امريكاستيز ماند و رفت

هشت صبح: با تأييد رائول كاسترو، رئيس‌جمهوري كوبا خبر قطعي شد؛ فيدل كاسترو در 90 سالگي ساعت ۲9: ۲2 به ‏وقت هاوانا چشم از جهان فروبست. سوزاندن فوري جسد در كوبا ‏آييني سنتي است. خاكستر فيدل كاسترو بعد از طي مسير «كاروان آزادي» همان مسيري كه او و همرزمانش ‏در جريان انقلاب كوبا طي كردند، روز يك‌شنبه آينده ۴دسامبربه گورستان سانتا ايفيينا در شهرسانتياگو كوبا ‏مي‌رسد و دفن مي‌شود. محل دفن خودش نمادي ملي به حساب مي‌آيد. اين گورستان در سال ۱۸۶۸ براي ‏قربانيان جنگ استقلال كوبا بنا نهاده شد. ‏ در بيانيه‌ شوراي دولتي كوبا ضمن اعلام ۹ روز عزاي عمومي در اين كشور امريكاي لاتين آمده است: ‏‏«مردم كوبا در روز سه شنبه ۹ آذر با تجمع در ميدان انقلاب شهر هاوانا، پايتخت براي آخرين ‏بار با فيدل كاسترو، رهبر سابق اين كشور وداع مي‌كنند.» فيدِل آلخاندرو كاسترو روث سياستمدار و رهبر انقلاب كوبا در ۱۳ اوت ۱۹۲۶ به دنيا آمد. پدر فيدل كاسترو ‏مزرعه دار نيشكر و فردي ثروتمند بود ولي او به همه اينها پشت كرد و براي سرنگوني حكومت ‏فلوخنسيو باتيستا نقشه ‏كشيد. در سال ۱۹۵۳ به‌خاطر نقشش در يك كودتاي نافرجام به زندان افتاد. بعد از ‏آزادي از زندان به مكزيك ‏رفت و سپس به همراه حدود صد نفر از يارانش با قايق به كوبا بازگشت.

بيشتر آنها به محض پهلو گرفتن قايق دستگير يا  كشته شدند. فقط حدود 10 نفر از آنها موفق به فرار شدند و ‏به ‏تپه‌ها پناه بردند تا يكي از موفق ترين مبارزات چريكي تاريخ را آغاز كنند. كمتر از دو سال بعد، و پس ‏از ‏شكست و فرار باتيستا، او و ياران پيروزمندش به سوي هاوانا سرازير شدند. ‏ وي بعد از به دست گرفتن قدرت در ‏كوبا علاوه بر رهبري انقلاب كوبا، از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۶ به عنوان نخست وزير كوبا و سپس به عنوان رئيس ‏جمهور اين كشور از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۰۸ مشغول فعاليت بود. در دوران زمامداري او در كوبا صنايع و تجارت ‏ملي‌سازي شد و اصلاحات سوسياليستي در اين كشور به اجرا درآمد. اين در حالي بود كه كوبا آماج تحريم‏ها و ‏تهديدهاي فراواني بود كه از سوي امريكا عليه اين جزيره كوچك در 180 كيلومتري سواحل شرقي امريكا ‏اعمال مي‌شد. كاسترو همچنين دو دوره دبير كل جنبش عدم تعهد بود. ‏  فيدل كاسترو از سال ۲۰۰۶ روند انتقال قدرت به رائول، برادر جوان‌تر را آغاز كرد و بالاخره در ۲۴ فوريه ‏‏۲۰۰۸ مجمع ملي كوبا وي را به عنوان جانشين فيدل و رهبر آتي اين كشور تعيين كرد. ‏ فيدل در سال ۲۰۱۱ از آخرين سمت رسمي خود يعني دبيركلي حزب كمونيست استعفا كرد و پس از ‏كناره‌گيري از قدرت به ندرت در انظار عمومي و عرصه سياسي حاضر شد. او تنها هر از چند گاهي براي ‏روزنامه دولتي كوبا، يادداشت مي‌نوشت. ‏ فيدل در ماه آوريل امسال در آخرين روز كنگره حزب كمونيست كوبا سخنراني كرد. ‏
  
