اصرار مجلس بر برگزاری «انتخابات تناسبی» در تهران

هشت صبح: با اصرار نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر مصوبه قبلی خود پیرامون برگزاری انتخابات مجلس به صورت تناسبی در تهران، این بند از طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجمع تشخیص مصلحت نظام می رود.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (سه شنبه)، گزارش کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مورد طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی را بررسی کرده و به منظور تامین نظر شورای نگهبان با اصلاحات صورت گرفته در این طرح موافقت کردند.

همچنین نمایندگان در جریان بررسی این طرح بر مصوبه قبلی خود در ماده ۵۳ مبنی بر برگزاری انتخابات مجلس به صورت تناسبی در تهران اصرار کردند.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی ساز وکار بررسی انتخابات تناسبی در تهران را به شرح زیر پیش بینی کرده اند.

ماده ۹۶ الحاقی موضوع ماده ۵۳ مصوبه به شرح زیر اصلاح می شود:

ماده ۹۶- در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، هر داوطلب تأیید صلاحیت شده (نامزد) می تواند به صورت منفرد و یا به عنوان عضوی صرفاً از یک فهرست، نامزد شرکت در انتخابات شود.

الف. شرایط فهرست ها و عضویت در آنها
۱. احزاب، جبهه‌ها و تشکلها موظفند حداکثر تا هفتاد و دو ساعت قبل از شروع تبلیغات فهرست نامزدهای مدنظر خود را با رعایت تشریفات ماده (۳) این قانون به ستاد انتخابات کشور یا فرمانداری تهران‌ اعلام کنند. چنانچه نامزد یا نامزدهای حاضر در فهرست‌ها به درخواست کتبی خود و تا بیست و چهار ساعت قبل از شروع تبلیغات انتخاباتی از فهرست خارج شوند، حزب، جبهه یا تشکل ارائه دهنده فهرست می‌تواند از میان سایر نامزدها تا زمان آغاز تبلیغات، با رعایت مفاد این ماده فهرست خود را تکمیل کند. در غیر این صورت احزاب، جبهه‌ها و تشکلها حق تغییر فهرست ارائه‌شده را نخواهند داشت، مگر اینکه به دلایل قهری و خارج از اراده مانند فوت، نامزد یا نامزدهایی از فهرست مزبور حذف شوند. در این صورت حزب یا جبهه می‌تواند تا هفتاد و دو ساعت قبل از شروع أخذ رأی مطابق تشریفات مزبور، فهرست خود را تکمیل کند.

۲. هر نامزد تنها مجاز به حضور در یک فهرست انتخاباتی است. ستاد انتخابات کشور و فرمانداری تهران در پذیرش و بررسی فهرست ها این موضوع را باید لحاظ کنند و مانع حضور افراد در بیش از یک فهرست شوند. در صورت عضویت نامزد در بیش از یک فهرست، کل آرای فهرستی و انفرادی وی ابطال می شود.

۳. برای هر یک از نامزدها و یا فهرست احزاب، جبهه ها و تشکل ها، شناسه منظور می‌شود. رای‌دهنده می‌تواند عنوان فهرست یا  اسم نامزد یا نامزدهای مدنظر خویش و یا شناسه آنها را در برگ رأی درج کند. در صورت مغایرت اسم یا عنوان با شناسه‌، ملاک رای، اسم یا عنوان فهرست است.

ب. نحوه رای دهی و شمارش آرا شعب

۱. رأی‌دهنده باید یا به‌ عنوان یک فهرست رأی دهد، یا به نامزد یا نامزدها اعم از منفرد یا از درون یک یا چند فهرست تا سقف کرسی ها انتخاب نماید. در صورتی که رأی‌دهنده فهرستی را انتخاب کند که کمتر از تعداد کرسی های حوزه انتخابیه، نامزد معرفی کرده باشد، می تواند مابقی نامزدهای مدنظر خویش را از یک یا چند فهرست یا نامزدهایی خارج از فهرست ها صرفاً با درج نام نامزد (و نه فهرست آنها) انتخاب کند. در صورتی که رای دهنده به‌صورت همزمان به یک فهرست‌ (که نامزدهای آن فهرست به تعداد کرسی ها است) و نامزدها رأی دهد، رأی به فهرست ملاک بوده و رأی به نامزدها محاسبه نخواهد شد. همچنین اگر رای دهنده به طور همزمان نام چند فهرست را در برگه رای ثبت نماید، رای باطله ماخوذه محسوب می شود.

۲. آرای هر نامزد شامل آرائی است که به‌صورت منفرد کسب کرده یا از طریق فهرست انتخاباتی موضوع این قانون به وی داده شده است. آرائی که فقط مشتمل بر عنوان یک فهرست انتخاباتی باشد، برای هر یک از نامزدهای آن فهرست، یک رای محسوب می شود.

