بعد از بیانیه مشترک مسکو و اعراب، به نظر میرسد که ایران در مناسباتش با روسیه محتاطتر شده / شاید بحثی که آمریکاییها در مورد محدود شدن صادرات موشک از سوی ایران به روسیه مطرح کردند مربوط به همین تیرگی روابط باشد / شواهد نشان میدهد توافق نانوشته ایران و آمریکا در حال اجراست
طبق ادعای آمریکاییها ایران از ارسال موشکهای بالستیک و پهباد به روسیه تا حدی جلوگیری کرده است. آمریکاییها مدعی هستند این مسئله ناشی از دریافت پیام آنها توسط ایران است.
اردشیر سنایی، استاد روابط بینالملل درباره پیامهای اخیر میان ایران و آمریکا به «انتخاب» گفت: پیامهای مختلفی در چند هفتهی اخیر بین ایران و آمریکا مخابره شده، همینطور سفرهای مختلفی نیز انجام شده است. از جمله سفر وزیر خارجه عمان به تهران و سایر افراد و کشورهایی که به نوعی سعی کردند در چند سال اخیر به ویژه در دوره بایدن واسطه شوند تا مشکل ایران و آمریکا حل شود. آنها همواره تلاش کردند، تنش بین دو ایران و آمریکا بر کشورهای آنها تاثیرنگذارد.
وی درباره اجرا تفاهم موقت میان ایران و آمریکا اشاره کرد: دقیقا نمیشود مشخص کرد که چه اتفاقی رخ داده است. از مجموع تحولاتی که رخ داده و رفت و آمدهای دیپلماتیکی که انجام شده است، شاید اینطور به نظر برسد که یک توافق نانوشتهای بین ایران و آمریکا شکل گرفته که طرفین به نوعی پذیرفته اند که دست از اقدامات تنش آفرین جدید بردارند و حداقل شرایط را تا زمان انتتخابات ریاست جمهوری در آمریکا به همین صورت ثابت نگه دارند. نشانههایی که در این بین وجود دارد، نشان میدهد امکان صادرات نفت ایران بیشتر شده است. مشخص است که خیلی تلاشی برای جلوگیری از فروش نفت وجود ندارد. منابع مالی ایران در عراق و عمان نیز به صورت غیرمستقیم آزاد شده اند.
این استاد روابط بینالملل سپس درباره نقش عدم صادرات موشکهای ایران به روسیه بر بهبود روابط با آمریکا اظهارداشت: بحث مهم دیگر در مورد تحولات اوکراین است. به نظر میرسد بعد از حرکتی که روسیه در بیانیه مشترک با وزرای خارجه عرب انجام داد، از این طرف با واکنشهایی مواجه شد. در مقابل این بحث مطرح شد که روسها هواپیماهای نظامی سوخو را به ایران ندهد. به نظر میرسد که ایران در مناسبات خودش با روسیه مقداری سعی کرده که محتاطتر عمل کند. شاید همین بحثی که آمریکاییها در مورد عدم صادرات موشک از سوی ایران مطرح کردند مربوط به همین تیرگی روابط باشد. البته بحث پهبادها هنوز محل تردید است.
سنایی در ادامه افزود: به نظر میرسد اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، طرفین به یک توافق نانوشته دست پیدا کرده اند و شواهدی نشان میدهد این توافق در حال اجراست.
سنایی در پایان درباره بهبود روابط ایران با آمریکا در شرایط تیرگی روابط با مسکو گفت: گمان نمیکنم، چون روابط بین ایران و روسیه آنچنان متشنج نخواهد شد. گاهی دچار فراز و فرودهایی میشود، اما اینکه انتظار داشته باشیم روابط دچار تنش شود و آمریکاییها از آن استفاده کنند و یا حداقل سطح تنش را کاهش دهند، مقداری بعید به نظر میرسد. به ویژه با توجه به اینکه در مناسبات بینالمللی جمهوری اسلامی وزنه سنگیناش به سمت شرق است و اینکه بخواهد بنا به دلایلی این مسئله را متعادل کند یا تغییر دهد به سمت غرب چرخش پیدا کند در شرایط فعلی با دولتی که سر کار است و حامیان قدرتمندی که از آن حمایت میکنند بعید به نظر میرسد این اتفاق بیفتد. روابط ایران و روسیه روابط معمولی خود خواهد بود، ممکن است فعلا در شرایط کمرنگ شدن یا سرد شدن روابط باشیم که قاعدتا آمریکاییها باید تلاش کنند از این فرصت استفاده کنند و برای کاهش تنش استفاده کنند.