ایران در کالاهایی که تکنولوژی محور نیستند و تولید سادهای دارند، قابلیت رقابت دارد / واردات این دست کالاها از چین از نظر کرایه توجیه اقتصادی ندارد / تولید کالاهای تکنولوژیمحور که تکنولوژی آنها هر روز در حال به روزرسانی است، در ایران منطقی نیست
لوازم خانگی در ایران قیمت قابل توجهی دارد و تولید آن هم با توجه به عدم واردات قانونی، دچار نوعی انحصار است. تداوم این روند میتواند کل زنجیره را از تولید کننده تا توزیع کننده و مصرفکننده هر روز متضررتر و انگیزه قاچاقچیها را برای واردات غیرقانونی افزایش دهد.
حسین شهرستانی، نائب رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران، درباره گران بودن لوازم خانگی ایرانی نسبت به کشورهای منطقه به «انتخاب» گفت: ما در اقتصاد نمیتوانیم صفر و یک برخورد کنیم. در برخی از اقلام رقابتپذیر هستیم و میتوانیم کالا خوب بفروشیم، در یک سری از اقلام رقابتپذیر نیستیم و مشکل قیمتی داریم. محصولاتی که مزیت رقابتی دارند، نیروی انسانی در آن مؤثرند و مواد اولیه آنها مانند مواد پتروشیمیاند. کالاهایی که تکنولوژی محور نیستند و تولید ساده دارند، از سوی ایران قابلیت رقابت دارند. کالاهای این چنینی که حجیم هستند، از نظر کرایه توجیه اقتصادی برای خرید از چین ندارند و ایران رقابت میکند. کالاهایی که نفر ساعت بیشتر و مواد پتروشیمی بیشتر در آن نیاز است، قابلیت رقابت دارند. ما در صادرات این سبک کالاها موفق هستیم.
او افزود: یک سری از کالاها تکنولوژی محور هستند و تکنولوژی آنها هر روز در حال به روزرسانی هستند. ما این تکنولوژیها را نداریم و تعداد تولید آن هم جوابگو هزینه ایجاد تکنولوژی آن نیست، بنابراین تولید آنها در ایران منطقی نیست. در پروسه واردات، زمانیکه تولیدکننده باید برای دریافت ارز و هزینه گمرک و حمل و نقل میگذارد، به هزینه تولید میافزاید و قیمت نسبت به دیگر کشورها بیشتر میشود. ما در یک دورهگذار هستیم تا تولیدکنندهها بتوانند به تکنولوژی دست پیدا کنند.
وی در ادامه درباره انحصار در تولید لوازم خانگی بیان کرد: اینطور نیست که فکر کنیم تعداد کارخانههای تولیدکننده محدود است و اطلاعاتشان را رد و بدل میکنند. تعداد کارخانههای تولیدی ما بسیار زیاد است و با هم رقابت دارند. اما همیشه منافع مشترک باعث این میشود که به طور ناخودآگاه افراد به یک سمت بروند و نوعی انحصار تلقی میشود.
شهرستانی درباره لوازم خانگی قاچاق در بازار ایران گفت: ما باید در لوازمی که کمبود داریم یا لوازمی که تولید آن رقابتپذیر نیست و توجیه اقتصادی ندارد، اجازه واردات محدود و هوشمند بدهیم. نیاز کسانیکه کالا خارجی میخواهند، برای قاچاقچی انگیزه ایجاد میکند؛ بنابراین تقاضا وجود دارد. مشکل اصلی اینجاست که ارز از کشور خارج شده، مصرفکننده متضرر میشود و بابت نداشتن خدمات پس از فروش دچار مشکل میشود. از طرفی دولت هم حق و حقوقی را بابت این خروج ارز و واردات کالا دریافت نمیکند. در نهایت تولیدکننده هم متضرر میشود، چون با وارداتی رقابت میکند که تقاضای بسیاری دارند و هیچگونه هزینه گمرکی، خدمات پس از فروش، تیلیغات و مالیات پرداخت نکردهاند.