نشانه‌ای مهم محسوب می‌شود و ثانیا برای نخستین‌بار بعد از تنش‌های شدید سال‌های اخیر میان دو کشور است که چنین موضوعی مطرح شده است و در صورتِ رفع تحریم‌ها و همزمان، سرمایه گذاری آمریکا در ایران، می توان به گشایش اقتصادی قابل ملاحظه در کشور امیدوار بود. 

تا همین جا که مذاکرات در ابتدای کار است هم بازار واکنش مثبتی نشان داده و شاهد پایین‌آمدن نرخ ارز و قیمت طلا هستیم. 

البته انتقادهای اقتصادی هم وجود دارد؛ چه آنکه دولت می‌توانست با مدیریت بهتر داخلی مانع از افزایش نرخ اقلام اساسی شود یا می‌شد تدبیری به خرج داد که نرخ ارز و طلا پیش از آغاز سال نو به این میزان افزایش نیابد اما به هر صورت آغاز مذاکره با آمریکا گام مهمی است که تا اینجای کار حاصل شده است.

از سوی دیگر، جامعه انتظار داشت تا شعار وفاق ملی که پزشکیان آن را مطرح کرده بود، در سطح اجتماعی هم رخ دهد و دولت بیشتر، مطالبات عمومی را مد نظر قرار دهد اما دولت به سمت همگرایی با گروه‌های مختلف سیاسی رفت و به تعبیر برخی وفاق ملی به تعامل سیاسی تبدیل شد. 

به همین دلیل بسیاری از حامیان دولت و رأی‌دهندگان به پزشکیان این نقد را وارد می‌دانند که پزشکیان نتوانست آنطور که انتظار می‌رفت به شعار وفاق ملی جامه عمل بپوشاند اما در این بین یک اتفاق مثبت هم رخ داد؛ آنکه دولت در پی تعامل سیاسی با گروه‌های مختلف از یک سو خود را از هر حاشیه‌ای در امان نگاه داشت و از سوی دیگر جلوی بهانه‌جویی رادیکال‌ها را گرفت.

در واقع اصلاحات تدریجی دولت پزشکیان باعث منزوی شدن تندروها شده و برخی جریان های قدرتمند را نیز به حمایت از دولت، به صحنه آورده است. این موضوع به ویژه در ماجرای مصوبه حجاب و جمع شدن متحصنان و همین طور در ماجرای آغاز مذاکرات دوجانبه با آمریکا به خوبی قابل لمس است.

تردیدی نیست که دولت چهارهم ضعف‌های زیادی دارد اما پزشکیان تا اینجا، نشان داده قدرت لابی‌گری خوبی دارد و می‌تواند برای رفع مشکلات متعدد کشور، نظر نهاد قدرت و حتی نیروهای مخالف سیاسی را تا حد زیادی به خود جلب کند؛ موضوعی که تاکنون نمود آن در موضوعاتی مانند حجاب، رفع فیلتر، مذاکره با آمریکا و تا حدودی FATF تبلور یافته است.