ایران همچنان میخواهد به اسرائیل پاسخ نظامی دهد؛ این بار حمله تهران چگونه خواهد بود؟
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: روز یکشنبه راکتها و موشکها در آسمان لبنان و اسرائیل در حالی به پرواز درآمده بودند که مردم سراسر منطقه در ترس و وحشت از راه رسیدن چیزی بودند که هفتهها منتظرش بودند: یک جنگ تمام عیار.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: اما اسرائیل و گروه حزب الله لبنان خیلی سریع به این تبادل آتش پایان دادند و هر دو با اعلام پیروزی این سیگنال را ارسال نمودند که فعلا درگیری به اتمام رسیده است.
اما این نتیجه مبهم یک نکته را روشن ساخت: اینکه حزب الله و حامی منطقهای اش ایران بهترین راه برای پاسخ گفتن به حملات اسرائیل به نحوی که بتواند هم به اسرائیل نسبت به انجام حملهای دیگر هشدار دهد و هم مانع از تحریک یک جنگ بزرگتر و ویرانگر شود را همین واکنش، یافته اند.
جزئیات پاسخ ایران، اگر اتفاق بیافتد بر کسی آشکار نیست و تهران ممکن است همچنان اتخاذ اقدامی را انتخاب کند که ناطران پیش بینی اش نکرده اند. اما انتخاب حزب الله مبنی بر دست زدن به یک حمله محدود گزینهای است که برخی کارشناسان منطقهای اکنون فکر میکنند میتواند منعکس کننده برنامههای ایران برای نحوه تسویه حساب با اسرائیل باشد.
محمد علی شعبانی، تحلیلگر و سردبیر سایت مستقل منطقهای امواج مدیا در این باره گفت: «ایرانیها مدام به ضربه زدن دقیق به یک هدف اشاره میکنند. دقت و تناسب اکنون عوامل کلیدی در مورد نحوه نگاه ما به این ماجراست.»
تنها چند هفته پیش و ماهها پس از آنکه اسرائیل در واکنش به حملات ۷ اکتبر جنگی مرگبار را در غزه شروع کرد، منطقه یک بار دیگر در یک موقعیت فوق العاده خطرناک قرار گرفت.
ترور فواد شکر، یکی از فرماندهان ارشد حزب الله در بیروت و هدف قرار دادن اسماعیل هنیه، رهبر شاخه سیاسی حماس در تهران اقداماتی فوق العاده تحریک آمیز در چشم ایران و حزب الله بود.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران گفت: «سیگنال نشان دادن ضعف در مقابل دشمنان در داخل و خارج برای رهبران ایران غیرقابل تحمل است.»
وی افزود، با این وجود عدم ارائه پاسخ به اندازه ریسکهایی که اقدام تلافی جویانه دارد، در بر دارنده یک تهدید وجودی خواهد بود.
بخشی از آنچه موجب پیچیده شدن هرگونه پاسخ ایران شده این است که تهران قبلا در واکنش به حمله ماه آوریل به ساختمان سفارتش در دمشق اقدام به نمایش قدرت نظامی کرده است. در آن زمان تهران با شلیک بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد به سمت اسرائیل دست به تلافی زد.
هفته هاست نگرانی در میان رهبران و کارشناسان منطقهای کمتر در این باره بوده که ایران و حزب الله خواهان جنگ هستند و بیشتر این نگرانی مطرح بوده که بهترین گزینه آنها برای یک تلافی دراماتیک نمایش قدرت منطقهای هماهنگ با دیگر گروههای تحت حمایت ایران در یمن و عراق است. چنین اقدامی میتواند منجر به نتیجهای به شدت غیرقابل پیش بینیتر از قصد و نیت انجام دهندگان آن شود؛ مثلا هدف قرار گرفتن مکانی با جمعیت غیرنظامی بالا که میتواند اسرائیل را به سمت افزایش بیشتر تنش سوق دهد.
به گفته تحلیلگران، تصمیم حزب الله مبنی بر تلافی یکجانبه و قبل از اقدام ایران این سیگنال را ارسال میکند که احتمالا این گزینه کنار گذاشته شده است. سید حسن نصرالله رهبر حزب الله در سخنرانی خود پس از حمله روز یکشنبه گفته که مردم اکنون میتوانند نفس راحتی بکشند.
صرف نظر از اینکه پاسخ حزب الله در تهران چگونه ارزیابی شده، دیپلماتهای منطقهای به چند اظهارنظر اخیر مسئولان ایران که مدت کوتاهی پیش از حملات حزب الله منتشر شده اشاره میکنند که نشان از یک تلافی قریب الوقوع، اما احتمالا هدفمند و محدود داشته است.
هفته گذشته سردار حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران ایران در واکنش به کسانی که شعار انتقام ترور اسماعیل هنیه را سر میدادند گفت: «انشاالله خبرهای خوبی از انتقام خواهید شنید.»
اندکی پس از حملات حزب الله نیز، آیت الله خامنهای رهبر ایران در جمع دانشجویان گفت پاسخ «همیشه به معنای برداشتن اسلحه نیست. بلکه به معنای درست فکر کردن، درست صحبت کردن، درک دقیق امور و ضربه زدن به هدف با دقت است.».
به گفته کارشناسان، این اظهارات حکایت از آن دارد که واکنش ایران شباهت کمتری به حمله ماه آوریل خواهد داشت و بیشتر شبیه یک حمله هدفمند خواهد بود.
محاسبه اصلی تهران یافتن پاسخی است که ریسک کشاندن پای ایالات متحده که ناوهای جنگی اش به منطقه اعزام شده اند را به دنبال نداشته باشد.
ژنرال کنت مکنزی، رئیس سابق مرکز فرماندهی پنتاگون که مسئولیت نظارت بر عملیاتها در منطقه خاورمیانه را بر عهده دارد گفت: ایرانی ها احتمالا با حمله به «هدف نرم» که تحت محافظت سنگینی قرار ندارد، نظیر یک سفارت خانه یا تاسیسات دیگری در اروپا، آفریقا یا آمریکای جنوبی پاسخ خواهند داد.
برخی مقامهای آمریکایی نیز گفته اند، ممکن است سران ایران هرگونه پاسخ به اقدام اسرائیل را تا زمانی که مذاکرات برای برقراری آتش بس در غزه ادامه دارد به تعویق بیاندازند.
ماها یحیی، مدیر مرکز خاورمیانه کارنگی در بیروت گفت، ایران بسیار عملگراست و البته به این فکر است که چگونه از تلاشهای دیپلماتهای غربی به سود خود استفاده کند.
آیت الله خامنهای روز سه شنبه در اظهاراتی که از آن به عنوان تاکید وی بر تمایل به تجدید مذاکرات با غرب یاد شده گفت، «هیچ مانعی» برای تجدید مذاکرات بر سر برنامه هستهای ایران وجود ندارد.
برخی دیپلماتهای منطقهای اذعان دارند همچنان ایران و متحدانش راههایی برای وارد کردن صدمات سنگینتر به اسرائیل در اختیار دارند.
به گفته دیپلمات ها، با فرصت دادن به پیشرفت مذاکرات آتش بس در غزه، یعنی مذاکراتی که گفته میشود نتانیاهو مانع اصلی پیشبرد آن است، ایران و متحدانش میتوانند فرصتی برای تضعیف روابط بین اسرائیل و متحدان غربی اش پیدا کنند. شهرودان اسرائیلی نیز مانند لبنانیها در جنوب قادر به بازگشت به خانههای خود نیستند و به طور فزایندهای از دولت خود ناامید میشوند.