سيا حريف فيدل رويين تن نشد

خبرگزاري رويترز روز شنبه با انتشار خبري در اين زمينه نوشت: درگذشت فيدل كاسترو پايان بخش عصري از ‏رهبران كمونيست است كه مائو تسه تونگ چين، كيم ايل سونگ كره شمالي و نيكيتا خروشچف و لئونيد برژنف ‏شوروي سابق از آن جمله مي‌باشند. وي با پنج دهه زمامداري كوبا، پس از ملكه اليزابت انگليس و پادشاه تايلند ‏بيشترين دوران حكمراني را به خود اختصاص داد. كاسترو ركورددار طولاني ترين سخنراني‌ها بود و بر اساس ‏اطلاعات مندرج در تارنماي سازمان ملل، در 26 سپتامبر 1960 به مدت چهار ساعت و 29 دقيقه در مجمع عمومي ‏سخنراني كرد. وي در تاريخ 24 فوريه 1998 نيز پس از آنكه مجلس ملي كوبا او را براي پنج سال ديگر به ‏رياست جمهوري انتخاب كرد به مدت هفت ساعت و 30 دقيقه به سخنراني پرداخت.

اين خبرگزاري افزود: به گفته كاسترو، وي از 634 نقشه ترور يا  اقدام به آن جان سالم به در برد. سازمان ‏اطلاعات مركزي امريكا (سيا) و كوبايي‌هاي مقيم امريكا بيشتر اين اقدام‌ها را برنامه‌ريزي مي‌كردند. قرص ‏هاي سمي، سيگار برگ زهرآلود، حلزون انفجاري و لباس شناي آغشته به مواد شيميايي از جمله اين نقشه‌ها ‏بودند. ‏ وي با وجود نقشه‌هاي ترور فراوان، حمله امريكا به خليج خوك‌هاي كوبا و پنج دهه تحريم اقتصادي توانست در ‏دوران بيش از 9 رئيس‌جمهوري امريكا از دوايت آيزنهاور گرفته تا بيل كلينتون حكمراني نمايد. ‏ كوبا تحت رهبري فيدل نه تنها در برابر امريكا كوتاه نيامد بلكه بارها تلاش كرد به انقلابيون جهان كمك كند. ‏براي مثال سربازان كوبايي را براي حمايت از جنبش‌هاي ‏چريكي در آفريقا اعزام كرد. بسياري از اعضاي ‏جنبش‌هاي چپگراي جهان از او و همرزمانش مانند چه‌گوارا الگوبرداري مي‌كردند. حتي جنبش‌هاي ‏دانشجويي دهه 60 اروپا در اعتراضات سراسري خود شعار «فيدل فيدل» سر مي‌دانند. ولي در نهايت مهم‌ترين ‏چالش براي او نه از جانب سازمان سيا، كه در واقع ‏از فروپاشي بزرگ‌ترين حامي‌اش، يعني اتحاد شوروي ايجاد شد. ‏با قطع كمك‌هاي مالي كوبا كه كماكان زير ‏تحريم‌هاي ايالات متحده قرار داشت، اقتصاد اين كشور رو به ‏ويراني رفت. ‏ با اين حال بعد از روي كار آمدن هوگو چاوز انقلابي در ونزوئلاي نفت‏خيز و كمك‌هاي مالي ونزوئلا دوباره ‏اقتصاد اين كشور تقويت شد و اين امر جاي خالي كمك‌هاي اتحاد شوروي را ‏پر كرد. ‏
 