 ج.الگوی تعیین منتخبان حوزه انتخابیه

منتخبان به ترتیب زیر تعیین می شوند:

۱. فهرست هایی که نسبت «مجموع آراء صحیح اخذ شده توسط نامزدهای عضو آن فهرست» تقسیم بر «مجموع آراء صحیح همه نامزدهای آن حوزه» ضربدر «تعداد کرسیهای آن حوزه» آنها کمتر از یک کرسی باشد، فاقد حد نصاب بوده و نامزدهای آنها مانند نامزدهای منفرد در نظر گرفته می شوند.

۲. سقف «سهم نامزدهای منفرد» (شامل نامزدهای منفرد و نامزدهای فهرست های فاقد حد نصاب موضوع بند قبل) از کرسی های حوزه انتخابیه، معادل «مجموع آرای صحیح اخذ شده توسط نامزدهای منفرد» تقسیم بر «مجموع آراء صحیح همه نامزدهای آن حوزه» ضربدر «تعداد کرسیهای آن حوزه» است.

نامزدهای منفردی که ۲۰ درصد آرای صحیح ماخوذه‌ی رای دهندگان حوزه انتخابیه را کسب کرده باشند به ترتیب بیشترین رای و تا سقف عدد صحیح «سهم نامزدهای منفرد» به عنوان منتخب حوزه معرفی می شوند.

۳. پس از کسر کرسی های اختصاص داده شده به منتخبان منفرد از کل کرسی های آن حوزه، «کرسی های باقی مانده» به منتخبان فهرستی دارای حد نصاب، اختصاص داده می شود.

۴. ملاک «سهم هر فهرست» از کرسی های باقیمانده، معادل «مجموع آراء صحیح اخذ شده توسط نامزدهای عضو فهرست» تقسیم بر «مجموع آراء صحیح همه نامزدهای فهرستی دارای حد نصاب آن حوزه»، ضربدر «تعداد کرسیهای باقیمانده» است.
۵.  از هر فهرست به ترتیب هر نامزدی که بالاترین آراء را کسب کرده باشد تا سقف سهم آن فهرست به عنوان منتخب یا منتخبان شناخته می شود.

تبصره ۱- در صورتی که سهم فهرست ها، به صورت اعشاری باشد، در ابتدا سهم ها برابر با ارقام صحیح آن لحاظ می شود و کرسیهای باقیمانده به ترتیب به سهم دارای بالاترین اعشار، بدون در نظر گرفتن رقم صحیح، اختصاص می یابد. در صورت برابری همه ارقام اعشار سهم ها، در جلسه مشترک هیأتهای اجرائی و نظارت مرکز حوزه انتخابیه با انجام قرعه منتخب و یا منتخبان باقیمانده به سهم یا سهم های برنده قرعه اختصاص داده می شود. نماینده‌ی فهرست های ذینفع می توانند در مراسم قرعه کشی حضور داشته باشند.

تبصره ۲- در صورت برابری آراء تمام و یا چند نفر از نامزدهای یک فهرست، در جلسه مشترک هیات های اجرایی و نظارت حوزه انتخابیه، منتخب یا منتخبان با قید قرعه انتخاب می شود. نامزدهای ذینفع یا نمایندگان آنها می توانند در مراسم قرعه کشی حضور داشته باشند.

تبصره۳- در صورتی که سهم یک فهرست، بیش از تعداد اعضای آن فهرست باشد، فقط به اندازه تعداد اعضا، به آن فهرست کرسی تعلق می گیرد. در این حالت سهم سایر فهرست ها از تعداد کرسی های باقیمانده بر اساس سازوکار توزیع کرسی ها بین فهرستها مجدداً محاسبه می شود.

تبصره ۴- در صورتی که حداقل دو فهرست حایز حداقل حد نصاب لازم نشوند، انتخابات مرحله دوم برگزار می شود. انتخابات مرحله دوم از میان حداقل دو فهرستی که حایز حداقل یک دوم حدنصاب لازم شده اند همچون دوره اول به صورت تناسبی برگزار می شود. در غیر اینصورت انتخابات مرحله دوم از میان دو فهرستی که حایز بیشترین حد نصاب شده اند، به صورت تناسبی برگزار می شود.

تبصره ۵- انتخابات میان دوره ای در این حوزه مطابق مفاد ماده ۸ قانون برگزار می شود.

در نهایت با اصلاح مجلس این بند از طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی به مجمع تشخیص مصلحت نظام خواهد رفت.

همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با یک مصوبه کمیسیون در این طرح مخالفت کرده و با طرح پیشنهاد اصلاحی در صحن مجلس آن را اصلاح کردند.

بر اساس اصلاحات صورت گرفته در این بند، متن زیر به انتهای تبصره یک الحاقی اضافه خواهد شد. در این شرایط مدت زمان استعفای داوطلبان مشمول ماده ۲۹ قانون دو ماه قبل از روز برگزاری انتخابات می باشد. بلافاصله بعد از اعلام تاریخ برگزاری انتخابات، فهرست مشاغل هم تراز توسط وزارت کشور به آگاهی عموم خواهد رسید.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور تامین نظر شورای نگهبان اصلاحات عبارتی نیز در این طرح اعمال کردند.