واكنش‌هاي جهاني

درگذشت اسطوره كوبايي مبارزه با امپرياليسم امريكا، پيام‌هاي تسليت رهبران و سياستمداران جهان را در پي ‏داشت. ‏ ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه در پيام تسليتي با مردم و دولت كوبا ابراز همدردي كرد و گفت: مرگ ‏رهبر انقلابي و برادر شما فيدل كاسترو را تسليت مي‌گويم. نام اين سياستمدار قاطع، در تاريخ مدرن جهان به ‏صورت يك نماد باقي خواهد ماند. كوباي مستقل و آزاد به دست او و همكاران او ساخته شد و اين كشور به ‏عضوي بانفوذ در جامعه جهاني تبديل شد و نمونه‌اي الهام‌بخش براي بسياري از كشورها و مردم است. ‏ جاكوب زوما، رئيس‌جمهوري آفريقاي جنوبي در پيامي گفت: رئيس‌جمهور كاسترو با تلاش‌هاي ما عليه آپارتايد ‏شناخته شد و مردم كوبا را ترغيب كرد تا در اين راه به ما بپيوندند. ‏ بنياد نلسون ماندلا، رهبر ضد آپارتايد آفريقاي جنوبي هم پيام تسليتي به مردم و دولت كوبا ارسال كرد. ‏ ميخائيل گورباچف، آخرين رهبر اتحاد جماهير شوروي نيز در پيامي مقاومت فيدل كاسترو زير «تحريم‌هاي سخت ‏امريكا» را ستود. ‏ علاوه بر اين، فرانسوا اولاند رئيس‌جمهوري فرانسه در پيامي درگذشت كاسترو را تسليت گفت.

اولاند گفت: او ‏تجلي انقلاب كوبا هم در اميدي بود كه بيدار كرده بود و هم در نااميدي. او نمادي در دوران جنگ سرد بود كه منجر به سقوط اتحاد جماهير شوروي شد. او به كوبايي‌ها فرصت داد كه به آزادي از سلطه خارجي‌ها مفتخر ‏باشند... من به رائول كاسترو، خانواده او و ملت كوبا تسليت مي‌گويم. ‏ رئيس‌جمهور ونزوئلا ضمن ابراز تسليت به رائول كاسترو و مردم كوبا خطاب به كشورهاي مختلف تصريح كرد: ‏‏«به همه انقلابي‌هاي جهان مي‌گويم كه ما بايد ميراث او و تأكيد او بر استقلال، سوسياليسم و موطنمان را ادامه ‏دهيم.»  ‏ نيكلاس مادورو افزود: «او(كاسترو) به مردمان جهان نشان داد راهي براي شأن و منزلت وجود دارد. او با ‏تأكيد بر اصول بوليواري، تاريخ‌ساز شد.»  ‏ ‏

«رافائل كورئا» رئيس‌جمهور اكوادور ضمن تسليت گفتن درگذشت كاسترو گفت: «كوبا زنده باد. امريكاي لاتين ‏زنده باد.»  ‏ ‏«انريكه پنا نيتو» رئيس‌جمهور مكزيك گفت: «من بابت درگذشت رهبر انقلاب كوبا و مرجع سمبليك قرن بيستم ‏سوگوارم. فيدل كاسترو دوست مكزيك بود.»  ‏ نارندرا مودي نخست وزير هند هم به خبر فوت كاسترو واكنش نشان داد و اين خبر را «تأسف‌بار» خواند. ‏ اين مقام هندي تصريح كرد: «من عميق‌ترين همدردي خود را به دولت و مردم كوبا اعلام مي‌كنم. فيدل كاسترو ‏يكي از سمبليك‌ترين شخصيت‌هاي قرن بيستم بود.»  ‏ ‏«شي جين پينگ» رئيس‌جمهور چين در بيانيه‌اي به مناسبت درگذشت رهبر فقيد كوبا تأكيد كرده كه «ياد و خاطره ‏فيدل كاسترو براي هميشه باقي خواهد ماند.»  ‏ وزير امور خارجه ايران هم درگذشت رهبر فقيد كوبا را تسليت گفت. ‏ متن پيام محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان هم بدين شرح است: ‏درگذشت جناب آقاي فيدل كاسترو، ‏رهبر انقلاب كوبا كه شخصيتي كم‌نظير در مبارزه عليه استعمار و استثمار و ‏الگوي مبارزات استقلال‌طلبانه ‏ملت‌هاي ستمديده بود را به دولت و ملت مقاوم و انقلابي كوبا تسليت عرض مي‌كنم ‏و از خداوند متعال براي اين ‏بزرگمرد فقيد آرامش روح و براي دولت و ملت كشور كوبا صبر مسئلت مي‌كنم. ‏